البرز محمودی
در شرایطی که احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان اصرار دارد انتخابات آتی مجلس را “کاملا رقابتی” بنامد، برخی مراجع تقلید و علمای ارشد نسبت به رد صلاحیت های اخیر اعتراض دارند. آیت الله منتظری، آیت الله مکارم شیرازی و آقایان ابراهیم امینی، نورمفیدی، حائری شیرازی، بیات زنجانی، هر یک با بیانی، به رد صلاحیت یک جناح سیاسی کشور در انتخابات پیش رو اعتراض کرده اند.
آیت الله منتظری در همین ارتباط تاکید می کند که از شعارهای اولیه انقلاب، یعنی اسقلال، آزادی و جمهوری اسلامی، تنها ”اسمی” باقیمانده است. او که با خبرنگار هفته نامه ایتالیایی “اسپرسو” گفت و گو می کرد، به آزادی انتخابات در ایران اشاره دارد و آن را “تنها شعاری برحای مانده” می داند و می گوید: “هنگامی میتوان از آزادی، آن هم در انتخابات سخن گفت که شرایط به گونه ای عادلانه و مناسب باشد که تمام اقشار و به ویژه نخبگان و افراد متخصص بتوانند وارد عرصه شوند نه اینکه افراد خاص با گرایش خاص فقط بتوانند خود را در معرض رأی مردم قرار دهند و بسیار کسانی که لیاقت دارند، جرأت حضور نداشته باشند چون هراس دارند به آنها اتهام های واهی زده شود.“
این مرجع تقلید با اشاره به سخنان آیت الله خامنه ای و احمدی نژاد یاد آور می شود: “ملاحظه میکنید که آقایان امسال را سال اتحاد ملی نام گذاشته اند و کشور ما را آزادترین کشور دنیا میدانند ولی به گونه ای عمل کرده اند که قشر وسیعی رد صلاحیت شده اند تا جایی که برخی از نمایندگان فعلی مجلس هم از نظر آقایان صلاحیت ندارند. معلوم می‌شود آنها در نطق ها و سخنان خود مطابق میل آقایان حرف نزده اند. انتخابات آزاد یعنی مردم انتخاب کننده باشند نه شورای نگهبان و قشر خاص، وگرنه این دیگر اسمش انتصابات است نه انتخابات!“
اعتراض مراجع مذهبی
علاوه بر آیت الله منتظری، آیت الله مکارم شیرازی مرجع تقلید دیگری است که به رد صلاحیت ها انتقاد کرده است. وی که در دوران مجلس ششم از منتقدان این مجلس بود، در پی رد صلاحیت گسترده یک طیف سیاسی کشور با تاکید بر “اهمیت حضور گسترده مردم در انتخابات”، به “رد صلاحیت عده‌ای از کاندیداها” اعتراض کرده و گفته است: “در بعضی از موارد جانب انصاف رعایت نشده است و حتی بعضی از نمایندگان ولی‌فقیه هم احراز صلاحیت نشده‌اند.در هر حال باید معدل و میانگین را در نظر گرفت، همین که قابل قبول باشد، خوب است.امید است در این مدت باقیمانده، اعتراض‌های منطقی جبران گردد و مسأله عفو دوستانه شامل حال آنهایی که طرفدار نظام و پای‌بند به آن هستند گردد.“
همچنین آیت الله نورمفیدی، نماینده ولی فقیه در استان گلستان و امام جمعه گرگان در دیدار جمعی از اقشار مردم با “انتقاد شدید از ردصلاحیت گسترده نامزدهای انتخابات مجلس هشتم” گفته است: “هیچ کس نمی گوید کسی که نظام و رهبری و اصول قانون اساسی را قبول ندارد می‌تواند خود را کاندیدای نمایندگی مجلس کند ولی در تطبیق این معیارها با افراد باید قانون ملاک باشد و با سعه صدر برخورد شود.آنچه این روزها موجب سئوالاتی در بین بسیاری از دلسوزان انقلاب از گرایشات مختلف سیاسی شده مسئله رد صلاحیت‌هاست. برخی افرادی که رد صلاحیت شده‌اند، مقام معظم رهبری نیز نسبت به آنها شناخت کامل دارند و من مطمئن هستم که ایشان ردصلاحیت آنها را نمی‌پسندد. خود مقام معظم رهبری کرارا در تذکراتی که داده‌اند، بر رعایت قانون و سعه صدر و جلوگیری از تضییع حقوق تاکید کرده‌اند.“
نورمفیدی با بیان دیدگاه رهبرجمهوری اسلامی درمورد بررسی صلاحیت ها گفته است: “ایشان در مورد رعایت قانون خطاب به مسئولین ذیربط گفته‌اند: آقایان خط قانون را ملاک قرار دهند و بر طبق قانون کارکنند، اینکه باشد کسانی که حقیقتا عناد دارند، نمی‌توانند بهانه‌جویی کنند.“
اظهارات نورمفیدی در حالی بیان می شود که سایت انصار نیوز از این اظهارات آیت الله خامنه ای تفسیر دیگری ارایه می دهد: “پارلمان جای حضور مخالفان نظام نیست که عده‌ای بگویند مااز طریق واردشدن به مجلس شورای اسلامی با قانون اساسی یا با نظام جمهوری اسلامی مبارزه می‌کنیم.“
از سوی دیگر، آیت الله ابراهیم امینی امام جمعه قم هم با اشاره به انتخابات مجلس هشتم خواستار «رعایت اخلاق اسلامی» و “قوانین در تایید صلاحیتها” شده و خاطرنشان کرده است: “تنگ نظری ها و کوتاه فکری ها برای ما زیان دارد و آبروی ملت اسلامی را خواهد برد”.
