نوید احمدی
چهارمین جایزه “قلم طلایی” انجمن دفاع از آزادی مطبوعات به عزت الله سحابی، به پاس تلاش در راه آزادی بیان و تلاشهایش در انتشار مجله ایران فردا تعلق گرفت.این جایزه در مراسمی در انجمن صنفی مطبوعات ایران و به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات به سحابی اهدا شد.
عزت الله سحابی هنگام دریافت این جایزه، با اشاره به “سوخت شدن”سرمایه های ایران اظهار داشت: “علاوه بر نفت، مراتع و آب ها و 600 میلیارد دلار درآمد نفتی ایران سوخت شده که این مبلغ بسیار بیشتر از درآمد کشورهای همسایه ای چون ترکیه و پاکستان است. با سفر به این کشورها مشاهده می کنیم تا چه حد از آنها عقب هستیم”.
وی افزود: “ ایران در زمان نهضت ملی در دنیا سرفراز بود، اما در حال حاضر وضعیت مناسبی ندارد. من قبول نمی کنم که احساسات ناسیونالیستی ام سبب بیان این مباحث شده باشد. 1700 سال قبل از میلاد، کوروش کبیر اولین بنیانگذار حقوق بشر و داریوش منادی آزادی بود”.
برنده قلم زرین افزود: “دفاع از اسلام امروزه چندان جایز نیست، چرا که خدا خود صاحب اسلام است و از این رو اسلام از پشتیبانی قادر متعال برخوردار است؛ پس هر ایرانی باید در راه خدمت به ایران و جلوگیری از اضمحلال آن بکوشد”.
پس از سحابی، محسن کدیور، رییس انجمن دفاع از آزادی مطبوعات گفت: “وضعیت آزادی بیان در ایران حتی از کشورهایی مانند هند، مالزی، ترکیه و یا مصر نیزبد تر است. به گونه ای که عراق فردا و افغانستان امروز از اوضاع مساعدتری نسبت به مطبوعات ما برخوردارند”.
محسن کدیور، افزود: “در طول یک سال گذشته 34 نشریه تعطیل شد، تا حدی که ما حتی شاهد عمر 3 و یا 7 روزه برای برخی روزنامه ها هستیم”.
کدیور در پایان، با اشاره به برگزاری مراسم چهره های ماندگار گفت: “چهره ماندگار ما عزت الله سحابی است. سحابی خمس عمر خود را در زندان سپری کرده است که 13 سال آن قبل از انقلاب و 2 سال آن پس از انقلاب بوده است. انتشار 72 شماره از مجله ایران فردا، نشان داد که وی در دلسوزی و شفقت نسبت به اسلام، امر به معروف و نهی از منکر و ایران بسیار مصر بود”.
اکبر موسوی خوئینی ها، دبیر کل سازمان ادوار تحکیم وحدت نیزدر این مراسم طی سخنانی گفت: “مهندس سحابی کارنامه برجسته ای در عرصه های مدیریتی و اجرایی، مطبوعاتی و سیاسی اجتماعی دارد. اوهمچنین در زمان حضور خود در سازمان مدیریت دولت اول پس از انقلاب، پایه ها و آثاری از خود برجای گذاشت که ثمرات آن هم چنان در بدنه این سازمان وجود دارد”.
موسوی خوینی افزود: “من در زمان نمایندگی در مجلس ششم، شاهد تمرکزویژه بر روی زندانیان سیاسی به ویژه عزت الله سحابی بودم و با تحلیل بیشتر به این نتیجه رسیدم که برخورد با وی، به جهت میزان تاثیر گذاری وی بوده است”.
دکتر داوودهرمیداس باوند، نیز در این مراسم طی سخنانی گفت: “دوره کوتاهی که نهضت آزادی در ارکان تصمیم گیر کشور حضور داشت مطبوعات آزاد و احزاب فعال وجود داشت، سحابی این مسائل را از تجربه 28 مرداد درک کرده بود و می دانست که انقلاب باید بر حول آزادی بگردد.”
وی افزود: “به نظر من سحابی مسایل انسانی و دموکراتیک را درک کرده بود لذا با اعتقاد به این اصول، عمر خود را بر تحقق آنها در یک جامعه آزاد قرار داد”.
در ادامه حسن یوسفی اشکوری، نایب رییس انجمن دفاع از آزادی مطبوعات گفت: “اهدای جوایز به مناسبت های مختلف در سطح جهان امری رایج و متداول است. اهدای این جایزه به وسیله انجمن دفاع از آزادی مطبوعات در همین چارچوب قابل تفسیر است. تقدیر از انصاری راد رییس کمیسیون اصل نود مجلس ششم، آیت الله منتظری و اکبر گنجی و اکنون نیز سحابی در همین راستا انجام شده است”.
نایب رییس انجمن دفاع از آزادی مطبوعات افزود: “معیار ما در انجمن دفاع از آزادی مطبوعات صرف سابقه روزنامه نگاری نبوده بلکه آنچه حائز اهمیت است دفاع جدی افراد از امر آزادی عقیده و به دنبال آن آزادی مطبوعات است.”
