جمع مستان

نویسنده
بهاره خسروی

از وداع خاموش بیژن الهی تا اعتراض علی رهبری….

بیژن الهی : خاکسپاری پرسکوت

پیکر مرحوم بیژن الهی شاعر، مترجم و نقاش روز یکشنبه در سکوت گورستان کوچکی در روستای بیجده‌نو در مرزن‌آباد به خاک سپرده شد.

به گزارش خبرآنلاین، برابر با وصیت بیژن اللهی روی سنگ مزار او هیچ نامی هک نشد و او زندگی غریبانه خود را بعد از مرگ نیز با وصیت‌هایش و مراسم خاکسپاری بی‌هیاهویش برای دوستدارانش یادآوری کرد.

زنده‌یاد الهی وصیت کرده مراسمی برای سوگواری درگذشت او برپا نشود و شمیم بهار داستان‌نویس و از دوستان قدیمی آن هنرمند مسئولیت انتشار آثارش را برعهده بگیرد.

به گقته داریوش اسدی کیارس از دوستان الهی به زودی گروهی برای نظارت روی آثار الهی فعالیت خود را آغاز می‌کنند که گویا شکل‌گیری این گروه زمانی نسبتاً طولانی نیاز دارد.

یکی دیگر از وصیت‌های الهی مربوط به نبود هیچ‌گونه دوربین عکس‌برداری و فیلمبرداری در مراسم خاکسپاری او بود که همین مسئله موجب شد مسعود کیمیایی که قصد داشت با دوربین فیلمبرداری خود در این مراسم حضور پیدا کند برنامه خود را منتفی کند.

در پایان مراسم خاکسپاری زنده‌یاد الهی تعدادی از شاعران از جمله هوشنگ چالنگی، مانی پارسا و علی عبدالهی شعرهای ترجمه الهی را خواندند.

تعداد حاضران این مراسم کمتر از 50 نفر بود. محمدرضا پورجعفری، رضا زاهد، هوشنگ چالنگی، محسن طاهر، حسن نصیری، علیرضا حسینی، هوشنگ آزادی‌ور، ترانه صادقیان، داریوش اسدی کیارس، علی صتوتی، حامد هاتف و مانی پارسا در مراسم خاکسپاری بیژن الهی حضور پیدا کردند.

بیژن الهی سه‌شنبه 9 آذرماه درگذشت. او متولد تیرماه 1324 و از شاعران مطرح دهه 40 بود. مرحوم الهی از شمار شاعران موج نو به شمار می‌رود که شعرش بر بسیاری از شاعران تاثیر بسزا گذاشته است. الهی همچنین مترجم آثاری چون «اشراق‌ها» آرتور رمبو و «ساحت جوانی» هانری میشو بود.

 

 

داریوش آشوری: بازهم زبان باز

داریوش آشوری ویراست دیگری از کتاب «زبانِ ‌باز» به دست می‌دهد.

به گزارش ایسنا، پس از انتشار کتاب بحث‌برانگیز “زبان‌ باز” (پژوهشی درباره‌ی زبان و مدرنیت) در سال 87 از سوی نشر مرکز، آشوری از انجام ویراست دیگر این کتاب خبر داد و گفت که این روزها به نگارش ویراست تازه‌ی این اثر مشغول است.

او سال 87 در پیامی که برای نشست نقد کتابش فرستاده بود، نوشته بود: کتاب «زبان باز» با همه‌ی کوچکی‌اش، زمان دراز و انرژی فراوانی برده است تا نویسنده‌ی آن سرانجام گمان کند که از دل تاریکی‌ها به روشنایی نزدیک شده و توانسته است پرتوی آغازین بر مسأله بیاندازد و آن‌گاه جسارت ورزد و آن را عرضه کند. این کتاب هنوز از نظر من تمام نیست و بویژه بخش مربوط به زبان فارسی را در آن تمام نکرده‌ام.

این پژوهشگر و زبان‌شناس همچنین افزوده بود: خستگی فراوان بر اثر سالیان دراز کار شبانه‌روزی فکری و قلمی، علت ناتمامی آن است. از سوی دیگر، شوق آن را داشته‌ام که دستاوردهای نظری این پروژه را به اهل آن عرضه کنم و این‌ کار را همچنین به این امید می‌کنم که از میان نسل‌های جوان‌تر، جویندگان و پویندگانی را برانگیزد، تا به این میدان درآیند و این ‌کار را دنبال و کمبودهای آن را جبران کنند.