همچنین آیت‌الله اسدالله بیات زنجانی، ازمراجع تقلید ساکن قم و عضو شورای بازنگری قانون اساسی، در پی ردصلاحیت گسترده اصلاح طلبان با صدور نامه ای خطاب به خاتمی، هاشمی وکروبی هشدار داده که درصورت مقاومت نکردن در برابر موج ردصلاحیت‌ها، آینده انقلاب و نظام جمهوری اسلامی در معرض خطر قرار می‌گیرد. وی در این نامه به این مقامات بلند پایه توصیه کرده است که با همگرایی، رایزنی برای بازگشت رد صلاحیت ها را ادامه دهند و تاکید کرده است: ”برحجم این تلاش ها، رایزنی ها و تبادل نظرها بیافزایید تا خدای ناکرده شرایطی پیش نیاید که نیروهای توانمند و متعهد ناچار به کناره گیری جبری از فعالیت‌های انتخاباتی شوند که در آن صورت نتیجه آن به سود هیچ کس نخواهد بود.“
محی‌الدین حائری شیرازی، نماینده رهبرجمهوری اسلامی در استان فارس هم با اعلام اینکه “قصد دارم در صورت اجازه مقام معظم رهبری، سنگر امامت جمعه شیراز را به شخص دیگری واگذار کنم” از روند بررسی صلاحیتها در انتخابات مجلس انتقاد کرده است.
تیغ سرتراش!
اعتراض به رد صلاحیت ها تنها به مراجع مذهبی محدود نیست؛ سید حسن خمینی، نوه آیت الله خمینی نیز به این رد صلاحیت های گسترده اعتراض کرد. وی ضمن سخنانی در دیدار با اعضای جبهه مشارکت با این تعبیر که “این تیغ تنها سر شما را نتراشیده، بسیاری از دوستان را در همه گروه‌های جامعه مشمول لطف خود قرار داده است” به روند رد صلاحیت ها اعتراض کرد. اشاره مستقیم سید حسن خمینی به رد صلاحیت اشراقی، دیگر نوه آیت الله خمینی است.
هاشمی رفسنجانی و خاتمی نیز دیروز بار دیگر به روند رد صلاحیت ها اعتراض کردند. هاشمی رفسنجانی که البته سعی دارد در لحن خود “اعتدال” رعایت کند، اعتراض اش را چنین بیان می کند: “از مسوولان و ناظران می‌خواهم که سعی کنند که جریان‌های مختلف کشور بتوانند در انتخابات حضور پیدا کنند.“
اما سید محمد خاتمی رییس جمهور سابق که همچنان امیدوار است در روزهای آخر صلاحیت اصلاح طلبان تایید شود، مشارکت حداکثری مردم در انتخابات مجلس رامشروط به “حضور حداکثری ووجود رقابت و نامزدهای مختلف” می کند. او همچنین با بیان اینکه “انقلاب اختصاص به یک جریان و یا یک باند و حتی حاکمان ندارد”، می گوید: “انقلاب ما متعلق به تاریخ ملت است و معیارهای این انقلاب باید میزانی برای سنجش رفتار و جهت جریان، حاکمان و همه کسانی که در آن هستند، باشد.“
و اما شورای نگهبان!
با اینکه نظر بیشتر مراجع مذهبی و روحانیون در رسانه ها منعکس شده، با این حال سخنگوی شورای نگهبان منکر هرگونه انتقاد مراجع تقلید درباره ردصلاحیت‌ها شده است. عباسعلی کدخدایی در پاسخ به این سؤال که “با توجه به انتقاد یکی از مراجع تقلید در رابطه با بررسی صلاحیتها و همچنین دیگر بزرگان آیا این احتمال وجود دارد که با بررسی‌های بیشتر، افراد تایید صلاحیت‌شده افزایش یابند؟”، اظهار داشته است: “بنده انتقادی را نشنیدم. برخی اشاره کرده بودند که دقت بیشتری صورت گیرد. اینکه دقت بیشتری شود را می‌پذیریم و قطعا این را انجام می‌دهیم و چنانچه حقی از کسی ضایع شده باشد درصدد هستیم که این حق، احقاق شود.“
در همین حال احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان هم این انتخابات را انتخاباتی رقابتی می داندو می گوید: “این انتخابات کاملا رقابتی خواهد بود و قطعا با مشخص شدن نتایج معلوم می‌شود که رقابتی است یا نه.“