منصور اصانلو، رییس سندیکای کارگران شرکت واحد تهران صبح دیروز در نانوایی محل زندگیش، در خیابان رشید تهران پارس بار دیگربازداشت شد. اصانلو سال پیش نیز در جریان اعتصاب رانندگان شرکت واحد تهران بازداشت شد و نزدیک به هشت ماه در بازداشتگاه 209 اوین به سر برد.
صبح دیروز خبر بازداشت مجدد منصور اصانلو بار دیگر توجه رسانه های خبری را به شیوه برخورد جمهوری اسلامی با فعالان کارگری جلب کرد. خبرگزاری ایلنا در این باره گزارش داد که اصانلو “در حالی که در خیابان فرجام تهرانپارس برای خرید نان به نانوایی می‌رفت از سوی ماموران مسلح لباس شخصی بازداشت شد”.این خبرگزاری به نقل از ابراهیم مددی یکی از دو همراه رییس سندیکای کارگران شرکت واحد تهران نوشت: “هفت یا هشت مامور لباس شخصی با زور و خشونت منصور اصانلو را بدون حکم بازداشت قانونی دستگیر و در برابر مقاومت همراهان او که من و یکی دیگر از همکارانمان بودیم با اسلحه کلت تیر هوایی شلیک کردند و ما را مورد ضرب و شتم قرار دادند”. ایلنا هم چنین خبر داد که “در طول سه ماه گذشته که اصانلو آزاد شده بود، چندین بار به صورت غیرمتعارف به دادسرای ناحیه 4 احضار و بازجویی شده و به همین دلیل شکایتی نیز به دفتر حقوق شهروندی قوه قضائیه کرده بود”.
ابراهیم مددی که خود نیز از اعضای سندیکای کارگران شرکت واحد تهران است و از یک سال پیش تاکنون به دفعات بازداشت شده، گفته است: “یوسف مولایی و پرویز خورشید دو تن از وکلای پرونده کارگران شرکت واحد، در حال پیگیری موضوع دستگیری مجدد اصانلو هستند. اصانلو در سه ماه اخیر و پس از آزادی با قرار وثیقه 150 میلیون تومانی به دنبال بازداشتی هشت ماهه،کمتر با رسانه ها سخن گفته بود. وی اما در هفته های اخیر و به دعوت سازمان جهانی کار، در همایش این سازمان با تشکل‌های کارگری در شهرهای تبریز و کرمان همراه با گروهی از فعالان حوزه کارگری شرکت کرد.
سایت کنش گران نیز در خبر بازداشت مجدد منصور اصانلو نوشته که رییس سندکای کارگران شرکت واحد به طرز نامناسبی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده است. آن گونه که این سایت نوشته “ابتدا چند فرد با پوشش لباس شخصی به اصانلو نزدیک و با وی به گفتوگو پرداختند و بدون ارایه برگه ماموریت و حتی کارت شناسایی با ارعاب و شلیک تیرهوایی اصانلو را به داخل خودرو هدایت کردند”. بازداشت مجدد اصانلو در حالی صورت می گیرد که او “پنجشنبه پیش از ناحیه چشم مورد عمل جراحی قرار گرفته بود و در حین بازداشت نیز چشم وی پانسمان شده بود و پزشک اصانلو نیز وی را از هرگونه مواجهه با هیجان و ضربه بر حذر داشته بود”.
ابراهیم مددی گفته است که شعبه چهارم بازپرسی کارکنان دولت، روز شنبه احضاریه ای برای اصانلو ارسال کرده بود: “به گفته اطرافیان رییس سندیکای کارگران شرکت واحد قرار بود او روز دوشنبه به شعبه چهارم بازپرسی دادسرا مراجعه کند اما به نظر می رسد که ماموران برای بازداشت او پیشدستی کرده اند”. سایت کنش گران همچنین از قول منصور حیات غیبی یکی دیگر از اعضای سندیکای شرکت واحد خبر داده است که “حال عمومی مددی چندان رضایت بخش نیست”. به گفته حیات غیبی”ابراهیم مددی نیز که همراه اصانلو بوده به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفته و اکنون درد شدیدی را تحمل می کند.”