اردیبهشت امسال در نمایشگاه کتاب تهران، مجموعه‌ی مقالات «پرسه‌ها و پرسش‌ها» به قلم آشوری از سوی نشر آگه عرضه شد. این مجموعه‌ی مقاله قرار بود با نام «از هر دری» منتشر شود که به «پرسه‌ها و پرسش‌ها» تغییر نام پیدا کرد.

او در توضیحی درباره‌ی تغییر نام این کتاب گفته بود که «از هر دری» نامی بود که من بر این مجموعه‌ی مقاله گذاشته بودم. ناشر یادآور شد که این عنوان پیش از این برای کتابی از محمود به‌آذین به کار رفته است و این بود که نام آن «پرسه‌ها و پرسش‌ها» شد.

آثار تألیفی و ترجمه‌یی «فراسوی نیک‌ و بد»، «ما و مدرنیت»، «تبارشناسی اخلاق»، «غروب بت‌ها»، «چنین گفت زرتشت»، «شعر و اندیشه»، «تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ»، «عرفان و رندی در شعر حافظ» و «بازاندیشی زبان فارسی» نیز از دیگر آثار داریوش آشوری هستند.

 

 

احمد شاملو: انتشار سه کتاب

به همراه انتشار کتاب «فرهنگ شعر شاملو»، دو کتاب این شاعر و مترجم تجدید چاپ شد.

«فرهنگ شعر شاملو» (واژه‌ها، کنایه‌ها، استعاره‌ها، نمادها) نوشته‌ی جلال عباسی در 267 صفحه با شمارگان 1100 نسخه و قیمت 7000 تومان از سوی انتشارات نگاه به چاپ رسیده است.

نویسنده‌ی کتاب در مقدمه‌ی آن‌ می‌نویسد: «علی‌رغم نقد و بررسی‌های بسیار درباره‌ی آثار شاملو، بویژه شعرش، هنوز ابعاد بسیاری از هنر وی ناشناخته است و جای نقد و بررسی بسیار باقی‌ است. یکی از این ابعاد بسیار، موضوع واژگان در شعر اوست که اگر بگویم آثار شاملو از نظر وسعت و بسامد واژگان ناشناخته چه کهن و چه معاصر و اصلاحات کنایی و استعاری و نمادسازی و نیز تشبیهات تازه و بکر - که به تعبیر شفیعی کدکنی، آفرینش حادثه در زبان و ایجاد رستاخیز در کلمات است - در میان شاعران شعر آزاد (نیمایی و سپید و موج نو) یگانه است و قدرت و توانایی شگفت‌آوری در این زمینه‌ها دارد، سخنی دور از حقیقت نیست. اما همین مقوله‌ها نزدیک شدن به شعر شاملو و درک آن را مشکل می‌سازد. هرچند که این تئوری یعنی آشنایی با معنای واژه‌ها و اصلاحات کنایی و استعاری و نمادین و کشف و توضیح تشبیهات و رابطه‌های هم‌نشینی یک تئوری و روش سنتی و دیرینه است؛ اما با توجه به مواردی که به آن اشارت رفت، یکی از لازمه‌ها و ضرورت‌های درک و ارتباط با شعر شاملوست که نگارنده در این مسیر قدمی برداشته و قلمی زده.»

از سوی دیگر، چاپ هشتم مجموعه‌ی شعر «لحظه‌ها و همیشه»ی شاملو در 80 صفحه با شمارگان 3300 نسخه و قیمت 1200 تومان از سوی نشر یاد‌شده منتشر شده است.

همچنین کتاب «قصه‌های بابام» نوشته‌ی ارسکین کالدول با ترجمه‌ی احمد شاملو به چاپ هفتم رسیده است.

این کتاب که با 14 داستان همراه است، در 205 صفحه با شمارگان 3000 نسخه و قیمت 6000 تومان از سوی انتشارات نگاه انتشار یافته است.

