هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
P.O.Box 94000 creteil cedex
France10014
خوانندگا ن روز می توانند از طریق پنجره کتاب که در بالای صفحه اول دیده می شود به اطلاعات تازه در مورد کتاب ها و نشریات دسترسی پیدا کنند
جنبش یک میلیون امضاء
( روایتی از درون)
نویسنده: نوشین احمدی خراسانی
252 صفحه، ناشر مولف، 2000 تومان
نوشین احمدی خراسانی، چهره سرشناس زنان و حقوق بشر در ایران، کتاب تازه خود را تحت عنوان جنبش یک میلیون امضاء( روایتی از درون) در تهران منتشر کرده است.
در آغاز کتاب آمده است: ”کتاب درآستانه پنجم شهریور، سالروز اعلان عمومی “ کمپین یک میلیون امضاء برای تغییر قوانین تبعیض آمیز منتشر شده است.“
این کمپین، پس از برپائی تجمع صلح آمیز 22 خرداد 1385، به منظور پیگیری قطعنامه پایانی آن تجمع آغاز به کارکرد و سر انجام در پنج شهریور 1385 این کار زار دسته جمعی، حرکت خود را رسما آغاز کرد: جمع آوری یک میلیون امضاء با روش “چهره به چهره”، به همراه پخش جزوه های آموزشی در مورد تاثیر قوانین موجود، و گفت وگوی مستقیم و صمیمانه بامردم.
کتاب در پنج فصل این روند رامی کاود، به چالش های درونی کمپین می پردازد و رابطه جنبش یک میلیون امضاء با احزاب سیاسی وجنبش های اجتماعی را بررسی می کند.
کلاغنامه: از اسطوره تا واقعیت
تالیف، ترجمه و تدوین: عباس صفاری
259 ص، تهران: انتشارات مروارید، 1386، چاپ اول
در این کتاب، مجموعه ای از اسطوره ها، داستان ها و حکایت ها، ترانه ها و اشعار ملل و فرهنگ های گوناگون درباره کلاغ گردآوری و تدوین شده است. بخش اول کتاب به اسطوره اختصاص دارد. در بخش دوم نمونه هایی از شعر کلاسیک و مدرن که درباره کلاغ سروده شده، گردآوری گردیده است. بخش سوم شامل حکایت ها و داستان هایی از کلاغ است. تشخص اشیاء و حیوانات (personification) یکی از شیوه های مرسوم در نگارش حکایات پندآموز و کهن بوده است. از این ژانر، نمونه هایی از «کلیله و دمنه»، «هزار و یک شب» و ادبیات فولکلوریک اقوام مختلف جهان در این مجموعه عرضه شده است. در داستان هایی که از نویسندگان معاصر آمده است، کلاغ حضوری متافیزیکی دارد و در مواردی که نقش راوی را به عهده می گیرد، به جای مؤلف و یا یکی از شخصیت های داستان می نشیند.
نگاهی تازه به تخت جمشید
مصور، رنگی
عکاس: کریم عارفی
با همکاری کمیسیون ملی یونسکو در ایران
223 ص، تهران: کمیسیون ملی یونسکو در ایران، 1386، چاپ اول
این کتاب که حاصل تلاش های عکاس صاحب سبک و برجسته ایرانی «کریم عارفی» است، «تخت جمشید» را از منظری نو به خوانندگان معرفی می کند. عکس های زیبای این مجموعه که در نوع خود کم نظیر است، تصویری زیبا از عظمت و شکوه این شاهکار بزرگ معماری دنیای قدیم و بخش های مختلف آن در مقابل دیدگان ما قرار می دهد. توضیحات مربوط به عکس ها، به زبان های فارسی، انگلیسی، آلمانی و فرانسه است.
متل ها، کنایه ها، اصطلاحات و شاعران
گردآوری و تالیف: حسین خدیش
424 ص، شیراز: انتشارات نوید شیراز، 1386، چاپ اول
شاعران و نویسندگان ایران همواره برای پرهیز از تطویل کلام و به قول عوام «روده درازی»، از متل ها و کنایات و اصطلاحات گوناگون و گاهی عامیانه استفاده کرده اند. آنان گاه و بیگاه، عامیانه ترین، رکیک ترین و مستهجن ترین متل ها را با استادی و چیره دستی خاص، تغییر ظاهر داده و آن ها را به شکلی تراش خورده و پرداخته شده و در قالبی زیبا و ظریف در آثار خود گنجانده و به مردم زمانه و آیندگان عرضه کرده اند. در کتاب حاضر، مجموعه ای از متل ها، کنایه ها و اصطلاحات زیبا و ظریف زبان فارسی که طی قرون و اعصار در آثار گوناگون شاعرن ایران به کار رفته، گردآوری و تدوین شده است.
