یک عقب نشینی دیگر

فرشته قاضی
فرشته قاضی

» به وزرا گفتم خودتان انتخاب کنید کدامتان از کابینه می روید

محمود احمدی نژاد خود را سرپرست وزارت نفت اعلام کرد تا دو هفته دیگربه عنوان نماینده ایران راهی اجلاس اوپک می شود. او شب گذشته در یک برنامه زنده تلویزیونی، ادغام وزارت خانه ها را براساس “تکلیف قانونی” و “ضرورت ساختاری” دانست و در خصوص سرعت عمل  دولتش در این امر گفت: “اگر بحث ادغام وزارتخانه ای ماهها طول بکشد، این امر وزارتخانه ها را فشل می کند”.

احمدی نژاد اما سخنان دیگری نیز زد که خبرگزاری متبوع او، ایرنا از انتشار آن خودداری کرد. آنجا که او گفت: “به لحاظ عاطفی دوست داشتم وزارت خانه ها 30 تا بشوند چون بهترین دوستانم در دولت هستند” و: “به وزرا گفتم خودتان انتخاب کنید که کدامتان می روید بیرون از کابینه… وگرنه خودم انتخاب می کنم”.

شب گذشته خیلی ها منتظر بودند تا محمود احمدی نژاد از اختلاف خود و مجلس سخنی بگوید؛ اختلافی که احمدی نژاد به آن اشاره ای نکرد و خبر آنلاین، نزدیک به علی لایجانی، آن را تعبیر به عقب نشینی کرد.

احمدی نژاد این بار برخلاف مصاحبه ها و سخنان قبلی اش که رئیس مجلس و جایگاه مجلس را زیر سوال می برد وارد این مقوله نشد.

دولت محمود احمدی نژاد 14 اردیبهشت، ادغام 4 وزارتخانه را تصویب و علیرغم مخالفت مجلس و شورای نگهبان، روز شنبه رسما از صادق محصولی، علی اکبر محرابیان و مسعود میرکاظمی وزرای رفاه، صنایع و نفت خداحافظی کرده بود.

او در نامه های خداحافظی این وزرا نوشته بود که “پایان مسئولیت آنها نتیجه ماده 53 قانون برنامه پنجم در مورد کاهش تعداد وزارتخانه ها و مصوبه هیأت دولت در اجرای آن بوده است”.

براساس مصوبه دولت، وزارت خانه های راه و ترابری با مسکن، نیرو با نفت، صنایع و معادن با بازرگانی و وزارت رفاه با کار و امور اجتماعی ادغام خواهند شد.

احمدی نژاد اما یک روز بعد از برکناری سه وزیر کابینه اش، عقب نشینی و مهدی غضنفری، وزیر بازرگانی را به سرپرستی وزارت صنایع و معادن و عبدالرضا شیخ الاسلامی، وزیر کار را به سرپرستی وزارت رفاه منصوب کرد. او از وزارت نفت سخنی نگفت تا برنامه زنده تلویزیونی شب گذشته که خود را سرپرست وزارت نفت اعلام کرد.

 

احمدی نژاد چگونه کوتاه آمد؟

اما به فاصله یک روز چه اتفاقی افتاد که احمدی نژاد ناچار از تعیین سرپرست برای این وزارتخانه ها شد و تریبون رئیس مجلس از عقب نشینی و کوتاه آمدن او خبر داد؟

عزل یکباره سه وزیر کابینه واکنش های تندی را از سوی اصولگرایان به دنبال داشت. در اولین واکنش ها احمد توکلی، نماینده مجلس و از چهره های شاخص طیف اصولگرا، برکناری سه وزیر مهم اقتصادی و اجتماعی را حاوی “پیام بی ثباتی” به جامعه داخلی و جهانی دانسته و به خبرگزاری مهر گفته بود که اگر مجلس تعطیل نبود با این قضیه برخورد می کرد.

محمدرضا باهنر، دیگر نماینده شاخص اصولگرایان و معاون نظارت مجلس نیز از ارائه نامه این معاونت به احمدی نژاد خبر داد و به خبرگزاری فارس گفت: هیچ عزلی ضرورت ندارد و هیچ وزارتخانه جدیدی تأسیس نمی‌شود، مگر آنکه شرح وظایف و اختیارات وزارتخانه‌های جدید به تصویب مجلس برسد و رأی آورد.