 

محمود دولت‌آبادی: آلبوم “محاق”

آلبوم “محاق” با آهنگسازی هوشنگ کامکار و اجرای امید نیک‌بین و صبا کامکار با حضور جمعی از هنرمندان موسیقی و محمود دولت‌آبادی ـ نویسنده پیشکسوت ـ رونمایی شد.

به گزارش ایسنا، محمود دولت‌آبادی در سخنانی گفت: به همه‌ی هنرمندان کشور ارادت دارم، من در مورد موسیقی هیچ تخصصی ندارم و باید عذر بخواهم که نمی‌توانم حرفی درباره‌اش بزنم، من از موسیقی پیاده‌ام و فقط می‌شنوم، می‌شنوم و می‌شنوم.

در این برنامه که 14 آذر ماه در خانه‌ هنرمندان تهران برگزار شد، هوشنگ کامکار، آهنگساز “محاق” ضمن تشکر از موسسه‌ی فرهنگی “مشکات” برای تقبل این کار پرهزینه و کم بازده به لحاظ سبک خاصش، درباره‌ی شروع کار یادآور شد: این کار را از زمستان پارسال شروع کردم و قرار شد، اواخر بهار امسال منتشر شود و حالا هم خوشحالم و هم غمگین که کار در پاییز، رونمایی می‌شود.

وی ادامه داد: آلبوم “محاق” در زمینه‌ی موسیقی ملی ایران کار شده و ترکیبی است از علم موسیقی جهانی با نغمات و سازهای ایرانی و هارمونی‌ است که با فرهنگ موسیقایی و ملودی ما هماهنگی دارد و از نظر ارکستراسیون از سازهای ایرانی هم در آن استفاده شده است.

هوشنگ کامکار در ادامه مطرح کرد: تنظیم ملودی با شعرهای معاصر کار مشکلی بود که به قدر توان‌مان از”درگلستانه” شروع کردیم تا به “محاق” رسیدیم.

در این مراسم امیر نیک‌بین و صبا کامکار نیز سخنرانی کردند.

 

 

جایزه جلال: باز هم…

سومین دوره‌ی جایزه‌ی “جلال آل ‌احمد” برگزیده نداشت.

این جایزه که گران‌ترین جایزه‌ی ادبی است و قرار است 110 سکه به برگزیدگانش اهدا کند، در این دوره به هیچ نویسنده‌ای نرسید و برگزیده‌ای را در بخش‌های داستان، تاریخ و مستندنگاری و نقد ادبی معرفی نکرد.

امسال هیأت داوران جایزه‌ی جلال در بخش داستان هیچ اثری را به عنوان برگزیده معرفی نکرد و تنها دو کتاب “تالار پذیرایی پایتخت” اثر محمدعلی گودینی (انتشارات سوره‌ی مهر) و “نامیرا” اثر صادق کرمیار (انتشارات کتاب نیستان) به صورت مشترک به عنوان آثار شایسته‌ی تقدیر این دوره معرفی شدند.

هیأت داوران بخش نقد ادبی نیز هیچ اثری را حائز کسب عنوان برگزیده و دریافت 110 سکه‌ی بهار آزادی ندانست و کتاب‌های “از معنا تا صورت” اثر مهدی محبتی و “تاریخ ادبی ایران و قلمرو زبان فارسی” اثر سیدمهدی زرقانی تقدیر شدند.

در این دوره در بخش تاریخ و مستندنگاری هم هیچ اثری به عنوان برگزیده و شایسته‌ی تقدیر معرفی نشد.

 

حسین منزوی: آلبوم شوکران‌نوش

آلبوم “شوکران‌نوش” با شعرخوانی حسین منزوی به بازار عرضه شد.

به گزارش ایسنا، “شوکران‌نوش” شامل دو لوح فشرده (سی‌دی) و با صدای شعرخوانی این شاعر فقید با قیمت 7000 تومان و شمارگان 2000 نسخه از سوی انتشارات دارینوش منتشر شده است.

این مجموعه در 110 دقیقه و شامل 20 شعر با آواز ارس همراه است و کار موسیقی و تنظیم آهنگ آن توسط بابک شهرکی انجام ‌شده است. همچنین مجتبی معظمی تهیه‌کننده‌ی این کار است که تدوین و تهیه‌ی موسیقی‌ میان شعرها را هم به عهده داشته است.