زن و هویت یابی در ایران امروز
نویسنده: گیتی عزیززاده
128ص، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، 1387، چاپ اول
این کتاب، پایان نامه فوق لیسانس نویسنده، در رشته جامعه شناسی در دانشگاه تهران است. او در این پژوهش به بررسی مهم ترین عوامل شکل دهنده هویت بخشی از زنان در ایران امروز پرداخته است. برای این منظور، نویسنده سه گروه از زنان متخصص در جامعه کنونی ایران، یعنی زنان وکیل، پزشک و هنرمند (بازیگر تئاتر) را مورد توجه قرار داده و میزان برخورداری آنان از هویت مدرن را با توجه به بهره بیشتری که این گروه از زنان از سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه دارند، نشان داده است. آن چه که یکی از مهم ترین یافته های این پژوهش محسوب می شود، تعامل بین ویژگی های هر یک از این مشاغل از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و خصوصیات شخصیتی افراد و سنتز آن به شکل ویژگی های هویت ساز ناشی از آنها است.
تقریرات استاد بدیع الزمان فروزانفر درباره تاریخ ادبیات ایران
تندنویسی، مقدمه، حواشی و فهارس: دکتر سید محمد دبیر سیاقی
464 ص، تهران: انتشارات خجسته، 1386، چاپ اول
این کتاب، تقریرات ارزشمند استاد «بدیع الزمان فروزانفر» به عنوان درس «تاریخ ادبیات» در سال دوم و سوم شعبه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، طی سال های تحصیلی 1320 تا 1321 و 1321 تا 1322 خورشیدی است. این تقریرات که حاصل سال ها مطالعه پردامنه و عمیق و دقیق «فروزانفر» در متون ادبی، تاریخی، علمی و دینی منظوم و منثور فارسی و عربی است، به صورت درس بازگو گردیده و به وسیله «سید محمد دبیر سیاقی» که خود از استادان برجسته تاریخ و ادبیات ایران است تندنویسی شده، و اکنون پس از گذشت شصت و پنج سال، همراه با مقدمه، حواشی و فهرست های کامل به چاپ رسیده است.
مردم شناسی مراسم آیینی: پژوهشی در مراسم نخل گردانی
تالیف: محمد حسن سعیدی
210 ص، آشتیان: دانشگاه آزاد اسلامی، 1386، چاپ اول
مراسم آیینی، مراسمی است که به باورهای دینی یک قوم مربوط است. تمام مراسم آیینی، بنیادی نمایشی دارند و به شدت نمادین هستند. در حقیقت، بسیاری از باورها و اعتقادات مردم در مراسم آیینی تجسم می یابند. یکی از بارزترین و مهم ترین مراسم آیینی در میان شیعیان جهان، آیین های عزاداری ماه محرم است. «نخل گردانی» از جمله معروف ترین مراسم عزاداری این ماه است که در آن دستگاهی بزرگ و حجیم به نام «نخل» را می آرایند و به نام تابوت امام حسین علیه السلام، در ایام محرم و به ویژه در روز عاشورا می گردانند. این رسم تاکنون پرسش های زیادی را بین پژوهشگران و مردم شناسان برانگیخته است. رسم «نخل گردانی» چه معنا و مفهومی دارد؟ آیا می توان این آیین را بقایایی از وقایع کهن و مصادیقی از اسطوره های آغازین و تکرار و تقلید رفتارهای آیینی جوامع ابتدایی دانست؟ اهمیت آن چیست؟ چه کارکردهایی دارد؟ کتاب «پژوهشی در مراسم نخل گردانی» تلاش دارد در ضمن مطالعه این مراسم در یکی از نقاط ایران، به پرسش های فوق و پاسخ های احتمالی آنها بپردازد.
آوار در آوار: بیست و هفت ماه کار و زندگی در بم
نویسنده: شهره خالقی
349 ص، کرمان: انتشارات ولی، 1386
این کتاب، مجموعه ای از یادداشت ها و خاطرات زنی فرهنگ دوست و خدمتگزار است که از نخستین روزهای فاجعه زلزله بم (دی ماه 1382) در جمع زلزله زدگان حضور یافت و با تلاشی قابل تقدیر به آنان خدمت کرد. این یادداشت ها و خاطرات، حاصل بیست و هفت ماه کار و زندگی نویسنده در کمپ ها و اردوگاه های شهر زلزله زده بم است و گوشه هایی از وضعیت غم انگیز این شهر و زندگی مردم آن را پس از زلزله به تصویر می کشد.
