اسفندیار صفاری
اتهامات غیر اخلاقی وزیر علوم به دانشجویان ستاره دار تنها سه روز دوام آورد. پنج شنبه گذشته خبرگزاری فارس سخنرانی محمد مهدی زاهدی در جمع نمایندگان تشکل های دانشجویی نزدیک به نهادهای حکومتی را منتشر کرد. وزیر علوم در این جلسه دانشجویان ستاره دار را “افراد رد صلاحیت شده ای” خوانده بود که”در پرونده خود سه سال زندان، شلاق، تجاوز به ناموس مردم ودیگر موارد را داشته اند”. اتهاماتی که واکنش گسترده دانشجویان را به دنبال داشت.
وزیرعلوم در دیدار با نمایندگان جامعه اسلامی دانشجویان، بسیج دانشجویی، اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل، جنبش عدالتخواه دانشجویی، مجمع صنفی نشریات دانشجویی، جنبش اعتدال اسلامی و سازمان اسلامی دانشجویان، و در غیاب نمایندگان انجمن های اسلامی دانشجویان و اتحادیه سراسری آنها دفتر تحکیم وحدت، درباره دانشجویان ستاره دار گفته بود: “دو ستاره یعنی کسی که فرم گزینش یا معرف خود را پر نکرده، و یک ستاره مربوط به کسانی است که به دلایل مختلف از جمله تقلب، مشکل اخلاقی ودیگرموارد به کمیته انضباطی معرفی شده اند و این ها چیز جدیدی نیست که ما ایجاد کرده باشیم”.
جنجالی ترین بخش سخنان زاهدی اما آنجا بود که گفت: “افراد رد صلاحیت شده در پرونده خود سه سال زندان، شلاق، تجاوز به ناموس مردم ودیگر موارد را داشته اند”. ساعتی بعد از انتشار سخنان وزیر علوم، دانشجویان ستاره دار که از ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی به رغم قبولی علمی محروم شده اند، سخنان وی را مصداق بارز افترا خواندند و اعلام کردند از وزیر علوم به مراجع قضایی شکایت می کنند. بازتاب اتهامات وارده از سوی وزیر علوم چنان گسترده بود که برخی از نمایندگان مجلس و از جمله شهریار مشیری به وزیر علوم توصیه کردند یا از زدن تهمت و افترا به دانشجویان خودداری کند یا اتهامات خود را به اثبات برساند.
واردکردن اتهامات غیر اخلاقی به دانشجویان اما پیش ازاظهارات وزیر علوم آغاز شده بود. فرمانده نیروی انتظامی، بیستم آذر ماه در اظهار نظری که در خبرگزاری های رسمی منتشر شد، از “تشکیل 500 پرونده تجاوز به عنف در سال جاری” خبر داد، و با اشاره به توزیع فیلم های غیر اخلاقی، ادعا کرد که تجاوز به عنف در محیط های دانشجویی شایع شده است. احمدی مقدم گفت: “در حال حاضر تجاوز به عنف در محیط های دانشجویی خطر بزرگی است که در بیشتر این موارد متجاوزان با فیلمبرداری مانع از برملاشدن این واقعه می شوند”.
این ادعای فرمانده نیروی انتظامی اما در شلوغی انتخابات گم شد. ولی روزنامه کیهان در فردای روزی که دانشجویان معترض در دانشگاه امیر کبیر سخنرانی احمدی نژاد را بر هم زدند، در خبری رد پای دانشجویان را در “روسپی خانه ها” کشف کرد و نوشت: “اعضای یک شبکه اغفال دختران در زنجان دستگیر شدند. عامل اصلی راه اندازی این شبکه زن سابقه داری است. 3 نفر از پنج عضو دستگیرشده این شبکه از دانشجویان یکی از دانشگاه های این شهرستان هستند”.
اتهام بعدی
دانشجویان ستاره دار اما در قبال سخنان وزیر علوم، در واکنشی که با حمایت نهادهای بزرگ دانشجویی کشور و از جمله انجمن های اسلامی، دفتر تحکیم وحدت، سازمان ادوار تحکیم وحدت همراه بود، ضمن رد اتهام وارد شده از سوی وزیر علوم از او به قوه قضاییه شکایت بردند. اعضای فراکسیون اقلیت مجلس نیز همزمان خبر از احتمال استیضاح وزیر علوم دادند.
