در حالی که در سال‌های گذشته همواره بحث‌هایی پیرامون اصالت امامزادهها و میزان درآمد آنها وجود داشته، مدیرکل سازمان اوقاف تهران گفته است که تنها امامزادههایی در لیست قرار خواهند گرفت که قادر به برقراری “ارتباط روحی” با مردم باشند.
غلامرضا محمدزاده٬ مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان تهران، گرچه توضیح زیادی درباره نحوه “ارتباط روحی” نداده، اما گفته است: “سازمان اوقاف مشغول آمارگیری از امامزادههای استان تهران است و امامزادگانی در لیست آمار قرار می‌گیرند که میان آنان و مردم ارتباط روحی و معنوی وجود داشته باشد. آن‌دسته از امامزادههایی که نتوانسته باشند با مردم ارتباط برقرار کنند در این فهرست جایی نخواهند داشت”.
یک هفته پیش از سخنان محمدزاده، مرتضی محمدیان٬ مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان بوشهر نیز در این زمینه گفته بود: “این سازمان ملاکش نسبت به امامزادهها شجره‌نامه نیست و آنچه مردم به آنها اعتقاد دارند و کراماتی از آنها دیده‌اند را مورد تایید و بازسازی قرار می‌دهد”.
هیچ یک از این دو توضیح شفاف و کاملی درباره “کرامات” یا “ارتباط روحی” نداده‌اند، اما گمان می‌رود که منظور آنها رخ دادن اتفاقاتی است که هر چند وقت یک بار در میان مردم منتشر می‌شود و خبر از مثلا شفا پیدا کردن فردی بیمار می‌دهد.
امامزادهها، در واقع فرزندان یا اعضای فامیل امامان شیعه هستند که در ایران جان خود را از دست داده و به خاک سپرده شده‌اند. برخی شیعیان معتقدند که این “امامزادهها” به واسطه نسبت خود، قادرند میان آنها و خدا میانجی‌گری کرده و خواست‌های آنان را برآورده کنند.
در سال‌های گذشته همواره نسبت به سواستفاده از این اعتقاد مردم و ایجاد امامزادههای جعلی هشدار داده شده است. بهمن ماه گذشته، محمدعلی پورمختار٬ رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، خبر از آن داده بود که تعداد امامزادههای کشور در مدت کوتاهی از 4هزار به 11هزار رسیده است. وی همچنین گفته بود که شکایت‌هایی به این کمیسیون درباره نامشخص بودن میزان درآمد حاصله از این امامزادهها رسیده است.
غلامعلی جعفرزاده٬ نماینده مجلس ، نیز در این زمینه گفته بود که در ایران بیش از ۱۲۷هزار موقوفه٬ یک میلیون رقبه و ۱۸هزار بقعه و امامزاده وجود دارد که از درآمدهای هنگفت این اماکن مذهبی٬ اقتصادی و تجاری هیچ اطلاعی در دست نیست. وی همچنین افزوده بود دیوان محاسبات هیچ نظارتی بر درآمدهای سازمان اوقاف ندارد و سازمان اوقاف نیز گزارشی درباره هزینه‌ها و درآمدهای خود منتشر نمی‌کند.
احمد شرفخانی٬معاون فرهنگی سازمان اوقاف در این باره گفته بود که ۴۰ درصد درآمد امامزادهها برای عمران و آبادانی بقعه، ۳۰ درصد برای امور جاری و هزینه‌های مصرفی، ۲۰ درصد مسائل فرهنگی و مذهبی و ۱۰ درصد حق‌التصدی اختصاص می‌یابد.
بنا به گفته کارشناسان، گردش مالی این اماکن بسیار زیاد است. به طور مثال تنها در استان هرمزگان که دارای ۷۳۲ بقاع متبرکه و ۵۸۰ موقوفه است، به گفته مقامات رسمی، سالی بیش از دو میلیارد تومان درآمد به دست آمده. این در حالی است که در کل کشور دو میلیون و ۵۰۰ هزار موقوفه وجود دارد. همچنین در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور، هم چون تهران، بسیاری از زمین‌ها و املاک، به نام وقفی دراختیار سازمان اوقاف است که هیچ حسابی درباره درآمدهای خود پس نمی‌دهد و رییس آن نیز توسط رهبر جمهوری اسلامی تعیین می‌شود
دو سال پیش سایت اصول‌گرای سیاست نامه نوشته بود که “ تعداد امامزاد‌ها در اوایل انقلاب ۱۵۰۰ تن بوده که متأسفانه به ۱۰هزار و ۵۰۰ تن افزایش یافته است”. به نوشته این سایت: “ طی سی سال گذشته به طور میانگین، سالانه تعداد 300 امامزاده در ایران بوجود آمده است. نکته درخور توجه این جاست که بیش از پنج هزار تن از امامزادگان مدفون در ایران را به نام امام موسی کاظم (ع) نسبت می دهند”.