صد و یک هایکو
ترجمه: پگاه احمدی
چاپ:1386، ناشر: نشر کتاب خورشید، قیمت: 2000 تومان
نشر کتاب خورشید “صد و یک هایکو” از گذشته تا امروز به انتخاب جکی هاردی از هایکوسرایان متأخر را منتشر کرد. پگاه احمدی شاعر که خود دستی در ترجمه شعر دارد، این هایکوها را به فارسی برگردانده است.
این کتاب با مقدمه مترجم و با طرح سؤالاتی نظیر “هایکو چیست؟”، “چگونه است که این قالب سه سطری می تواند شاعرانگی حیرت انگیزی در خود داشته باشد تا به همین نام در شعر معاصر جهان جا بیفتد و نمونه هایی غیر ژاپنی از آن سروده شود؟” آغاز می شود.
مترجم در مقدمه خاطرنشان کرده است که هایکوهای این کتاب، از کتاب “هایکو، سرایش کلاسیک و مدرن” برگرفته شده که گزیده ای است از هایکوهای هایکوسرایان دیروز و امروز جهان.
نسخه انگلیسی این مجموعه به انتخاب جکی هاردی که خود نیز از هایکوسرایان متأخر است، نخستین بار در سال 2002 در چین منتشر شده است.
پگاه احمدی، مترجم این کتاب، فعالیت حرفه ای خود در زمینه ادبیات را از سال 1373 با چاپ شعر، ترجمه و مقالات پژوهشی در ماهنامه ها و نشریات ادبی و هنری آغاز کرد. از او تاکنون سه مجموعه شعر، ترجمه گزیده ای از شعرهای سیلویا پلات، شاعر آمریکایی و نیز منتخبی از اشعار شاعران زن ایران منتشر شده است.
پلوخورش
نویسنده: هوشنگ مرادی کرمانی
چاپ چهارم: 1386، ناشر: معین، قیمت: 1500 تومان
”پلوخورش” یکی از جدیدترین آثار هوشنگ مرادی کرمانی است که چاپ اول آن مرداد ۱۳۸۶ از سوی انتشارات معین منتشر شد، و در مدت ۷ ماه یعنی تا پایان سال به چاپ چهارم رسید. وی که آخرین اثرش “شما که غریبه نیستید” با استقبال وسیع مخاطبان روبرو شده بود، در تازه ترین کتابش”پلو خورش”مجموعه ای از داستان های کوتاه خود را عرضه کرده است. این داستان‌ها که مثل اغلب آثار مرادی کرمانی برای نوجوانان نوشته شده داستان های بسیار بسیار کوتاه و داستان های کوتاه را در بر می‌گیرد. کتاب “پلو خورش”21 داستان از جدید ترین نوشته های مرادی کرمانی را در برمی گیرد، داستان‌هایی که مضامین شان در عین آشنا بودن بسیار جذاب و خواندنی است. برای مثال در داستان لالایی، مرادی کرمانی با استفاده از تجربه سفر به استکهلم سوئد، داستان مادر ایرانی را با دو بچه‌اش در این شهر با استفاده از ترانه‌ها و لالایی‌های عامیانه روایت می‌کند که برای همه مخاطبان در هر سنی شیرین است.
مرگ و پنگوئن
نویسنده: اندری کورکف
مترجم: شهریار وقفی پور
سال انتشار: 1386، ناشر: روزنه.
”مرگ و پنگوئن” رمانی از آندری کورکف نویسنده اوکراینی است که با ترجمه شهریار وقفی پور از سوی انتشارات روزنه منتشر شده است.
در اوکراین دهه نود میلادی، فاصله زندگی تا کشته شدن به دست مافیا، یک پنگوئن است. ویکتور نویسنده جویای نام با میشای پنگوئن، حیوان خانگی اش، تنها زندگی می کند. اگرچه دوست دارد داستان بنویسد، زندگی اش از راه نوشتن آگهی ترحیم برای روزنامه ها تامین می شود.
او دوست دارد ببیند که نوشته هایش چاپ شوند، اما شخصیت های آگهی های ترحیم اش همچنان سخت به زندگی چسبیده اند. وقتی اولین بار روزنامه را باز می کند و می بیند که نوشته اش چاپ شده، غرور او با سرعت جایش رابه وحشت می دهد….
