تونی کارون
اعلام این موضوع توسط هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا که ایران به اجلاس افغانستان دعوت شده است، بعنوان راهی برای شکسته شدن یخ بین ایران و آمریکا تلقی می شود.وزیر امورخارجه ایران روز جمعه اعلام کرد که این کشور در حال سنجیدن است که آیا این دعوت را قبول کند یا نه و پاسخ این سووال را ماه آینده خواهد داد. این آغاز باید با پیشنهادات تازه ای از سوی آمریکا همراه باشد: تلاش برای وادار کردن ایران برای همکاری برای ایجاد ثبات در افغانستان که هدف هر دو کشور است و این می تواند پایانی باشد برای مانع انرژی اتمی که بین دو کشور قرار گرفته است.
اما ایران این دعوت را در کنار اقدام دیگر آمریکا که هفته گذشته باعث خشم این کشور شد، بررسی خواهد کرد. این شامل فاش شدن این موضوع می شود که پرزیدنت اوباما در ماه ژانویه در تماس با روسیه از این احتمال صحبت کرد که اگر روسیه در مورد فشار آوردن به ایران با این کشور همکاری کند، آمریکا می تواند برنامه سپر دفاع موشکی که با لهستان و جمهوری چک آغاز کرده است، به بعد موکول کند. کلینتون که به اسرائیل و کشورهای عربی سفر کرده است، از ایران بعنوان مهم ترین تهدید در منطقه یاد کرده است و فرستادگانی را به متحدان کلیدی ایران در دنیای عرب- مثل سوریه- فرستاده است که این اقدام بمنزله تلاش آمریکا برای منزوی کردن ایران تلقی می شود. در عین حال این حس درمیان ایرانیان وجود دارد که زمانی که ایران و واشنگتن، در زمان حمله آمریکا به افغانستان در سال 2001 به منظور ایجاد ثبات در دولت کرزای با هم همکاری کردند، آنچه نصیب ایران شد، قرار داده شدن ایران در میان کشور های “محور شیطان” از سوی جورج بوش بود.
صادق خرازی، سفیر سابق ایران در فرانسه، در روزنامه فایننشال تایمز روز پنجشنبه گفته است که همکاری ایران، حتی اگر بر پایه منفعت مشترک، مثل ایجاد ثابت در عراق و افغانستان باشد، بستگی به تغییر کلی روابط با آمریکا دارد. او نوشته است:« در ایران هیچ تمایلی برای همکاری بدون بازگشت با آمریکا وجود ندارد. امروز هر دو طرف به دنبال معامله پر سود هستند». او در مورد چشم انداز ایران هشدار داده است:« تلاش های آمریکا برای متقاعد کردن کشورها برای همراه شدن با سیاست های این کشور از یک سو و دنبال کردن راه گفتگو از سوی دیگر، به معنای ادامه همان سیاست های جورج بوش است، منتهی با کلماتی تازه».
دولت اوباما با این خال درگیر سیاست های ایران می ماند و علت آن شکست سیاستی است که از زمان چورج بوش باقی مانده است. استفاده از تحریم اقتصادی و تهدید نظامی بعنوان “چماق”، در کنار سرمایه گذاری اقتصادی بعنوان “هویج” شکست خورد و نتوانست ایران را مجاب کند که دست از غنی سازی اورانیوم که ماده اصلی بمب اتمی را در اختیار این کشور قرار می دهد، بردارد.
اوباما که در جریان تبلیغات انتخاباتی اش برخلاف دولت بوش که از گفتگوی مستقیم با ایران خودداری کرد، وعده در پیش گرفتن سیاست محکم و مستقیم با ایران را داده بود. اما تیم اوباما هنوز اعلام نکرده اند که کی و چگونه با ایران وارد مذاکره خواهند شد و از همه مهم تر اینکه چه پیشنهادی را مطرح خواهند کرد. اگر هر دو کشور در زمان دیدار مستقیم هم با همین روش ابتدایی با هم ارتباط برقرار کنند، به نظر نمی رسد که به نتیجه متفاوتی برسند. ایران مشکلی در درک کردن پیشنهاد آمریکا و متحدانش نداشت، فقط آن را قبول نکرد.
بعضی ها در دولت اوباما اصرار دارند که گفتگو با ایران باید محدود به همین استراتژی فعلی باشد. به گفته دنیس راس، که اخیرا از سوی کلینتون بعنوان مشاور عالی در امور ایران انتخاب شده است:« تنبیه ها، بیش از اینکه ایجاد انگیزه می کند، بلکه راهی است که بوسیله آن وضعیت ایران اصلاح می شود». او معتقد است که بحران اقتصادی ایران و سقوط قیمت نفت موقعیت را برای فشار خارجی مناسب کرده است. به زعم او گفتگو ها باید شامل آخرین پیشنهادات اقتصادی و سیاسی در کنار تهدید ایران در صورت پایان ندادن به غنی سازی اورانیوم در کوتاه مدت باشد. اگر تهران نتوانست که اولتیماتوم را جدی بگیرد آنوقت گفتگو ها برای نشان دادن این نکته به متحدان آمریکاست که این کشور آماده پیشرفتن در راه حل های نظامی قبل از تلاش برای حمایت از فشار بر روی ایران، بود. اوایل این هفته روزنامه مصری به نقل از خانم کلینتون گفته است که به نظر بعید می رسد که ایران نرم شود.
نظرهای دیگری هم در آمریکا وجود دارد مبنی بر اینکه این کشور رایزنی با حوصله تر در مورد مذاکرات بر اساس نقطه نظراتی که کمتر نسبت به برنامه های اتمی ایران هشدار دهنده است و اعتقاد به این که راهکار های دیپلماتیک برای حل مشکل اتمی ایران، نیاز به همه ابزار لازم برای دوری جستن از مسائلی است که روابط دو کشور را به مخاطره می اندازد. در گفتگو های داخلی دولت به این موضوع اشاره شده است که چگونه محدود کردن ایران در پاسخ این کشور به اولین پیشنهاد کلینتون، تاثیر می گذارد.
منبع: مجله تایم
