حسن روحانی روز یکشنبه در آستانه مذاکرات برای توافق نهایی بر سر برنامه هستهای جمهوری اسلامی گفت، کشورش چیزی جز شفافیت در مذاکرات با قدرتهای جهانی ندارد.
مذاکرات روز سهشنبه دنبال میشود. دو طرف مهلتی غیررسمی را تا ماه ژوئیه اعلام کردهاند تا برای محدود کردن برنامه هستهای ایران در عوض برداشته شدن تحریمهای فلجکننده اقتصادی علیه این کشور، به توافق نهایی برسند. درحالیکه روحانی و مذاکرهکنندگان هستهای از حمایت رهبر این کشور برخوردار هستند، تندروها انتقادات خود را از این توافق تشدید کردهاند و ادعا میکنند در عوض دریافت امتیازهای ناچیز از غرب، امتیازهای زیادی میدهند.
روحانی که برای گروهی از متخصصان پزشکی و هستهای سخن میگفت، سعی داشت با گفتن اینکه ایران هرگز با رها کردن برنامه خود “آپارتاید علمی و هستهای” را نمیپذیرد با تندروها مقابله کند.
روحانی در سخنرانی خود که بصورت زنده از تلویزیون پخش میشد گفت: “اگر دنیا به دنبال روابط خوب با ایران است، باید تسلیم حقوق ایران شود، به ملت ایران و دانشمندان ایرانی احترام بگذارد. مسیر ایران برای دستیابی به تکنولوژی هستهای مسیر درستی بوده و هرگز متوقف نخواهد شد. ما نمیخواهیم یک قدم از این تکنولوژی عقب بنشینیم.”
روحانی همچنین تاکید کرد که ایران به دنبال سلاح هستهای نیست و از غرب خواست تا این کشور را متهم به این موضوع نکند. وی گفت: “ما چیزی جز شفافیت برای دیگران روی میز نداریم.”
غرب میگوید، برنامه هستهای ایران میتواند به این کشور اجازه بدهد که سلاح اتمی بسازد. ایران میگوید برنامهاش کاملا صلحآمیز، مثل تحقیقات پزشکی و تولید برق، است.
ایران در ماه نوامبر با قدرتهای جهانی به توافق اولیه رسید. در این توافق تهران موافقت کرد غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم را در عوض کاهش تحریمهای غرب متوقف کند. همچنین قبول کرد که نیمی از اورانیوم غنیسازی شده خود را به ۵ درصد برساند و نیم درصد باقیمانده آن را به اکسید که برای استفاده در ساخت سلاح بسیار دشوار است تبدیل کند. بعلاوه به بازرسان بینالمللی اجازه داد از سایتهای هستهای دیدن کنند. هفته گذشته، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی هستهای از یک معدن اورانیوم و تجهیزات غنی سازی اورانیوم در شهرهای مرکزی اردکان و یزد دیدن کردند. مقامات ایرانی میگویند اطلاعات درخواست شده مربوط به توسعه نوعی چاشنی انفجاری را که میتواند در سلاح هستهای استفاده شود، به آژانس ارائه کردهاند.
این مذاکرات که روز سهشنبه آغاز میشود، امید دارد به توافقی جامع برسد و برنامه غنیسازی ایران و فعالیتهای اتمی دیگر این کشور را در عوض برداشته شدن تحریمها محدود کند. دو طرف امیدوار هستند تا ۲۰ ژوئیه به توافق دست یابند اما با موافقت طرفین این مهلت میتواند تمدید شود. ایران پیشاپیش گفته است طراحی راکتور آب سنگین اراک را به مقدار زیادی تغییر داده است تا توان تولید پلوتونیوم محدود شود، که امتیاز بزرگی است.
روز یکشنبه، خبرگزاری رسمی ایرنا به نقل از عباس عراقچی، مذاکرهکننده ارشد ایران، گزارش داد که مذکرات آتی روز جمعه تمام خواهد شد. وی گفت: “ما در این مذاکرات وارد نوشتن پیشنویس توافق خواهیم شد.”
منبع: واشنگتنپست - ۱۱ مه