همزمان با اعلام به نتیجه نرسیدن مذاکرات هستهای و اوج گرفتن قیمت بسیاری از کلاها در ایران بر اثر تحریمهای شورای امنیت و غرب٬ عبدالواحد موسویلاری٬ وزیر کشور دولت سیدمحمد خاتمی٬ گفت که “غنیسازی و مقوله هستهای از لحظهای که کار خود را آغاز کرد و سبب مشکل ما با غرب شد تحت مدیریت مستقیم رهبری بود”.
موسویلاری در مصاحبه با خبرگزاری فارس٬ همچنین گفت که در دولت سیدمحمد خاتمی “کمیتهای تشکل شده بود که ما عضو آن نبودیم و گزارشات این جلسات هرچه بود به رهبری ارائه میشد و کارها با نظر ایشان دنبال میشد”.
وی از حسن روحانی،که آن زمان دبیر شورای عالی امنیت ملی و مسوول تیم مذاکرهکننده هستهای ایران بود٬ به عنوان مسوول آن کمیته نام برده٬ اما اضافه کرده است: “نهایت قصه و اینکه چه کسی بیاید و چه کسی برود و چه میزان بحث شود و کجا پذیرفته یا پذیرفته نشود، در سیاستهای کلی نظام بود و مسئولان آن نیز جوابگو هستند”.
این عضو مجمع روحانیون همچنین گفته در کمیته مزبور حضور نداشته، گرچه وی در آن زمان وزیر کشور هم بوده است.
سخنان موسویلاری یک هفته پس از سخنرانی سیدعلی خامنهای٬ رهبر جمهوریاسلامی مطرح شده که به انتقاد از دولت سیدمحمد خاتمی و مشی وی در مذاکرات هستهای پرداخته بود.
خامنه ای دولت سیدمحمد خاتمی را متهم کرده بود که “عقبنشینی و همراهی با غربیها” داشته و به همین دلیل: “من مجبور شدم شخصاً وارد میدان شوم”.
وی همچنین گفته بود که سخنان اعضای دولت خاتمی “آمیخته به تملق گویی از غرب و آمریکا” بود. خامنهای اضافه کرده بود: “کشورهای غربی ها در آن دورهآن قدر گستاخ شدند که حتی هنگامی که مسئولان ایران به سه سانتریفیوژ قانع شده بودند، آنها مخالفت کردند. اگر آن عقب نشینی ها ادامه پیدا می کرد، “قطعا امروز از پیشرفت های هسته ای و نشاط و ابتکار علمی در کشور خبری نبود”.
سعید قاسمی٬ از فرماندهان اسبق سپاه پاسداران با اشاره به همین سخنان رهبر جمهوریاسلامی٬ در یک سخنرانی٬ گفته بود: “التماس می کردند که حداقل سه تا سانتریفیوژ بگذارید اما جک استراو گفتند به آقای کمال خرازی می رویم بررسی می کنیم نتیجه را اطلاع می دهیم. و اینها با جک استراو مشغول خنده بودند، از رئیس شورای امنیت ملی گرفته تا رئیس دولت و وزیر خارجه و حتی تا ریاست آتش نشانی اش همه اینها یک مدل بودند”.
بهار گذشته٬ حسن روحانی٬ کتاب خاطرات خود را منتشر کرد و در آن به صراحت از نقش پررنگ رهبر جمهوریاسلامی در مذاکرات هستهای سخن گفت. وی نوشته بود که بحث بازگشایی مجدد تاسیسات هستهای اصفهان٬ در حاشیه دیدار مسوولان نظام با رهبر جمهوریاسلامی٬ توسط شخص علی خامنهای به وی ابلاغ شده بود. وی همچنین نوشته بود که تمامی تصمیمات مربوط به مذاکرات هستهای با اطلاع رهبر جمهوریاسلامی گرفته میشد.
رهبر جمهوریاسلامی تاکنون چندین بار دولت خاتمی را به عقبنشینی در مقابل غرب متهم کرده است. وی پاییز سال ۸۹ و در سفر به شهر قم٬ در دیدار با اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم٬ گفته بود: “امروز وقتی رئیس جمهور یا مسئول ارشدی از دولت به خارج از کشور میرود، من نگرانی ندارم اما قبلا نگران بودم که مسئولان در خارج از کشور می خواهند چه بگویند؟ یک بار در موضوع روابط با یک کشور اروپایی کاغذی آوردند و مطالبی مطرح کردند که خلاف عزت بود و من جلوی آنها ایستادم و حتی در مورد مشابهی گفتم اگر این کار را بکنید، مخالفت خود را اعلام میکنم”.
