در پی تیراندازی نیروهای امنیتی وابسته به جنبش حماس به روی جمعیت هوادار جنبش فتح در میدان شهر غزه که هفت کشته و دهها زخمی بر جا گذاشت، موجی از دستگیری حامیان فتح در نوار غزه آغاز شده است.
جمعیتی که خبرگزراری‌ها تعداد آنها را دویست تا دویست پنجاه هزار تن بر آورد کرده‌اند، روز دو شنبه به مناسبت سومین سالگرد فوت یاسر عرفات رهبر فقید ساف در میدان غزه گرد هم آمدند، اما این گردهم آیی به دلیل دخالت نیروهای امنیتی وابسته به دولت خودخوانده حماس در نوار غزه به خشونت کشیده شد.
در پی این حوادث، حازم ابوشنب سخنگوی فتح اعلام کرد که نیروهای حماس چهار صد تن از حامیان فتح را در نوار غزه دستگیر کرده‌اند. اسلام شهوان سخنگوی حماس بازداشت پنجاه نفر از اعضای فتح را تایید کرده است.
از زمانی که حماس نوار غزه را به کنترل خود در آورده است، روابط این گروه با فتح وارد دوره‌ای از بحران و پیچیدگی شده است.
محمود عباس رئیس دولت خودگردان فلسطین و رهبر فتح، هر گونه گفتگوی رسمی با رهبران حماس را مشروط به بازگشت شرایط نوار غزه به دوره قبل از کنترل آن توسط حماس می‌داند.
حماس اما گفتگو با فتح را به صورت غیر مشروط می‌خواهد.
با آنکه حماس و فتح هر کدام با کنترل بخشی از سرزمین‌های فلسطینی، نگاه خصمانه‌ای به یکدیگر پیدا کرده‌اند، اما در باره نحوه تعامل با یکدیگر به تصمیم مشخصی نرسیده‌اند.
رهبران دو طرف اغلب یکدیگر را به خیانت متهم می‌کنند، ولی لحن آنها نسبت به یکدیگر یکنواخت نیست.
برای نمونه، آنها در بسیاری موارد علیه یکدیگر الفاظ بسیار تندی را به کار می‌برند، اما بعضا از فرستادن علامت نرمش به یکدیگر نیز دریغ نمی‌کنند.
آقای عباس با آنکه گفتگو با حماس را تحریم کرده است، دو هفته قبل با دعوت از چهار تن از رهبران حماس در کرانه باختری رود اردن برای شرکت در مراسم نماز جمعه در مقر خود در رام‌الله، با آنها به گفتگو نشست.
احمد عبدالرحمن مشاور نزدیک محمود عباس اعلام کرده است که چهار عضو بلندپایه حماس از جمله ناصرالدین شاعر معاون سابق نخست وزیر در دولت تحت رهبری آقای هنیه، پس از دیدار با رئیس دولت خودگردان فلسطین، حمایت خود را از وی به عنوان رهبر فلسطینی‌ها اعلام و تسخیر نوار غزه از سوی حماس را تقبیح کردند.
این در حالی است که رهبران حماس در نوار غزه نیز نظر واحدی در باره چگونگی تعامل با فتح ندارند به طوری که برخی از آنها از لزوم تکرار سناریوی نوار غزه در کرانه باختری و براندازی دولت خود گردان سخن می‌گویند و برخی دیگر خواهان روش مداراجویانه تری در برابر فتح هستند.
به نظر می‌رسد هر چه که حماس در نوار غزه تحت فشار و انزوای بیشتری قرار می‌گیرد، اختلاف بین رهبران میانه رو و تندرو این گروه نیز افزایش می‌یابد.
تندروها خواهان ادامه وضع موجود در نوار غزه و تلاش برای تسخیر کرانه باختری هستند، در حالی که میانه‌روها علاقه چندانی به تضعیف آقای عباس در آستانه برگزاری کنفرانس صلح خاور میانه در آناپولیس آمریکا ندارند.
از طرفی آقای عباس نیز رویکرد دوگانه‌ای در قبال حماس دارد. او از یک سو مایل است که از قدرت نمایی حماس به عنوان ابزار فشاری در مذاکرات خود با اسراییل بهره جوید، اما از سوی دیگر نمی‌خواهد که رهبر یک سرزمین دوپاره و مردمی دچار تفرقه باشد.
به عبارت دیگر، آقای عباس از قطع رابطه خود با حماس برای ازسرگیری مذاکرات صلح با اسراییل سود می‌برد و در عین حال برای گرفتن امتیاز بیشتر از اسراییل، این گروه را به عنوان تنها جایگزین دولت خود در صورت شکست مذاکرات صلح معرفی می کند.
با این حال، کنترل نوار غزه توسط حماس یک نقطه ضعف بزرگ هم برای آقای عباس به شمار می‌رود و نشانه آشکار عدم اقتدار او تلقی می‌شود.
از این رو، آقای عباس تمایل دارد که بخش میانه رو حماس صف خود را طیف تندرو آن گروه جدا کند و با حمایت از مذاکرات صلح، موضع وی را در کنفرانس آناپولیس تقویت کند.
ظاهرا برخی از رهبران حماس بخصوص در کرانه باختری نیز برای حفظ منافع ملی فلسطینی‌ها علاقمند به تقویت آقای عباس در مذاکرات آناپولیس باشند.
در این میان به نظر می‌رسد که حوادث خونین غزه، موضع جناح میانه رو حماس را تقویت خواهد کرد و سبب انزوای تندروها در جامعه فلسطینی خواهد شد.
در واقع صرف حضور بیش از دویست هزار نفر در مراسم سالگرد آقای عرفات در شهر غزه و در حمایت از فتح، به خودی خود نشانگر تضعیف نفوذ توده‌ای حماس در بین فلسطینی‌ها محسوب می‌شود.
این مساله، در کنار رفتار خشن نیروهای امنیتی وابسته به حماس با تجمع کنندگان که گفته می‌شود به دستور رهبران تندرو این گروه صورت گرفته است، اعضای حماس در کرانه باختری را به فاصله گیری بیشتر از رهبران مستقر در نوار غزه ترغیب خواهد کرد.
بدین ترتیب، روند تحول به نفع آقای عباس است، گو اینکه این مساله معضل دوپارگی در سرزمین و جامعه فلسطینی را در کوتاه مدت حل نخواهد کرد.