صد شعر از این صد سال
گردآورنده: افشین وفایی
چاپ:1386، ناشر: انتشارات سخن
”صد شعر از این صد سال” برگزیده ای از شعر قرن بیستم ایران به انتخاب و مقدمه محمد افشین وفایی فراهم آمده و از سوی انتشارات سخن منتشر شده است. “صد غزل”، “صد شعرنو” و “صد شعر سنتی” در قرن بیستم سرفصل های مجموعه سه جلدی “صد شعر از این صد سال” را تشکیل می دهند. این مجموعه سه جلدی؛ گزیده سه نوع شعر از شعرای معاصر ایرانی است و در حال حاضر آخرین مراحل حروفچینی را می گذراند. در این مجموعه که به مناسبت یکصدسالگی شعر نو فراهم آمده، مؤلف کتاب را با شعر “یاد آر، ز شمع مرده یاد آر” علی‌اکبر دهخدا آغاز کرده است. به نوشته کتاب، همچنین برگزیده 300 شعر برجسته و معروف قرن بیستم از 127 شاعر در اثر گنجانده شده، که در آن کوشیده شده یک صد شعر نو ماندگار پارسی، یکصد غزل و نیز یکصد شعر در قالب‌های دیگر از جمله قصیده، قطعه، مثنوی و… که در حافظه خوانندگان ایرانی در طول سال‌های متمادی نفوذ کرده‌اند، جمع‌آوری شود.
بر اساس تقسیم‌بندی کتاب، در بخش شعر نو، شعرهایی از: ملک‌الشعرا بهار، میرزاده‌ی عشقی، نیما یوشیج، ابوالقاسم لاهوتی، محمدحسین شهریار، گلچین گیلانی، فریدون توللی، فریدون مشیری، هوشنگ ابتهاج و…؛ در بخش غزل، شعرهایی از: ادیب نیشابوری، صفای اصفهانی، عارف قزوینی، فرخی یزدی، مسعود فرزاد، محمد رهی معیری، عماد خراسانی، یدالله بهزاد کرمانشاهی، سیمین بهبهانی و…؛ و در بخش شعر سنتی، آثاری از: ادیب‌الممالک فراهانی، عالمتاج قائم‌مقامی (ژاله)، پروین اعتصامی، حبیب یغمایی، حسن مسرور (سخنیار)، سیدعلی مؤید ثابتی و شاعران دیگر آورده شده‌اند.
در بخش پایانی کتاب نیز علاوه بر معرفی شاعران، فهرست نام شاعران، شعرها و آغاز شعرها آمده‌اند.
نشریات
ره آورد بهاری
هشتاد و دومین شماره فصلنامه ره آورد “فصلنامه آزاد اندیشان ایران” ویژه بهار 1387 منتشر شد. این نشریه که در بهار سال 1361 توسط زنده یاد حسن شهباز بنیان گذاری شد، اینک به سردبیری همسر ایشان شعله شمس منتشر می شود. مهدی سررشته داری و دکتر ماندانا زندیان شورای ویراستاران ره آورد هستند.
مشاورین ره آوردهم عبارتند از: دکتر ژانت آقاری، دکتر محمد توکلی طرق، دکتر جلال خالقی مطلق، دکتر همایون کاتوزیان.
این شماره به هفت بخش تقسیم شده، و با بخش ادب، هر، دینریا و فلسفه آغاز می شود که به مقاله هایی از پروفسور فضل الله رضا[نامه هایی از یاران نامدار ایران]، دکتر برزو نجمی[مغان چه کسانی بودند]، مهدی سررشته داری[داستان کیومرث در اسطوره و در روانشناسی]، حمید حمید[بنمایه های تفکر زروانی در شاهنامه فردوسی]، مجید نفیسی[اسلام و غرب: نهادوارد سعید! نه برنارد لوئیس] و دکتر بهرام گرامی[گیاهان دیگر در هزار سال شعر فارسی] اختصاص دارد.
در بخش ایران در گذرگاه تاریخ نیز مقالات آئین دانشجویان و دانشگاه تهران[دکتر محمد توکلی طرقی]، سید حسن زاده تقی زاده، سه زندگی در یک عمر[دکتر محمد علی همایون کاتوزیان]، ملاحضاتی درباره انقلاب مروطه[احمد اشرف]، مردی برای تمام فصول[زاهدی حسین]، ساختار قدرت در جمهوری اسلامی ایران[دکتر کاظم علمداری]، گفت و گو با ایرج گرگین[ماندانا زندیان]، موسیو ژول ریشار، ریشارخان[دکتر احمد هاشمیان]، داستان ملکه است و خشایارشا[دکتر میترا مقبوله] و تاریخ پول[حسن آذین فر] به چاپ رسیده است.