حسین منزوی متولد اول مهرماه سال 1325، شعر گفتن را از اواسط دهه‌ی 40 شروع کرد و در قالب آزاد، نیمایی و غزل به طبع‌آزمایی پرداخت. بیش‌تر شهرتش به خاطر غزل‌هایش است و او را از پایه‌گذاران غزل نو می‌دانند.

این شاعر اردیبهشت‌ماه سال 83 در سن 58سالگی به‌علت بیماری قلبی و تنفسی درگذشت.

 

علی باباچاهی : مجموعه جدید اشعار

 علی باباچاهی(شاعر و منتقد ادبی) قصد دارد آخرین اشعارش که در سال‌های 88 و 89 سروده‌است را توسط انتشارات مروارید منتشر کند. او می‌گوید این مجموعه که “گُلِ بارانِ هزار روزه” نام دارد، آخرین حلقه از سه‌ گانه‌ی “فقط از پریان دریایی زخم زبان نمی‌خورد” و “هوش و حواس گل شب‌بو برای من کافی‌ست” است.

باباچاهی در گفتگو با ایلنا، ضمن بیان این خبر درمورد مجموعه جدید اشعارش افزود: سرایش اشعار مجموعه‌ی”گُلِ بارانِ هزار روزه” از لحاظ زمانی فاصله چندانی با شعر‌های دو مجموعه پیشینم ندارند. این اشعار در ادامه همان تفکر و اهدافی‌ست که در آثار قبلی پیش گرفته‌ام و از این حیث حکم حلقه‌ی آخرین یک تریولوژی بر دو مجموعه قبلی را دارد.

وی درمورد انتشار آخرین آثارش طی ایام جاری نیز اظهار داشت: “امضای یادگاری” مجوز نشر گرفته و ازسوی نشر ویستار به زودی منتشر خواهد شد. مجموعه سه جلدی “گزاره‌های منفرد نیز” که در باب نقد و بررسی شعر امروز ایران شکل گرفته‌است، مجوز چاپ گرفته و از نشر دیبایه چاپ خواهد شد. انتشار مجموعه شعر “هوش و حواس گل شب‌بو برای من کافی‌ست” نیز ازسوی انتشارات پی‌گیری می‌شود. همچنین قرار است یک کتاب با نام “بیا گوش‌ماهی جمع کنیم” که مجموعه‌ی “شعرک‌”های من و تعدادی عکس از من و زادگاه مادری‌ام بوشهر با عکاسی حمید موذنی زادی را شامل می‌شود، توسط نشر شروع، در قطعی نامتعارف و بر روی کاغذ گلاسه منتشر خواهد شد.

 

 

مسعود احمدی: سرنوشت نامشخص آثار

کتاب “قدرت، زبان و زن” اثر مسعود احمدی که چندی پیش برای انتشار به ناشر سپرده شده بود، هنوز وضعیت مشخصی ندارد. گویا بررسان ارشاد اعلام کرده‌اند؛ کتاب اخیر با ضوابط نشر نمی‌خواند.

احمدی، شاعر و منتقد ادبیات، قرار بود این کتاب را توسط نشر آمه منتشر کند.

به گزارش ایلنا عناوین فصل‌های پنجگانه‌ی “قدرت، زبان و زن” عبارتنداز: قدرت، زبان، من مردانه‌ی دکارتی و زن/ زبان مصنوع، سبک و قدرت/ جهان مردانه، زنانه‌نویسی و رمانتیسم/ زنان، طالع‌بینی و فرار به عقب و من ِ این راوی.

مسعود احمدی این مقالات را در طول چندین سال برای مطبوعات نوشته‌است.

احمدی می‌گوید: در مقالات این کتاب نشان داده‌ام که با تغییر عامدانه‌ی زبان هیچ تغییری در جامعه رخ نخواهد داد، چراکه بنابه گفته‌ی بارت، زبان، بنابر تعریف نه گزینش بلکه یک برون‌زاد اجتماعی است که طبیعت و تاریخ با تمام قدرت پشت آن ایستاده‌اند و بنابراین با تغییر عامدانه‌ی زبان تغییری در شکل‌بندی‌های اجتماعی رخ نخواهد داد.

