حمید احدی
انتشار گزارش حسابرسی از شهرداری تهران، که رییس جمهور احمدی نژاد و هوادارانش به شدت سعی کردند تا از انتشار آن جلوگیری کنند نشان دهنده شکل گیری جبهه تازه ای در داخل جناح راست علیه احمدی نژاد است که در این گزارش نشان داده شده که در سه سال شهرداری تهران بارها و بارها از قوانین تخلف کرده است که اسناد برخی از آن دیگر در دسترس نیست.
مقدمه گزارش، به نظر محمد علی نجفی عضو انجمن شهر تهران و رییس سابق سازمان برنامه “به علت وجود موارد متعدد اقدام برخلاف قوانین و مقررات مالی شهرداری و نیز عدم دسترسی به بسیاری از اسناد و مدارک مربوط به منشاء قانونی پرداخت ها و… از آن جا که کارشناسان با اعلام «عدم اظهارنظر»، اقدامات انجام شده را تایید نکرده اند”، نشان می دهد که چنان آشفتگی در سیستم مالی حسابداری شهرداری به وجود آمده که امکان یافتن نواقص و کاستی ها و سوء استفاده های احتمالی وجود ندارد.
به نوشته روزنامه اعتماد “شورای شهر تهران” این حسابرسی را با همه نواقص و کاستی هایی که به علت نبود اسناد هزینه ها و دسترسی نداشتن حسابرسان به اسناد مالی تهیه شده بود، تایید کرد و باز هم این محمدعلی نجفی بود که برخی از ناگفته های آن را شرح داد.
مواردی از قبیل پرداخت بیش از 25 درصد کل برخی قراردادها به عنوان پیش پرداخت، عدم کسر 10 درصد حسن انجام کار، تقسیط عوارض به اقساط بیش از 36 ماهه، عدم احراز صلاحیت برخی از پیمانکاران، پرداخت های خلاف ضابطه به عنوان کمک به افراد موسسات مختلف، از این جمله تخلفات انجام شده اند. به گفته نجفی همچنین “گروه دیگری از اشکالات مربوط به برخی سوءاستفاده ها است که باید به جد مورد پیگیری واقع شود. مثلاً گفته می شود در مواردی، کسانی که در پروژه های مشارکت با شهرداری دخیل بوده اند، پس از پایان پروژه سهم شهرداری را نپرداخته اند و متاسفانه اقدامی هم برای استیفای حقوق شهرداری نشده است.“
حسابرسی دوران شهرداری احمدی نژاد بعد از آن صورت گرفت که اعضای انجمن شهر سابق فاش کردند که سیصد میلیارد تومان هزینه بدون سند در این دوره صورت گرفته است. عوامل سابق شهرداری که الان در دولت حضور دارند، از آن زمان با تبلیغات وسیع همه چیز را ناشی از ناکارآمدی سیستم مالی شهرداری دانسته و هر نوع تخلفی را رد کرده اند، اما مواردی مانند مصرف گاز [ از پانصد میلیون به پنج برابر] نوشابه [ تا اندازه هفتصد میلیون تومان در یک سال]، عجیب تر از آن هستند که بتوان آنها را عادی تلقی کرد.
پیچیدگی سیستم مالی شهرداری، که می تواند به تعمد ایجاد شده باشد، گرچه مانع از اثبات تخلف ها شده، اما مواردی که گزارش کارشناسی بدانها اشاره کرده و از داخل حسابرسی ها استخراج شده از جمله اینهاست:
- به موجب مفاد تبصره 57 بودجه سال 82 شورای شهر تهران، شهرداری را مکلف کرده بود حداکثر طی شش ماه اول سال 82 نسبت به تهیه و تدوین نظام حسابداری تعهدی برای شهرداری اقدام کند، ولی این نظام مالی تا سال 85 اجرا نشده است.
- شهرداری تهران دو فقره وام بدون مجوز شورای شهر تهران به شورای هماهنگی سازمان تبلیغات اسلامی و موسسه قرض الحسنه بسیجیان پرداخت کرده است.
- مستنداتی مبنی بر احراز صلاحیت پیمانکاران به منظور انطباق مبلغ قراردادهای منعقده با رتبه بندی آنها ارائه نشده است.
- 31 میلیارد تومان درآمد حاصل از جرائم ماده 100 به صورت کامل در رویدادهای مالی شهرداری ثبت نشده است.
- سازمان های شهرداری مانده حساب خود را در پایان سال مالی به حساب های شهرداری واریز نکرده اند.
- 139 میلیون تومان برخلاف ماده 73 قانون شهرداری ها خارج از شهر تهران در شهر بم صرف شده است.
- 4.5 میلیارد تومان برخلاف دستورالعمل اجرایی بودجه برای پرداخت ترمیم حقوق، پاداش به پرسنل، کمک به مساجد، ارگان ها و برگزاری مراسم و اعیاد ملی و مذهبی پرداخت شده است.
