ناتالی نوگه رد
روز دوشنبه 25 دسامبر، دولت مسکو رضایت خود را از اینکه توانسته است میزان تحریم های اعمال شده علیه ایران را کاهش دهد اعلام کرد. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در یک نشست دولتی و در حضور رییس جمهور ولادیمیر پوتین اظهار داشت قطعنامه 1737 که روز شنبه به تصویب رسید به گونه ای تنظیم شده که “به طور کامل منافع اقتصادی روسیه و دیگر شرکای ایران را حفظ می کند”.
پس از دو ماه مذاکرات سخت و در نهایت تصویب این قطعنامه [به اتفاق آراء] توسط شورای امنیت، اکنون ابراز رضایت روسیه، قطعنامه و مفاد آن را به شدت تضعیف کرده است؛ مفاد آن شامل تحریم هایی می شود که بخش های هسته ای و بالستیکی ایران را دربرمی گیرند. این درحالی است که به اصرار مقامات روسی، ممنوعیت در زمینه صدور روادید خارجی برای برخی از مسؤولین ایرانی و همچنین لیست کالاهای ممنوعه در صادرات به ایران تا حد قابل توجهی کاهش یافته اند.
اکنون دیپلمات های غربی به این موضوع پی برده اند که خویشتن داری و تردید روس ها باعث شده تا درصورت عدم تعلیق غنی سازی اورانیوم از سوی ایران [تا 60 روز آینده]، هرگونه افزایش و تشدید در میزان تحریم ها عملی نباشد و این دقیقاً مغایر با پیش بینی های قطعنامه 1737 خواهد بود. به همین دلیل از روز یکشنبه، واشنگتن از زبان نیکلاس برنز، معاون وزیر امور خارجه در امور سیاسی اظهار می دارد که سناریویی در زمینه اعمال”تحریم های مالی” خارج از چارچوب سازمان ملل درحال بررسی است که متعاقباً از کشورهای اروپایی نیز برای مشارکت در آن دعوت بعمل خواهد آمد.
ترس از درگیری
مسکو همچنین خود را نسبت به برخی تحریم ها مصون کرده: تحویل سیستم های تسلیحاتی و تدارکات نظامی و همچنین ساخت مرکز هسته ای بوشهر که راه اندازی آن برای سال 2007 اعلام شده است. به گفته یکی از دیپلمات های فرانسوی، مقامات روسی و بسیاری از کشورهای عضو جنبش عدم تعهد از راه افتادن جنگ در عراق در سال 2003 دچار هراس شده اند. مسکو از این نگران است که پس از اعمال چند تحریم ابتدایی و پس از آن چند تحریم جدی، در نهایت راه به سوی حمله نظامی به ایران باز شود.
روسیه در این پرونده می خواهد نشان دهد که در صحنه بین المللی نقش بزرگی ایفا می کند و با تدابیر جدی اتخاذ شده از سوی واشنگتن به مخالفت برمی خیزد. درواقع می توان گفت که همیشه در درگیری های بین امریکا و روسیه حالتی از داد و ستد به چشم می خورد. آقای لاوروف طی یک تماس تلفنی درخصوص مسأله هسته ای ایران به تنش های پیش آمده بین مسکو و گرجستان اشاره کرد؛ کشوری که ایالات متحده مایل است آن را به سازمان ناتو وارد کند.
پاییز امسال، چراغ سبز امریکایی ها برای ورود روسیه به سازمان تجارت جهانی [WTO] بی شک به این نیت انجام شد تا قدری از رنجش روسیه برطرف شود. کرملین نسبت به اظهارات ماه مه دیک چنی در ویلنیوس [لیتوانی] عکس العمل بدی نشان داد. معاون رییس جمهور امریکا در این سخنرانی مسکو را به اخاذی از همسایگانش در زمینه انرژی محکوم کرد. سپس ایالات متحده در ماه ژوئیه هفت شرکت خارجی، ازجمله دو شرکت روسی را به دلیل انتقال فنآوری به ایران تحریم کرد.
چند روز قبل از تصویب قطعنامه در سازمان ملل، آقای لاوروف طی یک کنفرانس مطبوعاتی در پایتخت روسیه اعلام کرده بود که مسکو به هیچ وجه به مفاد “تنبیهی” علیه ایران رأی نخواهد داد و صرفاً به گونه ای عمل خواهد کرد که شورای امینت سازمان ملل بتواند از درخواست های آژانس اتمی “حمایت” کند.
مسکو همچنین معتقد است شورای امنیت نباید وظایف این “آژانس فنی” را که از سال 2003 تاکنون چهارده گزارش درخصوص فعالیت های هسته ای ایران تنظیم کرده و در تمامی آنها صرفاً از عدم شفافیت [و نه زوایای مختلف هسته ای] سخن گفته برعهده بگیرد و خود را “جایگزین” چنین ارگانی کند.
منبع: لوموند، 26 دسامبر 2006
مترجم: علی جواهرفروش