او دو مجموعه شعر نیز در ارشاد دارد که وزارت ارشاد با چاپ آن درحال حاضر موافقت ندارد. مجموعه شعر “دارم به آخر خودم می‌رسم” قرار بود توسط نشر هزار منتشر شود که درحال حاضر امکان نشر آن وجود ندارد.

مسعود احمدی مجموعه‌ی تازه‌ای نیز آماده کرده است که “کفشی از بلور” نام دارد و قرار بود نشر افراز آن را منتشر کند اما درحال حاضر این کتاب نیز امکان نشر ندارد.

وصیت مرده‌ بعداز این نیز کتاب دیگر این شاعر است که سرنوشت نامشخصی در نشر افراز دارد.

 

مهران مدیری: توقف توزیع قهوه تلخ          

توزیع سری جدید مجموعه “قهوه تلخ” به کارگردانی مهران مدیری به احترام رسیدن ماه محرم متوقف شد و سری یازدهم این مجموعه که قسمت‌های ۳۰، ۳۱ و ۳۲ سریال را تشکیل می‌دهد، پس از دهه اول محرم توزیع می‌شود.

ساخت این مجموعه با ۳۴ بازیگر اصلی و گروهی شامل ۲۰۰ نفر و با پیش تولید حدود پنج ماه برای طراحی و ساخت دکور و همچنین طراحی و دوخت لباس، از مهرماه سال ۸۸ آغاز شده و حدود ۶ ماه دیگر ادامه خواهد داشت.

سریال “قهوه تلخ” از ۲۳ شهریورماه و با برنامه هر هفته سه قسمت در یک بسته، از طریق فروشگاه‌های معتبر سراسر کشور عرضه می‌شود.

 

علی رهبری : انتقاد از لغو کنسرت

کنسرت علی رهبری، یکی از مهم‌ترین رهبران ارکستر در جهان که به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی رهبری ارکسترسمفونیک تهران بعد از منوچهر صهبایی معرفی شده و از سوی معاونت هنری وزارت ارشاد از وی دعوت شده بود تا بعد از مدت‌ها به ایران بیاید و کنسرتی را اجرا کند، لغو شد. روزنامه فرهیختگان، یادداشتی از این هنرمند که روایت وی از لغو کنسرتش است را منتشر کرده. رهبری در بخشی از این یادداشت می نویسد: “ من در بیش از ۱۸۰ شهر بزرگ دنیا رهبری ارکسترها را برعهده داشته‌ام و بالاترین مقام‌های اداری کشورهای دیگر از من برای برگزاری کنسرت در شهرشان دعوت کرده‌اند، اما فقط معاون هنری وزیر کشور خودم، جلوی برگزاری کنسرتم را می‌گیرد و می‌خواهند که اسم مملکت مادری و پدری‌ام را از فهرست کنسرت‌هایم حذف کنم. دوست دارم بدانم دلیل مخالفت‌شان چه بوده است. دوست دارم مردم ایران بدانند که من در ۳۳ سال گذشته، فقط یک بار آن هم بعد از ۳۰ سال و بعد از اینکه بارها برای رهبری کنسرت به شهرهای دیگر دنیا رفتم، به ایران آمدم، آن هم نه از طرف معاونت هنری وزیر یا یک مقام دولتی، بلکه از طرف مرحوم فریدون ناصری. دومین بار هم دعوت گروه را قبول کردم؛ یک ارکستر جوان که نوازندگانش اغلب بعد از انقلاب متولد شده‌اند. نمی‌خواهم کسی در ایران فکر کند، علاقه‌ای به برگزاری کنسرت در کشورم ندارم، من چه قبل و چه بعد از انقلاب نه سیاسی بوده‌ام و نه به دستمزد و عنوان رهبری ارکستر سمفونیک تهران علاقه‌ای داشته‌ام. من به دنبال یک یا صد کنسرت دیگر نیستم، فقط می‌خواهم اگر قرار باشد که برای اجرای برنامه‌ای دیگر به کشورم نیایم، دلیلش برای دوستداران موسیقی مشخص باشد.”