پرویز خورشید،وکیل منصور اصانلو و برخی دیگر از اعضای سندیکای شرکت واحد تهران نیز روز گذشته در مصاحبه با خبر گزاری ایسنا،ضمن تایید خبر بازداشت اصانلو تاکید کرد که” اتهام موکلش، منبع صدور دستور بازداشت و علت آن هنوز مشخص نشده است”.
این خبرگزاری همچنین نوشته: “اصانلو که چندی است با قرار وثیقه 150 میلیون تومانی آزاد و در انتظار محاکمه در شعبه 14 دادگاه انقلاب است، قرار بود صبح دوشنبه جهت ادای توضیحات به دلیل اعتراضات مهرماه سال 84 کارگران شرکت واحد تهران به همراه شش تن از دیگر اعضای سندیکا به شعبه 4 دادسرای امور کارکنان دولت مراجعه کند”.
در همین حال برخی از کارشناسان رسانه ای در کشور می گویند خبرگزاری های رسمی کشور و از جمله دو خبرگزاری ایسنا و ایلنا برای ممانعت از انتشار اخبار مربوط به منصور اصانلو و سندیکای شرکت واحد به شدت تحت فشار قرار دارند. این خبر زمانی قوت می گیرد که خبرگزاری ایلنا در خبر بازداشت دوباره اصانلو از سندیکای شرکت واحد قدیمی ترین سندیکای کارگری فعال در کشور با عنوان “تشکیلات موسوم به سندیکای کارگران شرکت واحد” نام برده و خبرگزاری ایسنا نیز سخنان پرویز خورشید، وکیل منصور اصانلو، را تحت عنوان”ادعا” منتشر کرده است.
تاوان یک اعتراض صنفی
اگر چه تشکل های کارگری در ایران و طی سال های اخیر همواره تحت نظارت نهادهای امنیتی قرار داشته اند اما دور تازه برخورد های قهر آمیز و تشدید نگاه امنیتی نسبت به تشکل های کارگری یک سال پیش و سپیده دم یلدای سال 84 آغاز شد.یک سال پیش در نخستین روز دی ماه هشتاد و چهار و در آستانه اعتصاب کارگران شرکت واحد، سایت ادوار نیوز با انتشار خبری از دستگیری گسترده اعضای سندیکای شرکت واحد خبر داد. به نوشته این سایت خبری”یک منبع نزدیک به این تشکل صنفی اعلام کرد که عوامل دادستانی تهران با مراجعه به منزل منصور اصانلو، ابراهیم مددی، علی زادحسین و سه نفر دیگر از اعضای سندیکای کارگران شرکت واحد، اقدام به جلب و بازداشت آنان کردند”. سعید ترابیان، سعید داوود رضوی، ناصر غلامی، یعقوب سلیمی، مصطفی امیری و جواد کفایت از دیگر اعضای این سندیکا نیز طی دو روز بعدی بازداشت شدند.
با این حال کارگران شرکت واحد با بازداشت رهبران سندیکا از اعتصاب خود دست نکشیدند. این اعتصاب که به گفته کارگران در اعتراض به حقوق صنفی، عدم بیمه رانندگان و کارگران فنی شرکت واحد،و درخواست عقد قرار داد با همه رانندگان بود،با بازداشت اصانلو و تعدادی دیگر از اعضای سندیکا،وسعت بیشتری گرفت و کارگران آزادی آنها را نیز به خواسته های خود افزودند. بامداد شنبه چهارم دی ماه 84 اما اعتصاب کارگران شرکت واحد به شدت سرکوب شد و صدها نفر از آنان بازداشت و روانه زندان اوین شدند. در جریان این سرکوب که پیش از آغاز اعتصاب آغاز شد،ماموران پس از مراجعه به منازل برخی از کارگران و در غیاب آنها اعضای خانواده آنان را بازداشت کردند.همسر منصور اصانلو و برخی دیگر از اعضای سندیکا به همراه کودکانی که برخی از آنها نوزاد بودند همگی بازداشت و روانه زندان شدند. رانندگی اتوبوس های شرکت واحد به رانندگان یک نهاد نظامی سپرده شد و مطبوعات و خبرگزاری ها از انتشار اخبار مربوط به سرکوب کارگران منع شدند.