گستردگی اعتراضات، محمد مهدی زاهدی را بر آن داشت تا یک شنبه گذشته، سه روز پس از انتشار سخنانش با همه معاونانش در یک کنفرانس خبری شرکت و اظهارات قبلی خود را تکذیب کند. او به خبرنگاران گفت: “تا جایی که می‌دانم دانشجویان رد صلاحیت شده، سابقه سوءاخلاقی ندارند هرچند ممکن است بین آنها موردی از این قضیه باشد اما من به هیچ عنوان در جلسه‌ام با تشکل‌های دانشجویی، این موضوع را عنوان نکرده بودم. این دانشجویان، حق اعتراض دارند. وزارت علوم درباره رد صلاحیت آنها نقشی نداشته و مراجع ذیصلاح طبق مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی صلاحیتشان را رد کرده‌اند”.
روزنامه سرمایه هم در گزارشی از این کنفرانس خبری نوشت: “خبرنگاران حاضر در جلسه صبح دیروز درباره این موضوع هم از وزیر سوال کردند و اینکه آیا وزیر در این مورد مدرکی برای ارایه به دادگاه دارد”. این سوال اما با واکنش تند وزیر مواجه شد. زاهدی خطاب به خبرنگاران گفت که “بیشتر سوالات شان کلیشه‌ای است و با اصالت و اهداف واقعی وزارت علوم، ارتباط مستقیمی ندارد”. وزیرعلوم حتی خطاب به خبرنگاری که چنین سوالی را از او پرسیده بود، گفت: “با این سوال وزارت علوم را متهم کردید. من از این شیوه خبررسانی تعجب می‌کنم. به‌عنوان یک خبرنگار در جمهوری اسلامی ایران نباید اخلاقیات را تحت تاثیر مسایل سیاسی قرار دهید. در قرآن به صراحت آمده اگر قاصدی خبری را برایتان آورد، ابتدا آن را بررسی کنید و بعد آن را ارایه دهید تا مبادا به خاطر کاری که کردید پشیمان شوید”. بعد هم به خبرنگاران گفت:“شما هم به زودی از این شیوه سوال کردنتان، پشیمان می‌شوید”!
خبرگزاری مهر نیز در این باره نوشت که وزیر علوم گفته:“خبرنگاران از تمامی جنبه های کاری وزارت علوم اطلاع ندارند و باید در دوره ای آموزشی آنها را فراگیرند”. به نوشته این خبرگزاری، زاهدی [که از وابستگان نزدیک محمد رضا باهنر، نایب رئیس مجلس اسلامی است] در حضور خبرنگاران، خطاب به مدیر کل روابط عمومی وزارت گفت:“کلاسی برای خبرنگاران دایر کنید تا با حضور بنده و تمامی معاونان وظایف مختلف وزارت علوم برای آنها تشریح شود”.
همین “گاف” وزیر علوم خبرنگار روزنامه اعتماد را واداشت تا از وزیر علوم بخواهد در سخنان او کمی تامل کند، بشنود و بعد پاسخ بگوید. این خبرنگار سپس به وزیر گفت: “علاوه بر دانشجویان، خبرنگاران نیز ستاره دار شده اند. اعتماد ملی و ایلنا را دعوت نکرده اید. من نیز از شما می خواهم در کلاس خبری که ما خبرنگاران برای شما برگزار می کنیم شرکت کنید تا فرق روابط عمومی و رسانه منتقد را بفهمید”.
این خبرنگار در ادامه تاکید می کند که”سوالش را با سند هم می پرسد” و خطاب به محمد مهدی زاهدی می گوید “توفیقی[وزیر سابق علوم] ستاره دار بودن دانشجویان در دوره خود را نفی کرده است. خبرگزاری فارس از اهانت شما به دانشجویان ثبت نام نشده خبر داده است. شهریار مشیری[عضو کمیسیون آموزش مجلس] هم گفته شما لطفا تهمت نزنید. موضوع ستاره دارها چیست که چنین است؟”
آن وقت وزیر علوم در پاسخ گفت: “من منتظر کلاس خبری برای خودم هستم. حتما این کار را انجام دهید. اما آنچه گفتید حرفهای دیگران بود. البته توفیقی راست می گوید. در دوران او نیز مانند الان وزارت علوم نقشی در عدم ثبت نام دانشجویان نداشت. اما من به عنوان وزیر علوم مستنداتی دارم که خواهش می کنم بپذیرید”.
حمد مهدی زاهدی در اینجا خطاب به خبرنگاران گفت: “وقت نماز است. نماز فریضه الهی است”. خبرگزاری مهر نوشته که “خبرنگاران از او می خواهند سوالات تمام شود بعد نماز بخواند . بروجردی نیز از زاهدی خواهش می کند و برای او استغفار می طلبد به خاطر نماز از وقت گذشته. زاهدی می پذیرد و در مورد پذیرش دانشجوی خارجی و حذف کنکور می گوید”.
