در سال های اخیر، بی توجهی و نبود اعتماد به فیلمسازان جوان در میان مسئولین صدا و سیما زمینه ساز سپردن شدن پروژه های شبکه های مختلف به افراد حرفه ای شده است. در حالی که با برنامه ریزی مدون و درست می شود شاهد ظهور چهره ها و استعدادهای تازه ای در این عرصه بود. فیلمسازان مراکز استان ها بارها وجود این پتانسیل را در نزد خود ثابت کرده اند. آخرین جرقه این استعدادهای کشف ناشده، مجموعه ”ستاره های شرق” ساخته فریدالدین نیک جو است که در صدا و سیمای سیستان و بلوچستان تولید شده و هم اکنون روزهای سه شنبه از شبکه پنجم سیما در حال پخش است. نگاهی داریم به این سریال…
ستاره های شرق
نویسنده: امیرعباس پیام. کارگردان: فرید الدین نیک جو. تهیه کننده: محمود زنده آبتین، فرید الدین نیک جو. طراح صحنه: کامیاب میرصلاحی. تدوین: شقایق شریف. دستیار اول کارگردان و برنامه ریز: صالح غربی جوان. صدا بردار: احسان صابریان. مدیر تولید:علی ابهری. طراح گریم: مرتضی ضرابی. مدیر تصویربرداری: تورج زهد. مدیر تدارکات: علی زکی پور. بازیگران: جمشید جهانزاده، حامد کلاهداری، مرتضی ضرابی، آرام چراغی، چنگیز نادری، حسن خمری، مهدی هاشمی، امیر نوروزی و حسین خانی بیگ.
جسارت جوانی! اعتماد مسئولین؟
توجه به شبکه های استانی و تعامل میان عوامل و دست اندرکاران حرفه ای تلویزیون با دست اندرکاران مراکز استان ها در یکی دو سال گذشته مورد تاکید مدیران سیما قرارگرفته است، اما این بذل توجه کافی نیست. در حالی که افرادی با پتانسیل بالا و استعدادهای درخشانی در مراکز استان ها وجود دارند که اگر امکانات و آموزش لازم را ببینند، می توانند آثار در خور توجه و تاملی از خود بجای بگذارند.
استان سیستان و بلوچستان از محروم ترین استان های کشور به حساب می آید و در واقع شاید محروم ترین استان. وقتی مجموعه ای تلویزیونی در این استان تولید و به مرحله پخش سراسری می رسد جای بسی امیدواری است چون نشان می دهد جوانان سیستانی موفق شده اند تا قابلیت های خود را به منصه ظهور برسانند. حرکتی که نباید محدود به تولید این سریال شده و باید توسط مدیران سازمان و مسئولین تصمیم گیرنده امتداد یابد. فرید الدین نیک جو از کارگردانان جوانی است که در سیمای مرکز سیستان مشغول به فعالیت است. او برای تولید مجموعه خود به سراغ قصه و مضمونی بومی رفته و از لوکیشن ها و فضاهای بومی سود جسته است. البته ناپختگی امری است که در بیشتر عناصر کار او نمود دارد. اما سادگی و بدون ادعا بودن مجموعه باعث ارتباط خوب اثر با مخاطب می شود. در بخش کارگردانی، استفاده از قاب بندی های فاقد ارزش دراماتیک- یعنی دکوپاژی بسیار سطحی و ابتدایی با یکسری از نماهای تکراری که پشت سرهم چیده شده اند- باعث افت کیفی سریال شده است. درست هنگامی که مخاطب باید به سوژه نزدیک شود کارگردان با دکوپاژش اجازه چنین کاری را به او نمی دهد و با گرفتن نمایی دور حس و حال صحنه را از بین می برد. در قسمت طراحی میزانسن ها بقدری هدایت بازیگر ضعیف اتفاق افتاده که بازیگر تحلیل کارگردان را بازی می کند و مخاطب میزانسن را به وضوح می بیند درصورتی که میزانسن خوب، حرکت و میزانسنی است که دیده نشود و این نکته دیگری است که کمتر در این مجموعه رعایت شده است.
یکی از نقاط مثبت اثر چهره پردازی آن است. هر شخصیت متناسب با خلق و خو و محیط جغرافیایی پیرامونش گریم شده و سبب نزدیکی مخاطب با شخصیت ها می شود. بازیگران ترکیبی از بازیگران حرفه ای و محلی هستند و همین عامل تاثیر دوگانه ای در بخش بازیگری گذاشته است. در واقع کارگردان نتوانسته تعادل درستی بین آنها برقرار کند. جمشید جهانزاده به خوبی از عهده نقش خود بر می آید. او بازیگری است که بیشترین ویژگی نقش را به میمیک صورتش انتقال می دهد و استفاده بسزایی از چشمهایش می کند. بقیه بازیگران یک پله پایین تر از جهانزاده قرار می گیرند و در واقع این تجربه بالای جهانزاده است که کمک شایانی به وی کرده. اما با تمام نقاط ضعفی که متوجه ستاره های شرق است، این مجموعه واجد عنصری به نام جسارت کارگردان جوان آن می باشد که با امکانات کم و بضاعت ناچیز استان سیستان اقدام به ساخت چنین مجموعه ای کرده است. جسارتی که اگر از سوی مسئولین سازمان جدی گرفته شود باعث شکوفایی استعداد های بیشماری در این سرزمین می شود.