نیکول ولسر
یکی از خصوصیات بارز ولی ناشناخته جشنواره کن که امسال شصتمین سالگرد خود را برگزار می کند، این است که استعدادهای نهفته را در جای جای این جهان پهناور یافته و آنها را از آشیانه های خود بیرون می آورد. در این میان حتی می توان ستاره های بی نامی را که از میان مردم برخاسته اند و در سواحل کروازت مدل عکاسان حرفه ای قرار گرفته اند مشاهده کرد. در این رویداد جهانی، حتی کارگردانان ناشناسی که به تازگی اولین فیلم بلند خود را ارائه داده اند نیز شرکت می کنند و از حیث موقعیت و گزینش هیچ تفاوتی با ستارگان بی رقیب هنر هفتم ندارند.
لیست فیلمسازانی که از زمان اولین جشنواره در سال 1946 منتشر شده بسیار بلند است. به عنوان مثال، بخش “پانزده روز کارگردانان” [تأسیس شده در سال 1968] به دلیل کشف شخصیت های بزرگی مانند مارتین اسکورسیزی، اسپایک لی یا میشائیل هانکه به خود می بالد. البته گزینش های این بخش در سال های اخیر دوستداران سینما را شگفت زده تر کرده: کارلوس ریگاداس [Carlos Reygadas] مکزیکی، وانگ بینگ [Wang Bing] و لی یانگ [Li Yang] چینی. امسال در بین کارگردانان فرانسوی دومین فیلم والری برونی تدشی، سرژ بوزون، کریستف انوره، گائل مورل نیز برای گزینش انتظار می کشند.
در تمامی بخش های جشنواره، حتی در بخش اصلی که فیلم ها برای به دست آوردن نخل طلایی با یکدیگر به رقابت می پردازند، می توان فیلمسازان ناشناس بسیاری را یافت. امسال مرجان ساتراپی، مؤلف کتاب های مصور پرسپولیس، به همراه ونسان پارونو، نظاره گر اولین فیلم خود هستند که در سالن لویی لومیر، بزرگ ترین آمفی تئاتر کن با “فرش قرمز” معروفش، به نمایش در خواهد آمد.
بی شک نقدهای سینمایی در کن فراوان انجام می شود. 4500 روزنامه نگار بین المللی که در کن حضور یافته اند این نقدها را در سراسر جهان منتشر می کنند. به راستی که فرصتی بسیار مناسبی برای فیلم های جدید محسوب می شود. در بخش “نوعی نگاه” هشت فیلم منتخب شده اند؛ فیلم هایی از کارمن کاستیو، لی ایساک چونگ، لولا دوالون، انریکه فرناندز و سزار شارلون، اران کولیرین، کادری کوسار، کریستین نمشو و سیسیل اسلاما.
در جشنواره کن، هر کارگردان ناشناسی به لطف نمایش فیلم خود می تواند اطرافیان را مجذوب کند؛ حتی می تواند به “عزیزکرده” جشنواره تبدیل شود و در حرفه خود یک سیر سعودی و پیشرفت چشمگیر را شاهد باشد. در سال 2002، آپیچات پونگ ویراستاکول [Apichatpong Weerasethakul]، کارگردان تایلندی، جایزه نوعی نگاه را برای فیلم “Blissfully Yours” از آن خود کرد؛ فیلمی بلند که نقدهای بسیاری نسبت به آن شد. در سال 2004، این فیلمساز به درجات بالاتری رسید و با فیلم رؤیایی و خیال انگیز خود به نام “Tropical Malady” به بخش اصلی جشنواره [نخل طلایی] راه پیدا کرد و در نهایت توانست جایزه هیأت داوران را به دست آورد.
حس گزینش و کشف استعدادهای نهان همواره در نزد داوران بخش “پانزده روز کارگردانان” نیز وجود داشته و هر ساله به بهترین فیلم بلند جایزه دوربین طلایی اعطا می شود. امسال از مجموع 23 فیلم بلندی که به میدان رقابت آمده اند، 7 فیلم در نظر گرفته شده است.
از دیگر بخش هایی که می توان آن را به سکوی پرتاب تشبیه کرد، بخش “هفته بین المللی منتقدان” است [بنیان شده در سال 1962] که وظیفه بارز آن آماده کردن زمینه برای کشورها و مناطق جدید است. امسال 22 فیلم، از جمله 12 فیلم بلند، در این بخش شرکت کرده اند. در بخش “هفته بین المللی منتقدان” گاهی فیلم های کوتاهی را می بینیم که باعث می شوند تا فیلمسازان بزرگ فردا در صحنه جهانی مطرح شوند.
از دیگر بخش های جشنواره کن می توان به سینه فونداسیون که در سال 1998 تأسیس شده اشاره کرد. سینه فونداسیون به فیلم های کوتاه و متوسط که توسط دانشجویان مدارس سینمایی ساخته می شود، فرصت رقابت می دهد و به سه فیلم نخست این بخش جوایزی اهدا می گردد. دفتر آن که در پاریس قرار گرفته هر ساله پذیرای کارگردانانی می شود که درحال کار روی اولین یا دومین فیلم خود هستند. بدین ترتیب، بیش از 70 فیلمساز از 40 کشور جهان به عنوان کارآموزان این مرکز به شمار می آیند.
سینه فونداسیون به واسطه کارگاه جشنواره [تأسیس شده در سال 2005] و با حمایت های خود، کارگردانان جوان را در پیشبرد پروژه هایشان کمک می کند. آنها می توانند با خلاصه ای از فیلم خود و با استفاده از نمره ای که برای انگیزه شان در ساخت فیلم می گیرند، در مدت 15 روز کارگردانان، با تهیه کنندگان ارتباط برقرار کنند. به طور میانگین، از هر چهار پروژه، سه پروژه به مرحله ساخت می رسد. کارگاه جشنواره امسال به کارگردانان مشهور نیز کمک می کند: به عنوان مثال، تسای مینگ لیانگ، کارگردان تایوانی، که قرار است در زمستان امسال فیلم “سالومه در موزه لوور” را به همراه مگی چونگ، هنرپیشه چینی، و ژان پیر لئو، هنرپیشه فرانسوی، بسازد.
ازطرف دیگر، برتراند بونلو نیز برای فیلم بعدی خود به نام “از جنگ” از حمایت کارگاه جشنواره بهره مند شده. در این فیلم، ماتیو آمالریک، آسیه آرژنتو و لوران لوکاس به ایفای نقش خواهند پرداخت.
کن استعدادها را بیدار می کند، آنها را از لانه هایشان بیرون می کشد و در نهایت بر عملکرد آنها صحه می گذارد و کارشان را تأیید می کند. زمانی که این حلقه تکمیل می شود، حلقه بعدی آغاز می گردد و این داستان همچنان ادامه خواهد داشت…
مترجم: علی جواهری