زمانی بابک زنجانی نسخه شفابخش دولت و شهرداری تهران بود تا از طریق او موفق به دور زدن تحریم‌ها شوند اما گویا آفتاب اقبال او این روزها چندان درخشان نیست و پس از آنکه با وزارت نفت به مشکل برخورد حالا و توسط شورای عالی شهرسازی با لغو مجوز یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌هایش مواجه شده است؛ پروژه ایران زمین بابک زنجانی در شهرک غرب که مجوزهایش را بدون طی روال مرسوم و قانونی، به دلیل کمک به پروژه بزرگراه صدر، جایزه گرفته بود.
پروژهای که از شهرداری مجوز داشت
صبح روز دوشنبه، ۲۵ آذر ماه، شورای عالی شهرسازی و معماری جلسه‌ای برگزار کرد و در این جلسه با پیشنهاد رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران، مصوبه کمیسیون ماده ۵ در مورد پروژه ایران‌زمین لغو شد.
ایران‌زمین، که مالک آن بابک زنجانی است پروژهای تجاری - اداری در مساحت ۱.۶ هکتار است که قرار بود بیش از ۳۰۰هزارمترمربع مساحت و ۱۰ طبقه زیرزمین و ۲۷ طبقه ارتفاع داشته باشد. مجوز اولیه این پروژه پنج‌طبقه زیر زمین و سه‌طبقه تجاری بود اما شهرداری و کمیسیون ماده پنج با صدور دو پروانه دیگر اجازه دادند که این پروژه تا ۱۰ طبقه زیرزمین و ۲۷ طبقه تجاری و هتل ارتقا پیدا کند. تا اینکه در تاریخ ۱۱ مهر ماه ۱۳۹۲، ریزش دیواره گودبرداری و خیابان گلستان در شهرک غرب، باعث توقف عملیات و پیگیری‌های بعدی توسط شورای شهر شد. این پیگیری‌ها روز گذشته(دوشنبه) به لغو مجوز پروژه منجر شد و به طرح سئوالات بسیاری دامن زد؛ سئوالاتی از این قبیل که چرا و چگونه مجوزهای لازم برای اجرای پروژه صادر شده بود. و یا اینکه اگر این پروژه دارای مشکلات فراوانی در طرح و اجراست، اگر بیش از این ادامه پیدا می‌کرد و پس از ساخت دچار مشکل فنی می‌شد چه تبعات ناگواری می‌توانست به دنبال داشته باشد.
مسعود سلطانی‌فر، عضو شورای شهر تهران پیش از این به روزنامه شرق گفته بود که یک سال و نیم قبل، مسئولان شهرداری در قبال تامین تجهیزات پروژه “صدر” از سوی بابک زنجانی به او زمین و مجوزهای لازم برای احداث پروژه ایران زمین را اعطا کردند. اما این تهاتر با “ارزیابی درستی” همراه نبوده و “حداقل تخلف شهرداری این بوده که پیمانکار تا عمق 38متر تا پیش از مجوز کمیسیون ماده پنج پیش رفته و شهرداری هم مخالفتی با این موضع نداشته است.”
پس از فروریختن خیابان گلستان، گزارشی از این پروژه و شرح اتفاقات رخ داده توسط کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران تهیه شد که به جلسه علنی شورا هم راه پیدا کرد. در آن جلسه، محمد سالاری، رییس کمیسیون شهرسازی عنوان کرد: “این پروژه در محدوده‌ای از شهرک غرب احداث شده که فاقد بلندمرتبه‌سازی بوده و تمامی املاک به‌صورت ویلاسازی اجرا می‌شود و اجرای این پروژه با این ارتفاع بحث امنیت، اشرافیت و تغییر فضا و کاربری محله را به وجود می‌آورد و باید نگران بافت فرهنگی و اجتماعی این محدوده باشیم.”
او همچنین با کنایه کمیسیون ماده پنج و شهرداری تهران را در مورد این پروژه زیر سئوال برد و گفت: “این نحوه رسیدگی با این سرعت قابل تقدیر است و امیدواریم شهرداری تهران در مورد همه پروانه‌های ۱۰۰ و ۲۰۰متری مردم در مناطق مختلف با همین سرعت عمل کند.”
احمد حکیمی‌پور، دیگر عضو شورا هم گفت: “همه می‌دانند و ما هم می‌دانیم که دبیرخانه کمیسیون ماده پنج در شهرداری تهران قرار دارد و جای سئوال دارد که آیا استعلامات قانونی و پیگیری‌های لازم در مورد این پروژه اخذ شده است یا نه؟ من معتقدم که این استعلامات قانونی در دبیرخانه یا تهیه نشده یا دقت لازم در مورد آنها صورت نگرفته و در هر صورت تخلف بوده و باید مورد بازنگری قرار بگیرد.”