 باهنر همچنین از نامه خود  به وزرای رفاه، صنایع و نفت خبر داد و توضیح داد: گفتم که شما وزیر هستید، مگر آنکه یا مجلس شما را استیضاح کند یا اینکه رئیس‌جمهور شما را عزل کند، بر این اساس اگر رئیس‌جمهور بگوید که وزارتخانه‌ای نداریم و به همین دلیل شما وزیر نیستید، این قانونی نیست.

احمد توکلی اما دیروز قرار بود با فاطمه بداغی، معاون حقوقی احمدی نژاد به مناظره بنشیند؛ مناظره ای که برگزار نشد. چرا که توکلی خبر از جلسه مشترک احمدی نژاد و لاریجانی و پذیرفتن نظر مجلس از سوی احمدی نژاد داد و گفت: رئیس‌جمهور در این نشست پذیرفته که طبق نظر مجلس شورای اسلامی در زمینه ادغام وزارتخانه‌ها عمل کند و تصمیم گرفته که در ابتدا لایحه‌ای را برای ادغام وزارتخانه‌ها به مجلس ارائه دهد و پس از بررسی و تصویب مجلس برای ادغام، سپس وزیر مربوطه را برای وزارتخانه جدید به منظور اخذ رأی اعتماد از وکلای ملت به قوه مقننه معرفی کرده و پس از تعیین وزیر مربوط از سوی مجلس ادغام وزارتخانه‌ها انجام شود.

جلسه ای که توکلی از آن سخن گفت جلسه ای بود که بعد از ظهر شنبه بین علی لاریجانی و محمود احمدی نژاد در حضور رهبر جمهوری اسلامی برگزار شد. جلسه ای برای حل اختلاف و به قول علی لاریجانی تنظیم روابط قوا: “ این دیدار در راستای تنظیم روابط بین قوا انجام شد و پایه‌ی کار نیز تفسیر شورای نگهبان بود و ما باید همه ملتزم به تفسیر شورای نگهبان باشیم”.

احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، در نامه ای به علی لاریجانی، ادغام وزارتخانه ها را نیازمند مصوبه مجلس اعلام کرده بود.

او نوشته بود که وزیر وزارتخانه‌های جدید یا ادغام شده در هرصورت وزیر جدید محسوب شده و نیاز به اخذ رای اعتماد از مجلس شورای اسلامی دارد.

 

پینگ پنگ سیاسی

علی لاریجانی نیز اعلام کرده بود که “ابلاغ مصوبه دولت برای ادغام وزارتخانه ها قبل از تصویب مجلس، “هزینه زیادی” خواهد داشت و باید جلوی آن گرفته شود”.

رئیس مجلس شورای اسلامی هشدار داده بود: “اگر دولت تصمیم خود مبنی بر ادغام هشت وزارتخانه را برای اجرا ابلاغ کرده باشد، خلاف قانون عمل کرده است”.

 معاون احمدی نژاد، نظر شورای نگهبان را وارد ندانسته بود اما احمدی نژاد پس از جلسه تنظیم روابط در حضور رهبر جمهوری اسلامی، در حالی ناچار از پذیرش این مساله شد که پیش از این خطاب به علی لاریجانی گفته بود: “رییس محترم مجلس ظاهرا فکر می کنند عین قانون هستند که این تصور درستی نیست و باید توجه داشت که نباید فضای کشور را بی جهت آلوده و مشوش کرد”.

او افزوده بود: “متاسفانه عده‌ای با طرح برخی مطالب در تلاش هستند که به زعم خود دولت را به اقدام خلاف قانون متهم کنند، اما تاکنون کسی نتوانسته این موضوع را اثبات کند”.

اوج این اختلاف که به پینگ پونگی سیاسی ما بین روسای دو قوه در جمهوری اسلامی تبدیل شده بود، زمانی بود که خبرانلاین از خداحافظی وزیر نفت با “پیامک” خبر داد وهمچنین از شگفتی و تعجب نمایندگان مجلس که چگونه ممکن است وزیری برود در حالیکه ادغامی تصویب نشده است.

