فیلم روز♦ سینمای ایران

نویسنده
کامبیز رحیمی

‏شهرام شاه حسینی متولد سال 1350 است. سینما را با دستیار کارگردانی فیلمسازانی چون رسول ملاقلی پور، سیامک ‏شایقی و بهرام بیضایی آغاز کرد. او در این سال ها چند فیلم کوتاه نیز مقابل دوربین برد که از آنها می توان به چند ‏کیلومتر جلوتر و به طعم خاک نام برد. زن ها فرشته اند دومین ساخته بلند سینمایی پس از کلاغ پر محسوب می شود.‏

zanha1.jpg

‎ ‎زن ها فرشته اند‎ ‎

کارگردان: شهرام شاه حسینی. نویسنده: قربان محمدپور. مدیر فیلمبرداری: فرج حیدری. موسیقی متن: حیدر ساجدی. ‏طراح صحنه و لباس: آتوسا قلمفرسایی. تهیه کننده: عبدالله علیخانی، حسین فرح بخش. بازیگران: امین حیایی، نیکی ‏کریمی، مهتاب کرامتی، محمد رضا شریفی نیا، لادن طباطبایی.‏

فرهاد و لیلا به ظاهر زندگی عاشقانه ای دارند. تا اینکه در مراسم سالگرد ازدواج شان لیلا تصمیم می گیرد به سفر ‏برود و فرهاد تنها می ماند. لیلا سوار هواپیما می شود در حالی که فرهاد با یکی از دوستان همسرش ازدواج پنهانی ‏کرده است. هواپیما پرواز نمی کند و راز فرهاد برملا می شود. لیلا منزل را ترک می کند. فرهاد هم در همین بین با ‏نازی آشنا می شود و به او دل می بازد. لیلا که همه مایملک پدرش را به فرهاد بخشیده تک تک این اموال را باز پس ‏می گیرد و درانتها در می یابیم نازی مامور لیلا بوده که سر راه فرهاد قرار گرفته است.‏

‎ ‎تبلیغ زن بارگی‎ ‎

فیلم هایی را که در دفتر فرح بخش و علیخانی تولید می شوند به هیچ وجه متعلق به کارگردان هایشان نیستند. این دو ‏تهیه کننده از علاقه عده ای به فیلمسازی سود می جویند و مهره ها را آنگونه که دوست دارند کنار هم می چینند و دست ‏آخر از کارگردان به عنوان یک تکنسین استفاده کرده و فیلم خود را می سازند.‏

البته این به معنی تبرئه شهرام شاه حسینی از فیلم بدی که ساخته نیست. زیرا زن ها فرشته اند دارای ضعف های آشکار ‏در کارگردانی است که استاندارد های یک اثر معمولی را هم رعایت نمی کند.‏

شهرام شاه حسینی دستیار کارگردان های خوشنامی بوده است و چند فیلم کوتاه خوب را کارگردانی کرده است که نشان ‏می دهد می توان روی او به عنوان فیلمسازی قابل حساب کرد. اما فیلم های بلند او هیچ یک از این نشانه ها را ندارد. ‏کلاغ پر فیلمی بسیار ضعیف و زن ها فرشته اند کاری به مراتب بد تر از آن محسوب می شود. نکته مهم درباره زن ها ‏فرشته اند اندیشه ناسالم سازندگان به عنوان تم فیلم در کلیت کار به شمار می آید. فیلم زن ها فرشته اند تبلیغ عملی و ‏عیان زن بارگی است. موضوعی که بارها در فیلم مورد اشاره قرار می گیرد. ‏

zanha2.jpg

می توانیم خوشبین باشیم که این یک موقعیت دراماتیک است که فرهاد، شخصیت مرد فیلم در آن قرار می گیرد، اما در ‏عمل چنین نیست. بارها در طول فیلم به این نکته اشاره می شود که او باید با زن های مختلف ارتباط داشته باشد و از ‏جانب شخصیتی به نام سلیمی که شریفی نیا نقش او را بازی می کند دائم مورد آموزش قرار می گیرد و این آموخته ها ‏را در برخورد با زن های مختلف اجرا می کند.‏

نکته جالب اینجاست که صاحبان این فیلم هیچ تلاشی هم در پنهان کردن این قضیه ندارند و آشکارا به بیان نظریات خود ‏می پردازند. شخصیت های فیلم هم چون کاراکترهای فیلمفارسی آدم های بی هویتی هستند که به هیچ عنوان نمی توان ‏مناسبتی میان آنها و جامعه امروز پیدا کرد. این بی هویتی چنان بر فیلم سایه می گستراند که حتی کارگردان نمی تواند ‏محل مناسبی را برای دوربین خود در مواجهه با شخصیت ها پیدا کند. در خوشبینانه ترین شکل نویسنده می توانست ‏فرهاد را بدل به شخصیتی جذاب و پر تناقض کند و از دل فیلم یک کمدی رمانتیک دل نشین به مخاطب تحویل دهد. اما ‏در شمایل فعلی فیلم زن ها فرشته اند فیلمی است با عقده های فروخورده اروتیک که به هیچ وجه با ساختار سنتی جامعه ‏هم ارتباط برقرار نمی کند. بسیاری از مردم هنگام پخش فیلم با غرولند سالن نمایش را ترک می کنند.‏

فیلم با شخصیت های زیادی رو به روست که هیچ تعریف مناسبی از آنها ارائه نمی دهد. همه مردها در این فیلم بد هستند ‏و در برخورد با زن ها به سوء استفاده جنسی از آنها فکر می کنند و زن ها هم موجوداتی احمق که قابلیت مورد سوء ‏استفاده قرار دادن را دارند.‏

zanha3.jpg

شاه حسینی در ساختار فیلم را کاملا به تهیه کننده واگذار کرده است. او خود هدف از ساخت چنین فیلمی را در مصاحبه ‏های مختلف بقا در سینما عنوان می کند، اما بسیاری از فیلمسازان جوان هستند که با بودجه های خیلی اندک فیلم می ‏سازند و چون با برخورد وزارت ارشاد مواجه می شوند به سینماگران زیرزمینی لقب گرفته اند. ‏

وزارت ارشاد هم از ساخت فیلم هایی مثل زن ها فرشته اند به شدت استقبال می کند. فیلمی که هیچ اندیشه ورزی در آن ‏نیست و کاری به کار هیچ کس ندارد. فرض کنید اگر چنین فیلمی در دوره خاتمی ساخته می شد. خدا می داند چه جنجال ‏هایی به راه می افتاد. اما چون در این دوره دوستان آقایان منتقد ابتذال خود در مسند وزارت ارشاد هستند جالب اینجاست ‏که روزنامه هایی مثل کیهان و رسالت و…. که در مورد فیلم هایی همانند سنتوری که کار را به هتاکی به داریوش ‏مهرجویی کشاندند سکوت کرده اند و به نوعی خود در این بازی شریک شده اند.‏