در ادامه گرچه وزیر علوم اتهامات پیشین خود به دانشجویان ستاره دار را تکذیب کرد، ولی این بار به خبرنگاران اتهامات تازه ای وارد کرد. ضمن آنکه سخنان منتشر شده اش توسط خبرگزاری مهر را نیز تکذیب کرد. این خبرگزاری در 26 آبان به نقل از زاهدی و سه روز پس از تحصن دانشجویان ستاره دار در مقابل وزارت علوم، گزارش کرده بود که:“تجمع دانشجویانی که خود را سه ستاره می خوانند، در مقابل وزارت علوم صرفاً جوسازی سیاسی بود و وجود این دانشجویان را به شدت تکذیب می کنم”.
اعتراض ستاره دارها
هفده دانشجوی ستاره دار با انتشار نامهای به اظهارات وزیر علوم مبنی بر اینکه “دانشجویان سه ستاره سابقه زندان، شلاق و تجاوز به ناموس مردم را دارند”، پاسخ دادند. این دانشجویان در نامه خود آورده اند: “اظهارات اخیر جناب وزیر علوم باعث تعجب و تحیر هر داور بینظر و خردمند صاحبنظر است و بر مخاطبان فارغ از حق دفاع مشخص نشد که ایشان به کدام دلایل و چه حجت و اختیاری، چشم بسته و دهان گشودهاند؟ اینک نیز پس از انتقادات مکرر نسبت به اظهارات ناشایست، به جای اینکه پوزش بخواهند، موضوع را منتسب به بخشی از ما میکنند تا لابد هرکس مدعی شد بگویند مجرم آن دیگری است. در حالی که محرومان از تحصیل افرادی شناخته شده هستند و همگی به دلایل سیاسی و عقیدتی از این حق محروم گشتهاند”.
در این نامه دانشجویان تاکید کرده اند: “ما دور از شأن دانشجو میدانیم که هتک کنیم و ناروا گوییم، اما عقل و عدل ایجاب میکند از ایشان بپرسیم به عنوان قافلهسالار کاروان آموزش عالی این سرزمین، چنین آموختهاند که سخن با تهمت و افترا بیامیزند و به جای ارائه دلیل از گفتار رکیک بهره جویند؟… شاید ایشان فکر کرده‌اند علاوه بر سمت وزارت، شغل دادستانی نیز در انبان کارشان باشد که باید یادآور شویم:اولا، چنین چیزی ناممکن است. ثانیا، هرکس تاملی در قانون اساسی داشته باشد و فرق قوه مجریه و قوه قضاییه را بداند، بدینسان اظهار نظر نمیکند. ثالثا، اصل قانونی بودن جرم و مجازات ایجاب میکند حتی اگر دادستان هم جرمی را اعلام کرد، مستند قانونی آن را نیز ابراز کند. علاوه بر این، گویا جناب وزیر بر این پندارند که اختیارات قوه مقننه نیز به ایشان سپرده شده که خود، در موضع مجلس قانون وضع میکنند و همانند دادستان اعلام میکنند و سپس همانند وزیر اجرا میکنند. چون این خلط و هنجارشکنی با هیچ معیار، ملاک، ضابطه؛ قاعده و موازین شرع و ضوابط عرف منطبق نیست؛ بر ما روشن نشد سرانجام ایشان از کدام قبیلهاند”.
هفده دانشجوی محروم شده از ادامه تحصیل همچنین نوشته اند: “گفته جناب آقای وزیر، ظاهر است و شخص ایشان حاضر. به ایشان بگویید: نگفته ندارد کسی با تو کار/ چو گفتی دلیلش بیار”.
و حالا وزیر علوم بعد از گذشت یک ماه از تکذیب وجود دانشجویان ستاره دار، به جای اصلاح و پوزش از سخنان خود، به تشریح ستاره ها پرداخته و گفته: “مسالهء ستاره‌دار کردن دانشجویان، غیرطبیعی نیست. اصلاً به جای ستاره می‌شد با «تیک»، «کاما»، «نقطه» یا «نقطه باران» این دانشجویان را مشخص کرد، ما رسالت خودمان را انجام دادیم. این مساله همیشه در وزارت علوم مطرح بوده و ما هم طبق قانون و مقررات رفتار کرده‌ایم”.
به هر حال وزیر علوم باید نسبت خود را با نایب رئیس مجلس که در جمع دانشجویان می گوید “هر که خربزه خورده باید پای لرزش بنشیند” و رییس جمهوری که در پاسخ به اعتراض دانشجویان ستاره دار می گوید “به ستاره دارها درجه ستوانی می دهیم” به اثبات رساند.