تا کجا می خواهیم از دین استفاده ابزاری کنیم؟

نویسنده

emadafrogh488.jpg

مازیار رادمنش

به دنبال برکناری عماد افروغ از ریاست کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم و اعلام این خبر توسط وی که تهدید به ترور شده است، عماد افروغ در مصاحبه با خبرنگاران گفت: « این دولت گرایی پارلمانی که مدتی است در مجلس مستقر شده پیامدهایی دارد ، عده ای می خواهند نامشان در فهرست انتخاباتی بیاید ، در جهت تعامل گرایی یک سویه که همان دولت گرایی است گام برمی دارند.» عماد افروغ با تاکید بر اینکه قصد کاندیدا شدن در انتخابات مجلس هشتم را ندارد گفت:«جریان اصولگرایی مستقل در انتخابات شرکت می کند و قرار نیست از سیاست کناره گیری کنیم وحتی ممکن است درباره مجلس هشتم فعالیت های شفاف تر و روشن تری اتخاذ کنیم.» وی گفت: «خوشحالم که مسئولیت از دوش من برداشته شد ، البته اگر در دنیای سیاست جایی برای صداقت باقی مانده باشد این حرف من باور می شود.» وی در مورد تخریب هایی که در موردش اتفاق افتاده است، گفت: «برخی تخریب ها قابل تحمل است اما تخریبی که حکایت از ضدیت با دین و ولایت فقیه و مقام معظم رهبری دارد سنگین است. نمی دانم تا کجا می خواهیم به استفاده ابزاری از دین ادامه دهیم ولی معتقدم باید مراقبت کرد که سیاست ، اخلاقی و دینی شود نه اینکه اخلاق و دیانت را سیاسی کنیم که نتیجه عکس خواهیم گرفت.»

عماد افروغ کیست؟

متولد 1336 در شهر شیراز، وی در دانشگاه شیراز و دانشگاه تربیت مدرس درس خوانده و دکترای جامعه شناسی دارد. وی در گروه علم و دین پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی رئیس این گروه و استادیار است. وی دوره کارشناسی جامعه شناسی را ابتدا در دانشگاه سالفورد انگلیس آغاز کرد و در حال تحصیل از آنجا اخراج شد و به ایران آمد و بقیه درس را در دانشگاه شیراز خواند که در سال 1365 کارشناسی را تمام کرد و در همان شیراز کارشناسی ارشد را در سال 1369 به پایان رساند و در سال 1376 دکترای جامعه شناسی خودش را از تربیت مدرس گرفت. او در سال 1373 دانشجوی نمونه کشور در دوره دکتری شد. عماد افروغ از سال 1376 تا 1382 عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی از 1382 تا کنون بوده است.

عماد افروغ مدتی عضو شورای فرماندهی سپاه منطقه 9 کشور در سال 1360 بود و مدتی نیز برای گذراندن دوره دروس حوزه تلاش کرد. در سال 1377 تا 1379 مسوول گروه سیاست داخلی کمیسیون داخلی، دفاعی و امنیتی دبیر خانه مجمع تشخیص مصلحت بود و همزمان مدیر گروه فرهنگ ،هنروتاریخ شبکه یک صدا وسیمای جمهوری اسلامی بود.

کسی که در همه مراکز علمی حضور دارد

یکی از تلاشهای صورت گرفته پس از انقلاب ایران که ناشی از تعطیل دانشگاهها و انقلاب فرهنگی بود، تربیت کسانی در حوزه علوم انسانی بود که بتوانند علوم انسانی را با تعاریف دینی سازگار کنند. حاصل این تلاش بیست ساله گروهی کارشناسان و محققانی است که در همه بخش های کارشناسی دولت به شکل های مختلف حضور دارند. عماد افروغ یکی از پایدار ترین آنهاست، چرا که اکثر این افراد مانند هاشم آقاجری، مجید محمدی، علیرضا علوی تبار، صادق زیباکلام، حسین قاضیان، بهروز گرانپایه در مجادلات سیاسی یک به یک حذف شدند و معمولا کنار گذاشته شدند. عماد افروغ تقریبا نمونه موفق این محققان دانشمند بود که دیرتر از دیگران به خط قرمز رسید. وی که در انتخابات مجلس ششم تمایل داشت که به عنوان یکی از اعضای فهرست اصلاح طلبان در مجلس حضور یابد، در این لیست پذیرفته نشد و به عنوان نامزد مستقل در انتخابات شرکت کرد و ناکام ماند و به شکلی کاملا غیرمنتظره به سوی جناح مقابل رفت. ا و بعدا به عنوان یکی از مهم ترین چهره های مجلس هفتم شناخته شد. وی مانند بسیاری از نمایندگان مجلس هفتم ابتدا به عنوان حامی، آنگاه به عنوان منتقد و سپس به عنوان مخالف دولت تلاش کرد تا فراکسیونی مستقل از اصولگرایان را در مجلس سازمان دهد. وی که ریاست کمیسیون فرهنگی مجلس را نیز دراختیار داشت، پس از یک برنامه تلویزیونی انتقادی در مورد احمدی نژاد و یک مصاحبه در مقایسه میان آیت الله خامنه ای و آیت الله خمینی بلافاصله از ریاست این کمیسیون کنار گذاشته شد و بنا به گفته خودش تهدید به ترور نیز شد.