بخش یادها و خاطره های این شماره نیز به نوشته هایی از نصرت الله نوح درباره ژاله اصفهانی-سلطانی، شاعر همیشه مهاجر، سیری در هنر نقاشی ایران از منوچهر برومند، گفت و گوی شعله شهباز با عبدالحمید اشراق و سه جستار پیوسته درباره روحیه استبدادی ایرانی از هوشنگ اسدی اختصاص یافته است.
بخش شعر و شاعران نیز با اشعاری از حسن شهباز، عالمتاج قائم مقامی(ژاله)، حسین منزوی، میرزا آقا عسگری(مانی) و پوران فرخزاد زینت یافته است.
در بخش نقد کتاب این شماره دکتر یار شاطر، شهرنوش پارسی پور، عزت گوشه گیر، ایرج افشار، مهدی سررشته داری و شعله شهباز شش کتاب نقشه های عمومی ایران، صهبای خرد، خانم وزیر، تعلیق، جمهوری فریاد و خانواده و اعتیاد را نقد و بررسی کرده اند.
این شماره که با نامه هایی از خوانندگان و بدرود با مشاهیری که رفتند به پایان می رسد. در بخش اخیر نوشته هایی به یادبود دکتر محمد باهری، احمد شهیدی، مهران قاسمی، اکبر رادی، استاد سید جعفر شهیدی، حمید قنبری، مارکو گریکوریان، احمد بورقانی، ژازه طباطبایی و پروفسور امنون نتسر منتشر شده است.
فصلنامه سینما و ادبیات: نیم ویژه نامه دیوید لینچ
در شماره تازه این نشریه نیمه ویژه نامه ای تحت عنوان “دیوید لینچ و تاریخچه سینمای مستقل” آمده است. فهرست مطالب این شماره فصلنامه سینما و ادبیات عبارت است از: پیش درآمدی بر سینما جهان به قلم همایون خسروی دهکردی، بزرگراهی که پیدا شد / تاریخچه سینمای مستقل و زندگی دیوید لینچ به قلم همایون خسروی دهکردی، کافکای سینما / استیون سودربرگ، زندگی و آثاربه قلم مازیار فکری ارشاد، میلیاردها جهان وجود دارد / گفت و گو با دیوید لینچ در باره فیلم امپراتوری درون با ترجمه بهروز سلطان زاده، فیلمسازی مثل ماهیگیری است /درس های لینچ در باره فیلمسازی دیوید لینچ با ترجمه مازیار اسلامی، سرمستی هولوگرافیک / نگاهی به فیلم جاده مالهالند به قلم رضا مولایی، جنگ های سیاره ای / نقدی بر فیلم دیون به قلم شهریار خلفی، آنچه در زیر نهفته است / یادداشتی بر فیلم مخمل آبی به قلم مسعود حقیقت ثابت و…
هم چنین این شماره فصلنامه مطابی در زمینه ادبیات با عنوان بوطیقای سینما- شعربه قلم احمد میراحسان، جهان بی مرز شعر و تصاویر ثابت / نگاهی به رابطه سینما و شعربه قلم احمد طالبی نژاد، شعر و شاعر و شاعرانگی به قلم مهرزاد دانش، غزلیات / چند شعر از منصور اوجی، بیضایی در التقای نور و کلام به قلم سیمین بهبهانی ارایه شده است.
پاپریک: جشن‌نامه محمد حقوقی
به‌مناسبت 70 سالگی محمد حقوقی، از سوی فصلنامه «پاپریک» به سردبیری ناصر وحدتی در یک ویژه‌نامه 500 صفحه ای در بررسی زندگی و شعر این شاعر منتشر شده است، که به‌زودی توزیع خواهد شد.
در این جشن‌نامه، مقاله‌هایی از: سیمین بهبهانی، محمدعلی سپانلو، رضا براهنی، مفتون امینی، جواد مجابی، باقر پرهام، محمود دولت‌آبادی، ابوالحسن نجفی، نجف دریابندری، ضیاء موحد، محمد شمس لنگرودی، منصور اوجی، احمدرضا احمدی، رضا فرخفال، هرمز شهدادی، پوران صلح‌کل، یدالله رویایی و 14 نفر دیگر درباره‌ی حقوقی به چاپ رسیده است.
نقل خاطرات شاعران و نویسندگان از محمد حقوقی، نقد آثار و شعرهای این شاعر و منتقد، به همراه گفت‌وگوی بلند چاپ‌نشده‌ای با او و تعدادی عکس، از دیگر بخش‌های این ویژه‌نامه‌اند.
ویژه‌نامه‌های بعدی فصلنامه “پاپریک” در تابستان به منوچهر آتشی و در پاییز به یدالله رؤیایی اختصاص خواهند داشت.