مسعود سلطانی‌فر هم تاکید کرد که “ شهرداری تهران در قبال تغییرات این پروژه مهم در هیچ مرحله‌ای ممانعت و مخالفتی نداشته و تخلفات شهردار منطقه یا شهرداری مرکز باید مورد رسیدگی قرار گیرد و در عین حال دستگاه‌های نظارتی که در این پروژه سکوت کرده یا تخلف داشته‌اند نیز باید مورد پیگیری و پیگرد قرار گیرند.”
تبادل ۴۰۰ میلیارد تومان پول نقد
احمد دنیا مالی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران در گزارشی که از فروریختن گود ایران‌زمین به شورا ارائه کرد، گفت: “ساکنین این منطقه[شهرک غرب و در نزدیکی گود فروریخته] با سلام و صلوات زندگی خود را ادامه می‌دهند.”
اما واکنش بابک زنجانی، میلیاردر جوان و متهم به فساد اقتصادی نشانی از نگرانی نداشت. او بلافاصله اعلام کرد که تنها ۳ یا ۴ خانه در نزدیکی محل حادثه وجود دارد که برای آنها هتل استقلال و هتل آزادی را رزرو کرده است. همچنین گفت : “در هر صورت حادثه و خطر هر چقدر هم که محاسبه شود قابل پیش بینی نیست و همه ما هم در محلی زندگی میکنیم که همه چیز ماشینی و از زندگیهای سنتی بیرون است و برای رفاه خانواده وآیندگان هموطنانمان مجبور به ایجاد پروژهای مناسب هستیم و این حوادث هم قابل پیش بینی نیست.”
او که خود را “بسیجی اقتصادی” می‌نامد همچنین گفته بود: “هر کس هم نگرانی از محل خود دارد با قیمت کارشناسی ملک خود را به ما واگذار کند.”
زنجانی کمی بعد و با بالاگرفتن انتقادات و اتهام دریافت مجوزهای غیرقانونی از شهرداری، در صفحه فیس‌بوکش نوشت: “ برای دریافت پروژه ایران‌زمین شهرداری بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان نقد دریافت کرده و تراکم فروخته و این خرید تراکم برای هر شرکت و شخصی به‌راحتی انجام می‌شود. پروژه پل صدر ربطی به ایران‌زمین ندارد. شهرداری باید پول می‌داده، در آن مقطع پولی برای اجرا نداشته و از مجموعه هلدینگ کمک و فاینانس خواسته شد.”
او ادامه داده بود: “وارداتی را انجام دادیم که در زمان تحریم بسیار سخت بود ولی انجام شد و پول پرداختی را بعد از ۱6ماه وصول کرد و ارز پرداخت‌شده را که در آن زمان چهارهزارو۸۰۰تومان بود و شهرداری با بیان اینکه اعضای شورا، ارز را با قیمت بانک‌مرکزی سه‌هزارتومان قبول دارند تسویه کرد که هنوز هم آن بدهکاری صاف نشده است.”
معاون مالی و اداری شهرداری تهران هم هرگونه تهاتر بین شهرداری و بابک زنجانی را رد کرده و صدور پروانه پروژه ایران زمین را بی‌ارتباط با همکاری او در پروژه پل صدر و “ براساس ضوابط و مقررات” دانسته است.
پول زنجانی سوخت نمی‌شود، پروژه جدید می‌گیرد
در آخرین جلسه کمیسیون ماده پنج، ضمن لغو مجوز صادر شده، مقرر شد که شهرداری تهران نسبت به ارائه طرح جدیدی که در راستای طرح تفصیلی تهران باشد، بررسی های لازم را به همراه مالک پروژه انجام داده و نتیجه را جهت اخذ تصمیم مقتضی به شورای عالی شهرسازی ارائه کند.
مهدی چمران، رییس سابق شورای شهر و عضو فعلی کمیسیون شهرسازی هم می‌گوید که با لغو پروانه پروژه ایران‌زمین، مبالغ پرداختی مجوز برج می‌تواند صرف پروژه ساختمانی دیگری برای بابک زنجانی شود. اما سئوالات بی‌جواب همچنان وجود دارند، حتی همان سئوالاتی که اعضای شورای شهر مطرح کرده‌اند. گویا آنها نیز نمی‌دانند این مجوز باطل شده به چه شکل و با فشار چه کسانی صادر شده بود. شاید بابک زنجانی هم سکوت چند روزه خود را بشکند و باز حرف‌های تند و تیزی برای مخاطبان صفحه فیس‌بوکش داشته باشد.
