قاب

نویسنده
پیام رهنما

گزارشی از نمایشگاه عکس های عباس کیارستمی

تهران به روایت کیارستمی

کیارستمی، این‌بار با مجموعه عکس‌های جدید با نام “سفید برفی” که مربوط به یک ده سال گذشته است، میزبان اولین نمایشگاه گالری تازه تاسیس “بوم” شده است. نمایش ۲۴ عکس سیاه و سپید از منظره‌های برفی و درختان موجود در آن ها در قاب دوربین عکاسی این فیلمساز ایرانی قرار گرفته است.نمایشگاهی که در نخستین روز افتتاحیه خود با استقبال چهره های برجسته فرهنگی و هنری زیادی روبرو شد. محمود دولت آبادی،لوریس چکناواریان و پری ملکی از چهره‌های مطرح موسیقی و اهالی سینما همچون پرویز پرستویی، رضا کیانیان، هدیه تهرانی، همایون ارشادی، حامد بهداد، فاطمه معتمد آریا، بهمن فرمان آرا،هدیه تهرانی،داریوش شایگان، افشین پیر هاشمی، رویا نونهالی، علیرضا سمیع‌آذر، علیرضا شجاع نوری،‌ کوروش شیشه‌گران، پوریا آریان‌پور، علی قربان‌زاده، مهرداد اسکویی، نصرت‌الله مسلمیان، گیزلا سینایی، مرتضی کاظمی، هوشنگ گلمکانی، رضا اسماعیل‌نیا.

 

 

کیارستمی عکس‌هایی با ابعاد بزرگ که با فرمی ظاهرا مینی مالیستی به قاب کشیده شده اند را در معرض چشم مخاطبان و علاقمندان به هنرهای تجسمی قرار داده است.او در قاب بندی های خود تلاش می کند تا از به تصویر کشیدن عناصر زائد و ضعیف خودداری نماید.به نظر می آید کیارستمی در انتخاب سوژه های خود وسواس زیادی دارد.مجموعه ی محتوای تصاویر وی از برف و خیابان های تهران زاییده ی تمرکز او در نوع هارمونی و ترکیب بندی نهایی است.عکاس سعی دارد همه ی آن چه در ذهن دارد را بدون کوچکترین خطایی ثبت کند.او در چاپ موضوعات خود کمتر به سراغ اصلاح قاب و چهارچوب و حتی کنتراست رنگ بندی ها می رود.تصاویر کیارستمی در این نمایشگاه بکر هستند.فریم هایی که شاید برای چگونگی ثبت آن ها زمان و فرصت کافی نیاز است.بنابراین نتیجه همه ی آن لحظات کافی بودن حضور عناصر در دوربین و بوم هنرمند است.

 

 

فضاهای خالی بسیار، نگاه به جزییات، حضور غائب آدم‌ها در قاب و بسنده کردن تصویر به نشانه‌های زندگی آدم‌ها و بالاخره فضای مغموم و سرد کوچه و خیابان ها از جمله نکاتی است که در عکس‌های وی دیده می‌شود. هندسه قاب در عکس‌های او به خوبی در خدمت بیان عکاسانه موضوعات پیش پا افتاده قرار گرفته است. از این منظر استفاده از فضاهای منفی در آثار به عنوان دستمایه‌ای جهت خلق نوعی مینی مالیسم تصویری ( در ساده ترین شکل خود ) به کار بسته شده است. افراط و تاکید عکاس بر این فشرده سازی و حذف کلیات از عکس تا آن‌جا پیش می‌رود که این موضوع تبدیل به روشی برای روایت موضوعات می شود.

 

 

در عکس‌های او همه چیز به نخستین آموزه‌های هنر تجسمی باز می‌گردند: نقطه، خط و سطح. همه عناصر و اشیاء در تفسیر جدید عکاس به نقاط و خطوطی بدل می‌شوند که گویی در یک سطح، شناور و سیال اند.
از جهت تکنیکی، ارجاع کم نقص عکاس به استفاده از لنزهای دارای فاصله کانونی متوسط باعث شده تا اعوجاج‌ و به هم ریختگی‌های فواصل کانونی پایین، موجب انحراف مخاطب از موضوع اصلی نشود. یعنی اگر تجریدی هست، این تجرید را ترکیب صحنه ایجاد کند نه لنز.

 

 

کیارستمی درباره اینکه بین عکاسی و سینما به کدام یک علاقه بیشتری دارد، می‌گوید: هر دو را دوست دارم. البته شرایط برای عکاسی راحت‌تر است. چون به دکور و سرمایه و امکانات آنچنانی نیاز ندارد.عکس، عکس است. سینما، سینماست. هر کدام مخاطب خاص خود را دارند.

 

 

وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا تمرکزش بر روی عکاسی امکان دارد سبب فاصله او از سینما شود پاسخ می‌دهد: خوب بشوم! مگر چه اتفاقی می‌افتد! من تعهدی به انجام کار مشخصی ندارم.هر وقت شرایط کاری فراهم شود آن را انجام می‌دهم. وقتی مشغول کاری هستم بیشتر از هر زمان دیگری به آن علاقه دارم تا آن را تمام کنم و بعد ببینم شرایط برای انجام کاری دیگر چه زمان فراهم می‌شود.معمولا عکس‌های من بر روی سینمایم تاثیر گذار بوده است و کمتر سینمای من بر روی عکس‌هایم تاثیر گذار بوده است.هر دو را دوست دارم. البته شرایط برای عکاسی راحت‌تر است. چون به دکور و سرمایه و امکانات آنچنانی نیاز ندارد.

 

 

فلیم هایم هیچ گونه مشکلی ندارند، اما نمی‌دانم چرا در ایران تا کنون به نمایش در نیامده‌اند. نمی‌دانم مشکل از کجاست.

پرویز کلانتری درباره عکس های این نمایشگاه به خبرنگاران می گوید: این تصاویر را به این شکل در لندن و پاریس و نیویورک هم نمی‌توانید ببینید. حال اینکه این امر بر حسب سلیقه گالری‌دار بوده یا سلیقه عباس کیارستمی را نمی‌دانم.امشب یک تهران دیگر را به روایت این عکس‌ها مشاهده می‌کنیم. تهرانی که متفاوت با تهرانی است که می‌شناسیم.

سامان مقدم نیز در بخش جداگانه ای درباره سینمای کیارستمی می گوید:کیارستمی در سینما همیشه برایم جذاب بوده و امیدوارم تاثیر کارهایی را که خارج از حوزه سینما انجام می‌دهد را ببینیم. مطمئنا کیارستمی تاثیرگذار‌ترین چهره هنری چند نسل اخیر ایران است.

نمایشگاه “سفید برفی” همراه با نمایش ویدئو آرت “جاده‌ها” تا پایان فرودین سال ۹۲ در گالری بوم به آدرس خیابان ولی عصر، بالا‌تر از نیایش، کوچه ارمغان غربی برپاست.