- پرداخت 738 میلیون تومان کمک به موسسات عام المنفعه، 143 میلیون تومان کمک به افراد بی بضاعت و 640 میلیون تومان کمک به موسسات خصوصی.
- 25 پروژه با 5⁄15 میلیارد تومان اعتبار مصوب در بودجه حذف و 106 پروژه با هزینه 35 میلیارد تومان فاقد اعتبار مصوب اجرا شده است.
در محدوده رسیدگی های به عمل آمده، برخی از هزینه های انجام شده جمعاً به مبلغ 5⁄1 میلیارد تومان در انطباق با ردیف بودجه مصوب به شرح زیر هزینه نشده اند: کمک به موسسات عام المنفعه 738 میلیون تومان، کمک به افراد بی بضاعت 143 میلیون تومان و کمک به موسسات خصوصی 640 میلیون تومان.
به علاوه، انتشار 6 ماهه صورت مالی درآمدها و هزینه ها انجام نشده است، و گزارش اصلاحیه بودجه سال مالی 82 نیز به حسابرسان ارائه نشده است. این در حالی است که کل درآمدهای شهرداری در این سال 950 میلیارد تومان و هزینه 824 میلیارد تومان است. بودجه جاری مصوب سال 82 معادل 307 میلیارد تومان و عملکرد شهرداری 273 میلیارد تومان است. بودجه مصوب عمرانی 623 میلیارد تومان و هزینه ها در این بخش 531 میلیارد تومان است.
سال 83؛ پنج میلیارد تومان هزینه تلفن
در گزارش حسابرسی که روزنامه اعتماد بخشی از آن را استخراج کرده است آمده:
”به موجب یک قرارداد بهره برداری از بازارهای سنتی و شهربازی در منطقه 20 به موسسه خیریه امام علی واگذار شده است که با توجه به بررسی ها ضمن آنکه مجری شرایط قرارداد را رعایت نکرده اجاره دریافتی نیز کمتر از میزان اجاره مشخص شده توسط کارشناسان است.”
به نوشته این روزنامه، این موارد در دفترها ثبت نشده: بیست میلیارد تومان وام ازدواج به زوج های جوان [ که مصرف آن در جریان انتخابات ریاست جمهوری معلوم شد]، یک میلیارد تومان بابت پرداخت قسمتی از تاوان یک ملک به صورت نقدی،350 میلیون تومان سرمایه گذاری در سازمان سرمایه گذاری و مشارکت های مردمی شهرداری؛ 301 میلیارد تومان درآمد از جرائم ماده 100.
پرداخت 5⁄2 میلیارد تومان برخلاف دستورالعمل اجرایی بودجه برای پرداخت ترمیم حقوق، پاداش به پرسنل، کمک به مساجد، ارگان ها و برگزاری مراسم اعیاد ملی و مذهبی از دیگر موارد ذکر شده در گزارش است.
سایر موارد مورد اشاره گزارش عبارتند از: پرداخت های دیگری به مسجد امام سجاد 50 میلیون تومان، شورای شهر 75 میلیون تومان، دانشگاه تهران 98 میلیون تومان، اردوی راهیان نور 126 میلیون تومان، انتخابات مجلس 41 میلیون تومان، سازمان بسیج اساتید 50 میلیون تومان و جمعیت دفاع از آزادی فلسطین 113 میلیون تومان، شورای هماهنگی سازمان تبلیغات اسلامی 100 میلیون تومان، سرمایه گذاری در سازمان سرمایه گذاری و مشارکت های مردمی 350 میلیون تومان، کالابرگ به نیروی انتظامی 100 میلیون تومان، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 100 میلیون تومان و ستاد نماز جمعه شهری 81 میلیون تومان. جمع مبالغ اهدایی 731 میلیون تومان است.
روزنامه اعتماد تصریح کرده: “هزینه های حوزه معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران شامل 5⁄39 میلیارد تومان کمک به سازمان فرهنگی و هنری است که با توجه به دستورالعمل اجرایی بودجه برخی از هزینه های انجام شده از این محل به شرح زیر در انطباق با ضوابط و موازین مقرر نیست: بهسازی و تجهیز مجموعه فرهنگی نیروی مقاومت منطقه غرب 200 میلیون تومان، تجهیزات ورزشی بسیجیان 150 میلیون تومان، مطالبات شرکت شهروند 5/3 میلیارد تومان، تعمیرات مجتمع ناحیه مقاومت بسیج غرب 220 میلیون تومان، انجام فعالیت های ایام شعبانیه یک میلیارد تومان، تجهیز و مرمت دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی 500 میلیون تومان، بازسازی سالن الغدیر و کوی دانشگاه 106 میلیون تومان، بنیاد فرهنگی مهدی 300 میلیون تومان، برگزاری مسابقات ورزشی بانوان کشورهای اسلامی 200 میلیون تومان. جمع این مبالغ 9⁄5 میلیارد تومان است.”