ابراهیم یزدی، دبیر کل نهضت آزادی ایران نیز در ادامه طی سخنانی گفت: “اختصاص این جوایزبسیار ارزنده است.معیارهای فعالیت نهضت آزادی برپایه مبانی اسلام است که انتخاب امروز سحابی می تواند این پیام را به همراه داشته باشد که با فشار، شکنجه و بازداشت نمی توان ارکان این حرکت را مختل کرد”.
یزدی افزود: “سحابی یک معلم اخلاق است که در هر شرایطی آرمان خود را حفظ کرده و هزینه ایستادگی به اندیشه اش را نیز تاکنون پرداخته است. افرادی چون سحابی می توانند برای نسل جوان ایران الگویی جدید از ایستادگی بر روی ایده و فکر باشند”.
علی حکمت، عضو انجمن دفاع از آزادی مطبوعات هم گفت: “انتخاب فرهیخته ای همچون سحابی در راستای تلاش های مستمر وی در مواردی چون اعتلای مطبوعات، آزادی، رشد و توسعه فرهنگ، شفاف سازی و جریان آزاد اطلاعات بوده است”.
وی افزود: “انجمن دفاع از آزادی مطبوعات دارای دو عنوان جایزه است. ابتدا قلم طلایی که به فرهیختگان و آزاداندیشان جامعه ایرانی اهدا می شود و دیگر هدیه ای که به افرادی که بیشترین لطمه را به بدنه مطبوعات وارد کرده باشند، تعلق می گیرد؛ اما تاکنون نتوانسته ایم به دلیل برخی مسایل در راستای اهدای جایزه دوم وارد عمل شویم”.
حبیب الله پیمان، دبیر کل جنبش مسلمانان مبارز نیز در این مراسم طی سخنانی گفت: “در شرایط حساس کشور، نمادهای مقاومتی چون آرش کمانگیر و یا سحابی به میان می آیند که ضمن برخورداری از تمایلات باطنی برای مبارزه با ستم و تهاجم، از قدرت و نیروی مردمی که به آن ها عشق می ورزیدند، نیز برخوردار هستند”.
وی اضافه کرد: “مردم ایران به دلیل مشکلاتی که در مواجهه با استبداد داشته، دچار دو رویی شده است اما تداوم صداقت قهرمانان ایرانی از جمله مواردی بود که سبب تمایل مردم به آنها می شد”.
در ادامه این مراسم رضا رئیس طوسی، از اعضای تحریریه مجله ایران فردا گفت: “سحابی پس از کودتای 28 مرداد به عضو فعال نهضت مقاومت ملی تبدیل شد که الگویی برای استحکام و مقاومت مردم ایران در تمامی لحظات سخت و دشوار بود و در دهه 40 با جوانان انقلابی بر علیه رژیم شاه به پا خاست و سال های متمادی در زندان به سر برد”.
وی افزود: “سحابی معتقد بود اصلاحات سیاسی تنها به همراه اصلاحات اقتصادی می تواند سبب رشد و اعتلای ایران شود.سحابی بارها بر این موضوع تاکید می کرد که حاضرم تمامی اعتبارم را برای آزادی ایران صرف کنم”.
شیرین عبادی رییس کانون مدافعان حقوق بشر نیز که در خارج به سر می برد با ارسال پیامی کسب عنوان برنده قلم طلایی را به عزت الله سحابی تبریک گفت.
در این پیام عبادی امده است: “نام سحابی بر تارک تاریخ 6 دهه مبارزه ملت ایران برای آزادی و عدالت می درخشد. سال های طولانی زندان، تبعید و مقاومت جنابعالی، برگی از تاریخ مبارزات ملت ایران برای تحقق دموکراسی و آزادی بیان و عقیده است، یعنی آرمان بشریت در سراسر جهان و تمام زمان ها. تاریخ ملت ایران مردان و زنان شجاع و مبارز زیادی را به خاطر دارد. مردان و زنان آزاده ای که برای ملت و مملکت خویش جان فدا کردند و لحظه ای در این جانفشانی، درنگ نکردند. شش دهه مقاومت و تلاش جنابعالی در دوران های مختلف و پرتلاطم میهن عزیزمان ایران مصداق چنین مجاهدتهای با ارزش است که نه زبان ما و نه قلم ما یارای بیان آن را ندارد، لیک قلم طلایی و این نوشتار بهانه ای برای عرض ادب و ارادت ما ایرانیان است که تقدیم وجود پر ارزش شما می گردد. ملت ایران شاهد تلاش های شما برای سرافرازی کشور و صلح و آرامش بوده و آن را هرگز فراموش نخواهد کرد.”
انجمن دفاع از آزادی مطبوعات همچنین طی گزارشی نسبت به شرایط حاکم بر مطبوعات هشدار داد.این گزارش از سوی عباس صفایی فر دبیر این انجمن قرائت شد.
