هم‌زمان با اعلام نتایج کنکور کارشناسی ارشد سال جدید، بار دیگر روند محروم کردن دانشجویان از تحصیل آغاز شده است؛ دانشجویانی که با نام دانشجویان ستاره‌دار شناخته می‌شوند و به دلیل فعالیت‌های سیاسی حق تحصیل در دانشگاه از آنان سلب شده است. شورای دفاع از حق تحصیل با انتشار بیانیه‌ای از ششمین سال پیاپی ستاره‌دار شدن دانشجویان در کنکور کارشناسی ارشد خبر داده و محروم کردن دانشجویان از حق طبیعی تحصیل را بار دیگر محکوم کرده است.با صادق شجاعی، از دانشجویان محروم از تحصیل وعضو شورای دفاع از حق تحصیل در این ارتباط به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
در بیانیه‌ای که شورای دفاع از حق تحصیل صادر کرده آمده است که امسال نیز چون سال‌های گذشته مشکلاتی در اعلام نتایج کنکور ارشد برای فعالان دانشجویی پیش آمده.در این مورد توضیح می دهید؟
همان‌طور که در بیانیه هم اشاره کرده‌ایم به نظر می‌رسد روند ستاره‌دار کردن دانشجویان برای ششمین سال متوالی و حتی در ابعاد گسترده‌تری در حال تکرار است. داوطلبانی که امسال در مرحله‌ی اعلام نتایج اولیه با مشکل مواجه شدند، شامل سه دسته‌ی اصلی هستند. گروه اول آن‌هایی که اصولا از دریافت کارنامه محروم مانده‌اند. آن‌ها وقتی برای دریافت کارنامه‌شان در اول خرداد ماه به سایت سازمان سنجش آموزش کشور مراجعه کردند به جای کارنامه، رتبه و درصدهای خود با متنی مواجه شدند که آن‌ها را به بهانه‌ی نقص در پرونده از دریافت کارنامه محروم و به سازمان سنجش احضار کرده بود.
البته بدیهی است که این نقص در پرونده تنها بهانه است؛ چه نقصی است که داوطلب را از دانستن و داشتن نتیجه‌ی آزمون‌اش محروم می‌کند؟ مگر نمی‌شود داوطلب ضمن دریافت کارنامه و انتخاب رشته از نقایص پرونده مطلع و نسبت به رفع آن‌ها اقدام کند؟
عده‌ای از داوطلبان نیز آن‌گونه که در بیانیه‌ی شورا نوشته شده معتقدند در نتایج آن‌ها دست کاری شده است. آیا این مطلب صحت دارد؟
دسته‌ی دوم همین گروه از دانشجویان هستند و نکات جالب در این زمینه یکی این است که این‌ها اغلب در دوره‌ی کارشناسی از فعالان دانشجویی بوده‌اند و بیشتر آن‌ها پیش‌تر سابقه‌ی احضار به کمیته‌ی انضباطی و احکام تعلیق موقت از تحصیل را تجربه کرده‌اند. نکته‌ی دیگر اینکه این دست‌کاری از قرار بسیار هم ناشیانه انجام شده است. به طوری که داوطلب به هر میزان هم پاسخ‌های درست و غلط داده باشد، با توجه به تعداد سئوالات برخی از درصدهای اعلامی غیرقابل محاسبه است.
این داوطلبان امکان اعتراض به نتایج را هم دارند؟
روی کاغذ و بر طبق آیین‌نامه‌ها بله. اما آن‌چه در عالم واقع اتفاق می‌افتد این است که داوطلبان امکان دسترسی به پاسخ‌نامه‌ی خود را ندارند و مرجع بررسی اعتراض‌ها همان سازمان سنجش است که اعتراض و شبهه متوجه عملکرد خود این سازمان است.
علاوه بر این یکی دو روز قبل از اعلام نتایج، تا جایی که شورا مطلع شده داوطلبان زیادی که باز هم از جمله فعالان سابق دانشجویی بودند به سازمان سنجش در تهران و اداره‌ی اطلاعات در شهرستان‌ها احضار شده‌اند. این‌ها سومین دسته از دانشجویانی هستند که به آن‌ها اشاره کردم. در مواردی به آن‌ها گفته شده که “ما مطلعیم رتبه‌ی خوبی آوردی ولی اگر می‌خواهی کارنامه‌ات صادر شود، باید دوباره فرم‌های صلاحیت عمومی را پر کنی.” و همچنین از آنان تعهد‌های سختی مبنی بر عدم هرگونه فعالیت در دانشگاه را گرفته و شرط دسترسی به نتایج‌شان را همین تعهدها دانسته‌اند.