گزارش نشده ها
مطابق گزارش منتشره: 137 باب انواع مستغلات ساختمانی به ارزش تقریبی 5⁄5 میلیارد تومان به اجاره گذاشته شده که از این بابت 26 میلیون تومان درآمد شناسایی و در حساب ها ثبت شده است. با توجه به متناسب نبودن حق الاجاره دریافتی با ارزش املاک واگذاری شده در غیاب شواهد و اطلاعات کافی رعایت صرفه و صلاح شهرداری احراز نشده است.
گزارش می افزاید: به دلیل ضعف و نبود نظام کنترلی اقدامات لازم برای پیگیری به موقع وصول درآمدهای متعلقه در موعد مقرر زمانی به عمل نیامده است و در نتیجه اطلاعات موثر درباره درآمدهای واصل شده و مانده تعهدات سازمان ها و شرکت ها در سیستم درآمدی شهرداری تولید و منعکس نشده است. نبود این اطلاعات منجر به امکان نداشتن قضاوت در مورد نوسان عمده درآمد به شرح جدول است.
پرداخت 502 میلیون تومان بابت هزینه جذب و آموزش پرسنل مورد نیاز ادارات کل اجرائیات شهر تهران به نیروی انتظامی فاقد مجوز و ردیف اعتباری بدون رعایت تشریفات مقرر آیین نامه مالی شهرداری انجام شده است.
گزارش های توجیهی اجرای 89 پروژه فاقد اعتبار مصوب اولیه به عنوان پروژه های اضطراری به مبلغ 33 میلیارد تومان ارائه نشده است.
تعدادی ملک مسکونی متعلق به شهرداری در اختیار افراد حقیقی قرار گرفته که نحوه واگذاری، مبالغ حاصل از واگذاری و نیز مجوز واگذاری مشخص نشده است. گزارش تطبیقی بودجه و هزینه های شهرداری به شرح زیر است.
در سال 83، کل درآمدهای شهرداری 1098 میلیارد تومان، هزینه ها هزار میلیارد تومان، بودجه جاری مصوب 478 میلیارد تومان، هزینه 428 میلیارد تومان، بودجه عمرانی مصوب 915 میلیارد تومان و هزینه 574 میلیارد تومان بوده است.
سال 84
گزارش حسابرسی از شهرداری تهران تصریح دارد:
امکان شناسایی139 میلیون تومان مانده حساب از بابت مابه التفاوت 888 میلیون تومان وجوه پرداختی و 748 میلیون تومان اسناد هزینه از بابت پرداخت به خانواده شهدا و ایثارگران به دلیل ارسال نشدن به موقع اسناد هزینه در انطباق با ماهیت آن میسر نیست.
15 میلیارد تومان وام ازدواج به زوج های جوان اختصاص داده شده است که تا تاریخ تهیه این گزارش اطلاعات درخواستی در مورد جمع مبالغ پرداختی، جمع وام های رسیده و معوق ارائه نشده است.
نتایج حاصل از بررسی 400 میلیارد تومان جرائم ماده 100 حاکی از ثبت نشدن کامل رویدادهای مالی مرتبط با آرای صادره در دفاتر شهرداری تهران است.
مجوز پرداخت وام به موسسه قرض الحسنه بسیجیان تحت عنوان وجوه اداره شده، ارائه نشده و نحوه و زمان بازیافت آن مشخص نیست.
از 139 میلیارد تومان بودجه توسعه حمل و نقل عمومی تهران حدود 58 میلیارد تومان برای توسعه فضای سبز و سایر تاسیسات شهری استفاده شده است.
مبلغ 18 میلیارد تومان از بابت 47 پروژه مصوب در فعالیت های عمرانی حذف و مبلغ 2⁄3 میلیارد تومان از بابت 17 پروژه اضافه شده است.
مبلغ 25 میلیارد تومان تحت عنوان هزینه های پیش بینی نشده عمرانی به تکمیل پروژه های نیمه تمام و اجرایی پروژه های اضطراری 66 پروژه اختصاص داده شده که 60 مورد از این پروژه ها بدون اعتبار مصوب اولیه بوده است.
نتیجه حسابرسی ها در پایان به این جا می رسد که بر مبنای گزارش تطبیقی بودجه و هزینه های جاری، در سال 84 کل در آمدهای شهرداری 1165 میلیارد تومان، هزینه ها 1323 میلیارد، بودجه مصوب جاری 557 میلیارد تومان، هزینه های جاری 520 میلیارد تومان، بودجه مصوب عمرانی 913 میلیارد تومان، و هزینه های عمرانی 802 میلیارد تومان بوده است.