با خروج هیات اعزامی آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران و اعلام بدون نتیجه بودن مذاکرات با مقامات جمهوریاسلامی٬ سخنگوی دفتر رییسجمهور آمریکا از این مساله ابراز تاسف کرد. در عین حال روزنامه کیهان٬ که مدیرمسوول آن توسط رهبر جمهوری اسلامی تعیین میشود٬ در سرمقاله خود نوشت که پیشرفتهای اتمی جمهوریاسلامی٬ از راه مذاکره به دست نیامده است.
در بیانیه ای از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی منتشر شده، یوکیا آمانو، مدیرکل این آژانس، اعلام کرده است که جمهوری اسلامی به هیات اعزامی اجازه بازدید از پادگان نظامی پارچین را نداده است: “اینکه ایران درخواست ما را در دیدار اول و دوم، برای بازید از پارچین نپذیرفته است، تاسف برانگیز است.”
این در حالی است که سخنگوی وزارت خارجه گفته این سفر با هدف بازدید از تاسیسات هستهای انجام نشده، بلکه هدف این هیات، مذاکره به منظور تسهیل همکاریهای دو جانبه در آینده بوده است.
اما آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیه خود اعلام کرده که متنی در راستای “تسهیل شفاف سازی برنامه هستهای جمهوری اسلامی” تهیه کرده و “تلاش های زیادی” برای توافق بر سر این متن صورت انجام داده بود، اما این تلاش ها به نتیجه نرسیده است.
هیاتی که از سوی آژانس به ایران آمده بود٬ براساس گزارشهای منتشر شده پیرامون آزمایش چند انفجار قدرتمند در منطقه پارچین که میتوانست به تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای تعبیر شود٬ خواستار بازدید از این منطقه شده بود؛ درخواستی که با مخالفت مقامات جمهوریاسلامی مواجه شد.
پیش تر یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه فرانسه هم عدم موافقت ایران با بازدید بازرسان آژانس از منطقه نظامی پارچین را به شدت تقبیح کرده و گفته بود که ایران فرصت دیگری را از دست داده است.
در همین حال٬ علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز از “پایان مذاکرات” مقامات جمهوری اسلامی با هیأت اعزامی آژانس بین المللی انرژی اتمی خبر داد. وی اما اعلام کرد که گفتوگوهای مشابه در آینده ادامه خواهد داشت.
علیاکبر صالحی٬ وزیر امورخارجه نیز گفته که جمهوری اسلامی در پی یافتن راهی است که در آن “هردو طرف مذاکره برنده باشند”.
این مذاکرات پس از آن آغاز شد که جمهوری اسلامی اعلام کرد حاضر است برای گفتوگو پیرامون برنامه هستهای خویش٬ پای میز مذاکره بنشیند.
شورای امنیت تاکنون چندین قطعنامه علیه برنامه هستهای ایران صادر و خواستار آن شده است که جمهوری اسلامی این برنامه را متوقف کند. آمریکا و برخی کشورهای اروپایی نیز به طور یکجانبه تحریمهایی علیه ایران در نظر گرفتهاند. علاوه بر مواردی چون تحریم بانک مرکزی٬ در آخرین نمونه از این دست٬ اتحادیه اروپا در نشستی تصویب کرد که اعضای این اتحادیه از تابستان آینده خرید نفت از ایران را متوقف سازند.
در همین حال سخنگوی دفتر ریاستجمهوری آمریکا نیز عدم دستیابی به توافق میان ایران و آژانس را “نشانه ای دیگر از عدم تمایل حکومت ایران به پیروی از الزامات بین المللی” توصیف کرد.
در برابر روزنامه کیهان٬ که مدیرمسوول آن توسط رهبر جمهوری اسلامی تعیین میشود٬ در سرمقاله خود نوشته است: “هیچ کدام از این تغییرات و جابجایی های راهبردی با تعارف، مذاکره و چانه زنی به دست نیامده است. در تمام موارد، غربی ها همه تلاش خود را برای جلوگیری از رسیدن ایران به مرحله ای که مستلزم تغییر معادله قدرت باشد کردهاند و بعد که دیدهاند ظاهرا امکان موفقیت وجود ندارد و ایران از راهی که میرود٬ بازنخواهد گشت؛ به ناچار خود را با وضعیت جدید وفق دادهاند”.
کیهان نوشته است: “اگر امتیازی در این پرونده جابجا شده فقط ناشی از ترس یک طرف (همواره غرب) از طرف دیگر بوده و الا هرگز منطق قانون و حقوق منجر به کوچکترین جابجایی در این معادله نشده است”.
سرمقالهنویس این روزنامه خواستار ادامه مسیر مذاکرات هستهای به شکل فعلی شده و نوشته است که مذاکرات در مسیر درستی پیش میرود. پیش از این محمود احمدینژاد نیز اعلام کرده بود که ترمز قطار هستهای را دور انداخته است.
کشورهای غربی بارها از احتمال نظامی بودن برنامه هستهای ایران ابراز نگرانی کرده و از “ روی میز بودن همه گزینهها” خبر داده اند. اسراییل نیز تاکنون چندین بار نسبت به امکان حمله یک جانبه به ایران هشدار داده است؛ هشداری که البته با واکنش آمریکا و اروپا مواجه شده است.