علی لاریجانی در همین زمینه تذکر داده بود که “کسی نمی تواند کارش را ترک کند. وزرایی که از مجلس رای اعتماد گرفته اند تا عزل نشده اند باید به کارشان ادامه دهند، مگر آنکه رئیس جمهوری آنها راعزل کرده باشد”.

او با بیان اینکه “مملکت حساب و کتاب دارد” گفته بود: “وزیر که نمی تواند سرش را بیندازد پایین و برود خانه اش. باید پاسخگو باشد و به کارش برسد”.

و در مقابل احمدی نژاد و لحن تندش خطاب به رئیس مجلس که “در کشور مرجع رسیدگی به تخلفات قانونی وجود دارد و نمی شود رییس مجلس بخواهد شخصا به تخلفات رسیدگی کند” و “قانونگذار قانون را نوشته و بهتر است امروز یک بار دیگر آن قانون را بخواند”.

 

پروژه حذف 2؟

اما آیا جلسه عصر شنبه در حضور رهبر جمهوری اسلامی و کوتاه آمدن مجمود احمدی نژاد پایان این پینگ پنگ سیاسی است؟

وب سایت تابناک، نزدیک به محسن رضایی، با طرح این پرسش که آیا آقای رئیس‌جمهور بر ادامه همین مسیر اصرار خواهند ورزید”؟  نوشته است: “اکنون این پرسش در افکار عمومی مطرح است که دولت چه اصراری دارد برای برخی کارهای از قضا مهم، راهکارهایی را برگزیند که احتمال دارد به دعوا، اختلاف، بحران، درگیری و کشمکش منجر شود؟ آیا از این روش انتخابی در مسائل گذشته تجربه موفقی داشته؟ آیا در استیضاح وزیر راه و ترابری، حضور نیافتن رئیس‌جمهور و وزیر مربوطه در جلسه مجلس تجربه موفقی برای دولت بود یا

به قاعده نباید هیچ گونه نشانه یا شایبه خشم، عصبانیت یا انتقام جویی در تصمیم‌گیری های دولت وجود داشته باشد و باید با دور‌اندیشی تصمیم‌گیری شود”.

این وب سایت در مطلبی دیگر با عنوان “بالاخره ماجرا تمام شد یا نه…؟!” نوشته است: “همچنان جای این پرسش باقی است که آیا سرانجام دولت، لایحه ای برای ادغام وزارتخانه ها به مجلس خواهد برد یا بنا به تشخیص خود رفتار خواهد کرد، به ویژه آن که بنا بر نظر شورای نگهبان ادغام وزارتخانه ها، هرچند تکلیف مجلس بر دولت بوده، اما اینکه کدام وزارتخانه ها و به چه شکلی با هم ادغام شوند، می باید به تصویب مجلس برسد”.

 جهان نیوز، نزدیک به علیرضا زاکامی اما فراتر رفته و از برکناری این وزرا به عنوان پروژه حذف 2 نام برده و تیتر زده است: “حلقه اول یاران احمدی نژاد از کجا به کجا رسید!”

جهان نیوز نوشته است: “پروژه «حذف 2» که به بهانه ادغام چند وزارتخانه و با هدف یک دست سازی حلقه اول یاران رئیس جمهور شروع شده بود، اینبار نه با حکم حکومتی بلکه با ورود به موقع مجلس و شورای نگهبان ناکام ماند.”

براساس نوشته این وب سایت “پس از عدم موفقیت در عزل مصلحی، ادغام چند وزارتخانه می توانست تیم اطراف محمود احمدی نژاد را برای ۲ سال پایانی دولت دهم یک دست تر از قبل کند که فعلا به تعویق افتاد. هرچند اخباری وجود دارد که نشان می‌دهد این پروژه بزودی و با ظاهر جدید عملی می شود و اگر تنها ۶ سال به عقب باز گردیم و تیم همراه کننده رئیس جمهور را در سال‌های ابتدایی دولت نهم بنگریم خواهیم دید که از آن افراد فقط تعداد انگشت شماری باقی مانده اند که به نظر می رسد در ماه‌ها و حتی روزهای آینده شاهد حذف آنها از اطراف رئیس جمهور خواهیم بود”.