کتابها و مقالات مهم

عماد افروغ تا به حال 12 کتاب و 50 مقاله مهم علمی منتشر کرده است. فهرست کتابهای منتشره وی که تالیف یا ترجمه شده اند به این شرح است: «ترجمه کتاب قدرت، نگرشی رادیکال. تألیف استیون لوکس»، « فضا و نابرابری اجتماعی»، «ابعاد فضایی نابرابری‌های اجتماعی»، « هویت ایرانی»، « فرهنگ‌شناسی و حقوق فرهنگی»، «چشم‌اندازی نظری به تحلیل طبقاتی و توسعه»، «چالش‌های کنونی ایرانی»، «اسلام و جهانی شدن»، «رنسانسی دیگر»، ترجمه کتاب «روش در علوم اجتماعی، رویکردی رئالیستی» تألیف آندرو سایر، «گفتارهای انتقادی»، « مقدمه‌ای بر ترجمه تئوری رفتار جمعی»، « ساخت رانتی و فساد»

مسئولیت‌ها

نماینده مجلس شورای اسلامی. وی تا یک هفته قبل رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم بود، اما پس از یک مصاحبه و یک برنامه انتقادی تلویزیونی از این مسوولیت برکنار شد. وی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است. افروغ همچنین « عضو کمیسیون ویژه اصل 44 قانون اساسی»، « مدیر گروه علم و دین پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی»، « مدیر گروه اندیشه شناسی متفکران مسلمان معاصر»، « مدیر گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقر‌العلوم (ع)»، « مدیر گروه مطالعات اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک (79 – 72)، « مدیر کتابخانه مرکزی دانشگاه تربیت مدرس (77 – 76) و مسئول گروه سیاست داخلی کمیسیون داخلی، دفاعی و امنیتی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت (79 – 77) بود.

نظراتی که باعث مشکل برای افروغ شد

عماد افروغ در مصاحبه ای که در ماه خرداد امسال صورت گرفت موارد زیر را در مقایسه میان رهبری کشور و رهبری انقلاب گفت: «گزاف نگفتیم اگر بگوئیم خمینی پیامبر زمان همه ما بود… امام راحل به حق رهبر و نظریه ‌پرداز رنسانس ‌جدید برتر است؛ زیرا اگر در رنسانس معروف، انسان جایگزین خدا می‌شود و از خدا منفصل می‌شود، در رنسانس خمینی(ره) انسان بار دیگر کوچک شده، خدا می‌شود و به خدا وصل می‌شود… هیچ مصلحتی بالاتر از حقیقت در نزد امام جلوه‌گری نمی‌کند و همانند مولایش حضرت علی(ع) که وقتی به تصمیمات تاریخی مولا توجه می‌کنیم که چگونه در برابر معاویه که دستش بسته بود، او هم می‌توانست دست به نیرنگ ببرد اما این کار را نکرد و پیروزی دو روزه دنیا را کنار گذاشت و یک پیامی برای ابدیت برای بشر بجا گذاشت، خمینی نیز آنجایی که قرار بود جام زهر بنوشد آن را تبدیل به جام شیرین نکرد بلکه به عینه و آشکارا گفت این جام زهر است… از سال 68 تاکنون که قریب به 18 سال از رحلت امام می‌گذرد، رهبر معظم انقلاب به‌خوبی توانستند جامعه را از تندباد حوادث نجات دهند و این نشان می‌دهد که ایشان علاوه بر قابلیت‌های شخصی خودشان، شاگرد خوبی برای امام بودند و ظرفیت‌های لازم را برای پذیرش درسها و عبرتهای امام داشتند؛ هر چند که نمی‌شود به‌ طور صد در صدی این دو بزرگوار را مثل هم پنداشت… دلیل حقیقت گرا بودن امام راحل شاید به این دلیل بود که زمانه اینچنین اقتضا می‌کرد و شاید شرایط روحی و روانی و قابلیت‌های درونی مردم نسبت به ایشان، این اقتضاء را راحت‌تر می‌کرد و شاید محدودیت‌ها و فشارها به رهبر انقلاب مانع از بیان مواضع حقیقی باشد و ایشان از روی اضطرار مجبور به اتخاذ مواضعی از روی مصحلت باشند.»

عماد افروغ چند روز پس از این مصاحبه در یک برنامه تلویزیونی شرکت کرد و احمدی نژاد را رئیس جمهوری بی علاقه به مشاوره معرفی کرد و گفت که به جای آنکه مجلس در راس امور باشد، در حال حاضر دولت در راس امور است.

بازی انتخاباتی یا مکانیزم حذف

ممکن است برخی رفتار دو هفته گذشته عماد افروغ را بازی انتخاباتی وی برای حضور در مجلس آینده بدانند، چنین احتمالی منتفی نیست، چرا که تقریبا اکثر نیروهای اصولگرا با نزدیک شدن فصل انتخابات در 9 ماه دیگر، برآنند تا فاصله خودشان را با دولت موجود که تقریبا پایگاههای مردمی اش را از دست داده است، حفظ کنند. اکنون سوال این است که آیا این نامزد معقول مجلس هفتم در محاسبه زمان فاصله گرفتنش از دولت اشتباه نکرده است؟