height=“219” />
وحید ثابتیان
با افزایش تنش بین ایران و کانادا جمعی ازنمایندگان مجلس شورای اسلامی خواستار تعطیلی سفارت این کشور درتهران شده اند. کانادا که پس ازمرگ زهرا کاظمی عکاس- روزنامه نگار ایرانی الاصل کانادایی - درسال 2003 همواره به دنبال پیگیری وضعیت پرونده وی ومجازات متخلفان بوده، با بی میلی مقامات ایرانی درپاسخگویی به ابهامات این پرونده مواجه شده است. ایران که پیش ازآن رابطه نزدیک اقتصادی وسیاسی با کانادا داشت، هم اکنون روابط سیاسی اش از سفیر به کاردار تنزل یافته است.
پس ازآن رویداد تلخ، دولت کانادا درهمه مجامع بین المللی وبه خصوص در رای گیری های مربوط به قعطنامه های نقض حقوق بشربرعلیه ایران درسازمان ملل، یا از بانیان وپیشنهاد دهندگان قطعنامه بوده یا به شدت از صدور چنین بیانیه هایی حمایت کرده است.
آرین منش نماینده مردم مشهد درمجلس گفته است که مسئولان این سفارتخانه ازآن برای جاسوسی استفاده کرده اند: “وزیر اطلاعات به مجلس احضار می شود و مجلس در مورد جاسوسی این سفارتخانه د رتهران تحقیقاتی خواهد داشت، در صورتی که جاسوسی این سفارتخانه در تهران اثبات شود نمایندگان مصممند که سفارت کانادا به عنوان لانه جاسوسی دوم تعطیل شود. وزارت امور خارجه به عنوان مسئول اصلی این کار نسبت به این موضوع باید جدی عمل کند. اگر قرار باشد که کشور کانادا جای آمریکایی ها را در ایران بگیرند برخورد جدی می کنیم”.
هفته گذشته، کمیته سوم مجمع عمومی ملل متحد با صدور قطعنامه ای ایران را به نقض حقوق بشر متهم کرد. این قعطنامه که دراین کمیته علیه ایران به تصویب رسید، توسط دولت کانادا تدوین وپیشنهاد شد بود. این درپاسخ به این اقدام، پیش نویس قطعنامه ای را به کمیته سوم مجمع پیشنهاد دادکه درآن کاناد به نقض حقوق ساکنان اولیه این کشوریعنی سرخپوستان واسکیموها وهمچنین مهاجرین متهم شده بود. 107 کشوربه این پیشنهاد رای منفی دادند. وکشورهایی مانند کره شمالی، کوبا وبرمه به قعطنامه پیشنهادی ایران رای مثبت دادند.
در قعطنامه پینشهادی کانادا که یک روز پیش ازآن درکمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل و علیه دولت به تصویب رسید درخصوص آنچه تداوم ارعاب، سرکوب و تعقیب مدافعان حقوق بشر، مخالفان سیاسی، اقلیت های قومی و مذهبی و دیگر گروهها در ایران خوانده شد ابراز نگرانی شده بود. بنابراین قطعنامه “بر اساس معیارهای بین المللی رئیس جمهور ایران در برقراری عدالت موافق نبوده است.”
وزارت بازرگانی چندی پیش واردات گندم ازچند کشور واز جمله کانادا را به بهانه وجود علف هرز قرنطینه ای وسیاهک ناقص گندم ممنوع کرد. این امرپس از ان صورت گرفت که این کشور به حمایت ازقطعنامه ای درخصوص نقض حقوق بشر درایران پرداخت.
تیرگی روابط ایران وکاناد، بیش از هر چیز مشکلاتی را برای خیل عظیم مهاجرانی که علاقه مند به حضور دراین کشورهستند فراهم کرده است. کشورکانادا طی سالهای گذشته مقصد بسیاری ازایرانیانی بوده است که زندگی درخارج ازمرزهای ایران را انتخاب کرده اند. هم اکنون هزاران نفراز ایرانیان داخل کشوربرای دریافت ویزا واجازه اقامت دراین کشور درانتظار به سر می برند.
منوچهر متکی وزیر امور خارجه صدور قعطنامه اخیر درخصوص نقض حقوق بشر درایران که به پیشنهاد کاناد انجام شده بود را کاری قبیح خوانده وگفته بود: “کانادا عددی نیست که بخواهد در این کارزار ادعایی کند… اقدام اخیر کانادا اقدامی نخ‌نما شده است که غرب طی سالهای گذشته به عنوان ابزار سیاسی، برخورد دوگانه و گزینشی با حقوق بشر از خود بروز داده است. اقدام کانادا در دو، سه سال گذشته اقدامی به ظاهر از سوی خود، اما به نمایندگی از جا‌های دیگر است؛ چراکه فرمانداری کل کانادا هنوز باید با لندن هماهنگ شود و ما امیدواریم کانادا به زودی استقلال کامل خود را به دست آورد.”
پیش از آن هیات تحقیق و تفحص رئیس جمهوری دردوره دوم سیدمحمد خاتمی که متشکل از چهره های اصلاح طلب بود در گزارش خود اعلام کرد که خانم کاظمی بر اثر برخورد جسمی سخت، دچار شکستگی جمجمه و خونریزی مغزی شده و علاوه بر این نشانه های شکنجه بر بدنش وجود داشته است. پیر پتی گرو، وزیر امور خارجه کانادا نیز بارها در مجامع بین المللی تاکید کرد زهرا کاظمی در زندان اوین کشته شده است.
طی هفته های گذشته برخی ازفعالان حقوق بشر درکانادا ازاقداماتی برای دستگیری مرتضوی درعرصه بین المللی برای پاسخگویی به آنچه درپرونده قتل زهرا کاظمی رخ داد، خبرداده اند. گنجی پیش ازاین درمصاحبه ای با عفو بین الملل از اینکه “چرا باید در شورای تازه التأسیس حقوق بشر سازمان ملل بپذیرند که سعید مرتضوی، دادستان کل تهران، در بین اعضای هیأت ایرانی حضور داشته باشد” ابراز تعجب کرده بود. به گفته وی این دادستان مسؤول مرگ زهرا کاظمی، روزنامه نگار کانادایی ایرانی تبار در سال 2003 است.