اجلاس شانزدهم مجلس خبرگان رهبری در روزهای یازدهم و دوازدهم شهریور ماه در تهران برگزار خواهد شد. از آنجا که آیت الله مهدوی کنی، رئیس کنونی مجلس خبرگان در حالت کما قرار گرفته و توان اداره جلسات را ندارد، احتمال انتخاب رئیس جدید خبرگان از مدتها قبل به مهمترین مساله در این اجلاس تبدیل شده است.
در نیمه اسفند ماه سال ۱۳۹۱، انتخاب رئیس مجلس خبرگان به چالشی مهم تبدیل شده بود. هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس خبرگان متهم بود که از “فتنه گران” حمایت می کند و هواداران آیت الله خامنه ای خواستار تغییر رئیس خبرگان بودند. بالاخره مهدوی کنی کاندیدای رئیس خبرگان شد و هاشمی رفسنجانی بدون شرکت در رقابت کناره گیری کرد.
در این دو سال اما تغییرات مهمی در صحنه سیاسی ایران اتفاق افتاده و هاشمی رفسنجانی بخشی از قدرت پیشین خود را بازسازی کرده است. انتخاب حسن روحانی، متحد نزدیک رفسنجانی به ریاست جمهوری زمینه اصلی این بازسازی بود.ناظران می گویند او اکنون تلاش میکند بار دیگر به جایگاه ریاست مجلس خبرگان باز گردد. هواداران آیت الله خامنه ای اما حاضر به پذیرش این اتفاق نیستند و تلاش می کننددر اجلاس آینده از برگزاری انتخابات برای ریاست خبرگان جلوگیری کنند.
در همین راستا آیت الله احمد خاتمی، عضو هیأت رئیسه مجلس خبرگان در گفتگو با خبرگزاری فارس اعلام کرد: “با توجه به اینکه آیت‌الله مهدوی‌کنی همچنان در قید حیات و رئیس مجلس خبرگان است، انتخاب رئیس خبرگان در اجلاس شانزدهم برگزار نخواهد شد.” او گفت: “طبق قانون در غیاب رئیس، نایب رئیس اول مجلس را اداره خواهد کرد و به صورت عادی انتخاب هیات رئیسه خبرگان و اعضای کمیسیون‌ها هر ۲ سال یکبار تجدید می‌شود. بنابراین در غیاب آیت‌الله مهدوی‌کنی، آیت‌الله سید محمود هاشمی‌شاهرودی نایب رئیس اول مجلس خبرگان، اداره مجلس را بر عهده خواهد داشت. “
احمد خاتمی پیش از این هم یکبار گفته بود: “اگر آیت‌الله مهدوی‌کنی نتواند در این جلسه حضور پیدا کند، اجلاسیه شانزدهم خبرگان با مدیریت نایب‌رئیس اول یعنی آیت‌الله هاشمی شاهرودی برگزار خواهد شد.”
آیت الله محسن حیدری دیگر عضو خبرگان رهبری نیز اوایل تیرماه به خبرگزاری مهر، گفته بود: “انتخابات ریاست مجلس خبرگان هر دو سال یکبار برگزار می شود و در اجلاسیه اسفند ماه ۹۳ انتخابات هیات رئیسه برگزار خواهد شد؛ اما در این مدت نیز نیازی به تعیین رئیس جدید نیست.” او تاکید کرده بود: “اگر یکی از اعضای هیات رئیسه خبرگان رهبری فوت کند در اولین جلسه مجلس خبرگان انتخاباتی برای تعیین جانشین وی برگزار خواهد شد.”