آیا مشکل این گروه حل شده و می‌توانند ادامه تحصیل دهند؟
به صورت قطعی نه. باید توجه داشت که در کنکور دو سال پیش نیز همه‌ی داوطلبان با توجه به شرایط سیاسی آن زمان که نزدیک به انتخابات بود، موفق به دریافت کارنامه شدند. اما در مرحله‌ی اعلام نتایج نهایی، تعداد زیادی از داوطلبان، به رغم داشتن رتبه‌های یک رقمی و با همان بهانه‌ی نقص در پرونده مردود اعلام شدند. خطر چنین روندی این دوستان را همچنان تهدید می‌کند.
چه تعداد از دانشجویان امسال به این مشکل برخورده‌اند؟
گستردگی چنین برخوردهایی در سال جاری بسیار بیشتر از پنج سال گذشته ارزیابی می‌شود، اما نمی‌توان تعداد دقیق آن را مشخص کرد. به این علت که همانند سال‌های قبل، هیات گزینش سازمان سنجش با فریب دانشجویان به آنان وعده‌ی حل مشکل را می‌دهد اما در اغلب موارد این وعده تنها برای اتلاف وقت و جلوگیری بازتاب‌های خبری است. به این ترتیب که به دانشجویان قول داده می‌شود در صورتی که از خبررسانی در این باره اجتناب کنند می‌توانند به دانشگاه بازگردند. اما در بیشتر موارد این وعده و وعیدها انقدر طول می‌کشد که یا مرحله‌ی انتخاب رشته به پایان می‌رسد و یا در مرحله‌ی بعد با آغاز سال تحصیلی،دانشجویان رسما از ادامه‌ی تحصیل محروم می‌شوند.
شورای دفاع از حق تحصیل در این مورد چه کاری انجام می دهد؟
شورا از سال ۸۶ به جمع‌آوری آمار دانشجویان محروم از تحصیل که اعضای بالقوه‌ی این شورا محسوب می‌شوند پرداخته است. امسال نیز این شورا مانند سال‌های گذشته از دانشجویان محروم از تحصیل دعوت می‌کند تا با تماس با ایمیل setaredar90(at)gmail.com;) شورا را از وضعیت خود مطلع کنند.
البته شورا اطمینان می‌دهد که تحت هیچ شرایطی اسامی و اطلاعات آن‌ها کلی یا جزئی، بدون اجازه و اطلاع آن‌ها منتشر نخواهد شد و تنها به جهت برقراری ارتباط با این دانشجویان و تخمین وضعیت محرومیت از تحصیل این کار صورت می‌گیرد.
برای دانشجویان ستاره‌دار امسال چه توصیه‌ای دارید؟
با توجه به تجربه‌ای که از سال‌های قبل به دست آورده‌ایم خواهش اول من از ستاره‌داران امسال این است که به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی بر اثر ارعاب و تهدید یا وعده و وعید و یا وقت‌کشی‌های سازمان‌های مربوطه، از پی‌گیری حقوق خود کوتاه نیایند و همه‌ی مراحل کار خود را از تمام مراجع قضایی یا دولتی پی‌گیری کنند. در مرحله‌ی بعد نیز همان‌گونه که پیش‌تر گفتم، پس از تماس این دوستان با شورا، اعضا می‌توانند تجربه‌ی خود از سال‌های گذشته را در اختیار این عزیزان قرار دهند.
آیا به جز ستاره‌دار کردن از روش‌های دیگری برای محرومیت از تحصیل دانشجویان استفاده می‌شود؟
این سئوال خود بحث مفصلی می‌طلبد، اما می‌توانم بگویم یکی مسئله‌ی دانشجویان بهایی است که سال‌ها است از تحصیل در دانشگاه، تنها به دلیل اعتقادات مذهبی. به کل محروم‌اند. این اواخر هم دیدیم که حتی دانشگاه غیررسمی ای که خودشان تاسیس و اداره کرده بودند، برتابیده نشد. دیگری هم محرومیت موقت دانشجویان فعال در حین تحصیل است که در موارد بسیاری آن‌قدر این تعلیق موقت ادامه می‌یابد که به اخراج و محرومیت دائم دانشجو می‌انجامد. نکته جالبی که خوب است در این‌جا به آن اشاره کنم، این است که امسال در بین ستاره‌داران از فعالان سرشناس دانشجویی کسی را ندیدم. علت آن هم این است که اغلب آن‌ها یا در زندان هستند و لاجرم از تحصیل محروم، یا ناچار به ترک کشور شده‌اند و یا پیش‌تر از تحصیل محروم شده و نتوانسته‌اند تحصیلات خود را به پایان برسانند.
