دلفین مینویی
اقتصاد ایران که به دلیل تحریم های بین المللی به شدت تضعیف شده، اکنون به مرحله بحرانی رسیده. روز سه شنبه نرخ ارزش ریال در برابر دلار یک کاهش تاریخی را تجربه کرد و فردای آن روز اعتراضاتی را در پایتخت ایران به همراه داشت. درحالی که نیروی انتظامی به دنبال دستگیری فروشندگان ارز خارجی بود، برخی از کسبه بازار کرکره دکان های خود را پایین کشیدند تا نسبت به ناتوانی دولت محمود احمدی نژاد در مدیریت اقتصادی به اعتراض بپردازند. معترضان در گردهمایی های مردمی که یادآور “جنبش سبز” در ژوئن ۲۰۰۹ بود، فریاد می زدند: “مرگ بر این دولت مردم فریب!”
محمود احمدی نژاد که این کاهش چشمگیر را پیش بینی می کرد، بلافاصله روز سه شنبه طی یک کنفرانس مطبوعاتی که از تلویزیون دولتی پخش می شد، به “جنگ اقتصادی” غرب اشاره کرد. سران جمهوری اسلامی که ابتدا قصد رویارویی با تدابیر اقتصادی جامعه بین المللی را داشتند، دیگر نمی توانند تأثیر مستقیم تحریم ها را بر وضعیت کشور تکذیب کنند.
نگرانی ایرانیان
واحد پولی ایران طی یک سال، دو سوم ارزش خود را ازدست داده و این درحالی است که محصولات غذایی ضروری مانند نان، برنج، شیر، و گوشت، نسبت به چند ماه گذشته تا ۵۰ درصد افزایش قیمت پیدا کرده اند. دورنمای انزوای کشور باعث شده تا ایرانیان به شدت نگران شوند و تلاش کنند تا به هر قیمت ممکن ریال های خود را با ارزهای خارجی معاوضه کنند. کسانی که امکان آن را دارند نیز از هم اکنون ذخیره های خود را به خارج از کشور منتقل کرده اند.
تشدید اخیر تحریم های بین المللی و بسط آن به بخش نفتی، به عنوان مهم ترین منبع درآمد کشور، منشأ این بحران بی سابقه از زمان اولین دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد در سال ۲۰۰۵ محسوب می شود. اتحادیه اروپا که نزدیک به ۲۰ درصد نفت خام ایران را خریداری می کرد، از ماه ژوئیه به این تحریم ها که ازسوی ایالات متحده آغاز شده پیوسته است.
گرایش تهران به سوی چین و هندوستان
نتیجه: تهران بیش از پیش به سوی کشورهای شرقی، به ویژه هند و چین، گرایش پیدا کرده، ولی این کافی نیست. به گفته محقق کنت کتزمن که اخیراً گزارشی در این زمینه به نمایندگان کنگره آمریکا تسلیم کرده، تحریم نفتی می تواند برای ایران تا ۴۰ میلیارد دلار هزینه در بر داشته باشد. به گفته او، مقامات جمهوری اسلامی به تدریج درحال ذخیره مازاد نفت استخراج شده در نفت کش ها و مخازن نفتی هستند.
جمهوری اسلامی علی رغم هزینه های این اقدام، همچنین درصدد است تا برخی از چاه های نفت خود را ببندد و بدین ترتیب میزان تولید خود را کمتر از عراق کند. این نشانه بحرانی است که کم کم درحال تأثیرگذاری بر بطن حاکمیت است و براساس شایعه های مطرح شده، حتی مدتی است که حقوق برخی از اعضای سپاه پاسداران نیز با تأخیر واریز شده.
منبع: فیگارو، ۴ اکتبر