با اینحال چنین تفسیری از آیین نامه داخلی مجلس خبرگان، مورد پذیرش همه اعضای آن نیست. حتی احمد خاتمی، در یک گفت و گوی تلویزیونی نظر خود را تغییر داد و از انتخاب رئیس خبرگان در اولین روز اجلاس سخن گفت. او درباره احتمال کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی برای ریاست خبرگان تاکید داشت: “این احتمال به عنوان یک احتمال وجود دارد. یکی از کاندیداها ایشان خواهد بود. ولی کاندیداهای دیگری هم مطرح خواهند شد و روز اول اجلاس تصمیم‌گیری خواهد شد و اعلام کرده‌ام که آیت‌الله هاشمی شاهرودی جلسات را اداره خواهند کرد. البته رسانه‌های خارجی گفتند تمام شد و رئیس آینده انتخاب شد. این تمام شد ندارد، نایب‌رئیس اول آقای هاشمی‌شاهرودی هستند و جلسات را اداره می‌کنند و قهراً در روز اول انتخاب اگر ایشان هم کاندیدا شدند یکی از کاندیداها خواهند بود و هیچ لابی‌گری به فضل خدا تا آنجایی که من مطلع هستم صورت نخواهد گرفت.”
نگرانی از ریاست مجدد هاشمی رفسنجانی بر مجلس خبرگان، چیزی نیست که پنهان مانده باشد. چندی پیش روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران گفتگویی با آیت الله خزعلی منتشر کرد که در آن هاشمی رفسنجانی متهم به هم دستی با دشمنان خامنه ای شده بود. خزعلی با اشاره به بیماری مهدوی کنی گفته بود: “الان هم او نباشد کسان دیگری هستند که به ریاست برسند، دیگران هستند. کسی که فتنه‌گران به دنبال او هستند، لیبرال شده است! با دشمنان نظام و رهبری همدست شده است، در چنین شرایطی اگرهم بیاید، نمی‌تواند مجلس خبرگان را باشرایط کنونی آن، اداره کند.”
از طرفی شایعه شرط سنی برای کاندیداهای انتخابات خبرگان، حتی به کاندیداهای ریاست بر خبرگان هم کشید و هدفی جز دور کردن هاشمی رفسنجانی از این جایگاه نداشت.
چندی پیش سایت “ندای انقلاب” از رسانه های وابسته به سپاه پاسداران نوشته بود: “در حالی که آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی، رئیس مجلس خبرگان رهبری هنوز در قید حیات است و امیدها برای بهبود وی نسبت به روز نخست حمله قلبی بیشتر شده است، اقدامات و برنامه‌های اصلاح‌طلبان برای معرفی فرد جایگزین وی در مجلس خبرگان رهبری آغاز شده است.” نویسنده این سایت معتقد بود: “ اصلاح‌طلبان در حالی دلواپس ریاست هاشمی رفسنجانی بر مجلس خبرگان رهبری هستند که بیشتر نگرانی های مردم و مسؤولان دلسوز نظام معطوف به وضعیت سلامت آیت‌الله مهدوی کنی است.اصلاح‌طلبان در حالی در مجالس و محافل خود در حال برنامه‌ریزی و گمانه‌زنی برای تعیین رئیس بعدی مجلس خبرگان هستند، که اعضای خبرگان تأکید دارند که از طرح این قبیل موضوعات در رسانه‌ها و محافل عمومی به احترام آیت‌الله مهدوی کنی خودداری شود.”
گرچه ممکن است در اجلاس شانزدهم خبرگان، رئیس جدیدی برای این مجلس انتخاب نشود، اما تا اسفند ماه س ال ۱۳۹۳ که دوره دو ساله ریاست بر خبرگان پایان خواهد یافت، بالاخره مجلس خبرگان ناچار است رئیس جدیدی انتخاب کند. در این صورت اگر هاشمی رفسنجانی به ریاست خبرگان انتخاب شود، امکان حذف او در انتخابات بعدی خبرگان به بهانه کهولت سن سخت تر خواهد بود.
سایت نامه نیوز از رسانه های نزدیک به مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری کنونی، چندی پیش در گزارشی از جنگ قدرت هاشمی رفسنجانی و رقیبانش در طی چند دهه پس از انقلاب ایران، نوشته بود: “نگاهی به صحنه سیاسی ایران طی این ۳۵ سال گذشته بیانگر این معناست که حذف هاشمی رفسنجانی از صحنه سیاست ایران، امکان ناپذیر است و او بهتر از هرکسی این فضا و زمین بازی را می‌شناسد.”