درمتن این گزارش آمده بود: “انجمن دفاع از آزادی مطبوعات روند نقض حقوق و آزادی مطبوعات در سال 1385 را در سه حوزه حق انتشار آزادانه مطبوعات، حق برخورداری از دادرسی عادلانه و علنی و حق برخورداری از امنیت شغلی و استقلال حرفه ای روزنامه نگاران را دیده بانی کرده و موارد آن را با اتکا به منابع خبری داخلی ثبت کرده است. انجمن دفاع از آزادی مطبوعات در طول سال 1385 از طریق صدور بیانیه ها و اظهارنظر سخنگوی انجمن، هشدارها و توصیه های خود را در سه حوزه یاد شده به نهادهای ذی ربط یادآور شده است”.
در این گزارش در رابطه با حق انتشار آزادانه مطبوعات آمده بود: “در سال 1385 و با توجه به روند گسترده توقیف مطبوعات به ویژه در میان روزنامه های یومیه انتظار می رفت هیات نظارت بر مطبوعات در مورد واگذاری امتیاز به داوطلبان انتشار نشریه اقدام کند.بنابر گزارش های رسیده به انجمن دفاع از آزادی مطبوعات، در حال حاضر بیش از 2148 داوطلب انتشار نشریه در صف طولانی دریافت مجوز در انتظار نشسته اند. تعدادی از این داوطلبان برای چندمین سال در این صف طولانی قرار دارند. انجمن دفاع از آزادی مطبوعات از ادامه روش متکی بر سلیقه اعضای هیات نظارت بر مطبوعات در صدور مجوز انتشار نشریه ابراز نگرانی می کند و آن را نقض آشکار ماده 13 قانون مطبوعات و تضییع حقوق شهروندان تلقی نموده و خواستار تسریع در صدور مجوز انتشار روزنامه برای متقاضیان حقیقی و حقوقی می باشد”.
این گزارش در ادامه در ارتباط با حق برخورداری از دادرسی عادلانه و علنی می افزاید: “برپایه اطلاعات و گزارش های رسیده به انجمن دفاع از آزادی مطبوعات، قوه قضائیه و هیات نظارت بر مطبوعات در سال 1385 به روند و روش های پیشین خود در برخورد با روزنامه نگاران ادامه داده است.فقط در سال گذشته، 23 عنوان نشریه توقیف و لغو امتیاز شده اند، بیش از 37 مورد رسیدگی پرونده در دادگاه ها و نیز 43 مورد احضار مدیران مطبوعاتی و روزنامه نگاران نیز در سال گذشته صورت گرفته است.بنا برتصریح اصل 168 قانون اساسی، رسیدگی به جرایم سیاسی و مطبوعاتی در دادگاه های علنی دادگستری و با حضور هیات منصفه صورت می گیرد.برخی دستگاه های ذی ربط در سال 1385، هم چون گذشته این اصل اساسی را نقض کرده و محاکمه برخی روزنامه نگاران و نویسندگان مطبوعات را بدون رعایت تشریفات قانونی به ویژه تبصره 20 قانون دادسراهای عمومی مصوب 73 اصلاحیه 81 به جریان انداخته است. برخی از متهمان مطبوعاتی در طول سال 85 حتی از داشتن حق وکیل و ملاقات با وکیل و خانواده خود محروم بوده اند.انجمن دفاع از آزادی مطبوعات به صراحت اعلام می دارد که بخش هایی از دستگاه قضایی، در سال 1385 اصول 24، 36، 37، 159، 165 و 168 قانون اساسی و قانون تشکیل دادگاه های عمومی مصوب سال 1373 اصلاحیه 1381 در خصوص دادگاه های عمومی و انقلاب را نقض کرده است و بدین ترتیب موجبات نقض حقوق متهمان مطبوعاتی را فراهم آورده و آنان را از حق دادرسی عادلانه و علنی محروم کرده است.در همین مدت و در اثر ادامه روش های یاد شده موجبات ایجاد موانع فراروی آزادی مطبوعات و گردش آزادانه اطلاعات و دسترسی شهروندان به اخبار و اطلاعات را فراهم کرده است”.
در ادامه این گزارش آمده: “انجمن دفاع از آزادی مطبوعات این گونه اقدامات را مغایر با قانون اساسی و منافع ملی کشور ارزیابی کرده و نسبت به عواقب وخیم آن هشدار می دهد.بدین ترتیب، انجمن دفاع از آزادی مطبوعات خواستار رفع توقیف از کلیه مطبوعات توقیفی، اعاده حیثیت از روزنامه نگاران و جبران خسارت های معنوی و مادی وارده به نهادهای مطبوعاتی است”.
در پایان سخنرانی ها قلم طلایی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات توسط محسن کدیور و عبدالله نوری به عزت الله سحابی اهدا شد.
لازم به ذکر است که در این مراسم نمایندگان گروه ها وشخصیت های سیاسی همچون اعضای دفتر تحکیم وحدت، اعضای ادوار تحکیم وحدت، انجمن صنفی روزنامه نگاران، عباس امیر انتظام، عبدالله نوری، تقی رحمانی و جمعی از فرهیختگان سیاسی و فرهنگی کشور حضور داشتند.