در سال ۱۳۸۲ و به دنبال قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، سه کشور اروپایی از جمهوری اسلامی خواستند برنامه هستهای خود را متوقف و اعتماد جامعه بین المللی را نسبت به صلحآمیز بودن برنامه هستهایش کسب کند. به دنبال مذاکره با وزرای امورخارجه سه کشور اروپایی٬ جمهوریاسلامی متعهد شد که برای اعتمادسازی٬ به طور داوطلبانه پروتکل الحاقی را اجرا کند.
اما با روی کارآمدن دولت محمود احمدینژاد سیاستهای جمهوریاسلامی تغییر یافت. نتیجه اینکه در ۶ سال گذشته شورای امنیت ۴ قطعنامه علیه جمهوری اسلامی صادر کرده و تحریمهایی را نیز در نظر گرفته است. در جدیدترین تحریمها٬ کشورهای غربی از خرید نفت ایران امتناع میکنند.
اصلاح طلبان و انتخابات
اما بخش اعظمی از گفتوگوی موسویلاری به بحث پیرامون انتخابات٬ شرایط آیندهی اصلاح طلبان و نحوهی عمل شورای نگهبان اختصاص دارد.
وی گفته برخی از انتخابات برگزار شده در جمهوریاسلامی “آزاد و عادلانه” نبوده” و وی “همواره به روش شورای نگهبان معترض بوده و هستم”.
وی همچنین اضافه کرده که “روند انتخابات با نگرش هیات نظارت” روند مناسبی نیست و به همین دلیل: “روند برگزاری انتخابات را با این شیوهای که شورای نگهبان و تشکیلات اجرایی دنبال میکنند قبول ندارم و باید حتما عوض شود و نگاهها معطوف شود به جذب حداکثری”.
وزیر کشور دولت خاتمی با اشاره به اینکه “شورای نگهبان حتی دلیل رد صلاحیت شدن را نیز نمیگوید”٬ گفته است که “اگر مستندی بود میتوانست علنی کند و چون مستندی نیست نمیتواند علنی کند”.
وی همچنین در پاسخ به سئوالی درباره احتمال تقلب در انتخابات برگزار شده در جمهوریاسلامی٬ گفته است که “اگر هیاتهای اجرایی و نظارتی به وظایفشان عمل کنند”، این احتمال وجود ندارد، اما: “وقتی که مثلًا مکانیزمهای نظارتی کار خودشان را انجام نمیدهند و یا یک طرفه هستند احتمال همه چیز هست”.
وی همچنین به بحث حضور نظامیان در انتخابات اشاره کرده: “در قانون صراحتاً ذکر شده که نیروهای نظامی نباید در دستگاه اجرا و نظارت حضور داشته باشند اما وقتی حضور داشته باشند نگاهها را عوض میکند؛ بنابراین اگر مکانیزمهای قانونی رعایت شود احتمال تقلب وجود ندارد ولی اگر رعایت نشود طبیعی است که همه احتمالات وجود خواهد داشت.” او اضافه کرده: “قانون انتخابات باوجود همه نقصهایی که دارد اگر اجرا شود ما اشکالاتمان به حداقل میرسد، خب اولین شرط آن نیز بیطرفی ناظرین است وقتی شما همه اعضای نظارت را یکدست و از یک جریان میگذارید معلوم است چه اتفاقی میافتد. وقتی دستگاههای اجرایی و نظارتی یک تفکر دارند، مشکل ایجاد خواهد شد”.
موسویلاری همچنین درباره مطرح شدن نام برخی از اصلاحطلبان برای حضور در انتخابات ریاستجمهوری آینده گفته تمام این نامها٬ در حد حدس و گمان است و: “مجمع روحانیون مبارز تا این لحظه هیچ جلسهای راجع به انتخابات ریاستجمهوری نداشته و همه حرفمان این است که اگر شرایط مناسب باشد حضور پیدا میکنیم و نامزد خود را مطرح میکنیم….مجمع میگوید اگر فضا، فضای رقابتی باشد یعنی امکانات رسانهای داشته باشیم حتماً خواهیم آمد و حضور مردم را تقویت میکنیم ولی اگر شرایط اینگونه نباشد دست و پای ما بسته است و نمیتوانیم بیاییم”.