از میان تشکل ها و احزاب، تنها کانون نویسندگان ایران،دفتر تحکیم وحدت و تشکل های دانشجویی نزدیک به آن بودند که از اعتصاب کارگران حمایت کردند. تعدادی از دانشجویان نیز که برای حمایت از کارگران به محل اعتصاب آنها رفته بودند،بازداشت و چند روز بعد آزاد شدند. حزب مشارکت هم با تاخیری چند روزه ضمن انتشار بیانیه ای از سرکوب اعتراض مسالمت آمیز و صنفی کارگران انتقاد کرد.
همزمان سایت خدمت از سایت های نزدیک به مقامات دولتی با نسبت دادن اتهامات جدید به کارگران شرکت واحد، اقدام به پرونده سازی برای کارگران کرد. این سایتبه نقل از “یک مقام امنیتی” از “ارتباط سازمان یافته این سندیکا با برخی احزاب و گروه‌های داخلی و خارجی نظیر حزب توده ، حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی”خبر داد. حتی مهدی چمران، عضو آبادگر شورای شهر تهران و رییس این شورا نیز در تلاش برای نسبت دادن اعتراض صنفی کارگران شرکت واحد به “دیگران” اعلام کرد: “اعتصاب کارکنان و رانندگان اتوبوس شرکت واحد تنها صنفی نیست، بلکه مسایل سیاسی روی مسایل صنفی سوار شده است.”
قهرورزی به جای مهرورزی
بازداشت کارگران شرکت واحد تا زمانی که برخی از تشکل های کارگری دیگر و از جمله کارگران شرکت ایران خودرو نسبت به عواقب آن به دولت هشدار دادند ادامه یافت. اما زمانی که کارگران ایران خودرو بزرگترین کارخانه پایتخت در اطلاعیه ای با یادآوری قوانین کار به رسمیت شناخته شده جهان، از خواست کارگران شرکت واحد حمایت کردند و خواستار” آزادی فوری تمامی بازداشت شدگان و محاکمه عوامل یورش به کارگران” شدند مقامات از بیم گسترش اعتراضات کارگری به تدریج کارگران بازداشت شده راآزاد کردند. نام منصور اصانلو اما تا هشت ماه بعد در فهرست آزاد شدگان دیده نشد.
برخی از بازداشت شدگان فاش کردند که منصور اصانلو برای پذیرش اتهامات مورد نظر مقامات در زندان به شدت تحت فشار قرار دارد. در طول هشت ماه بازداشت منصور اصانلو، برخی از رسانه های خاص نیز همزمان در صدد بر آمدند تا با انتصاب رهبران سندیکا به خارج از کشور پرونده های جدیدی برای اصانلو و سایر اعضای سندیکای کارگران شرکت واحد تهران بسازند. با این همه رییس سندیکای کارگران شرکت واحد سلول انفرادی را تاب آورد و آخرین روزهای مرداد سال جاری، پس از هشت ماه بازداشت موقت و با تامین قرار وثیقه 150 میلیون تومانی از سوی نزدیکانش از زندان آزاد شد.
اصانلو در سه ماه گذشته نیز آن گونه که نزدیکانش گفته اند به دفعات و به روش های غیر طبیعی به شعبه چهارم بازپرسی دادسرای تهران احضار و مورد مواخذه قرار گرفته بود. او در تازه ترین مورد با احضاریه روز شنبه این شعبه قرار بود دیروز برای توضیح در مورد اتهامات وارده به این شعبه مراجعه کند.
اگر چه سرکوب یک سال پیش اعتصاب کارگران شرکت واحد تهران، نخستین چالش راستگرایان تندرو با جنبش کارگری بود اما در طی یک سال گذشته موارد بسیاری از برخورد های قهر آمیز با کارگران گزارش شده است.
به خشونت کشیده شدن تحصن کارگران واحدهای نساجی کردستان، کشته شدن یکی از کارگران گمرک و زخمی شدن چند تن از آنها در بندر دیلم، سرکوب کارگران نساجی در مازندران، و موارد بسیاری از این قبیل گواهی است بر نگاه پلیسی به اعتراضات کارگری،نگاهی که می تواند به مانند آنچه در بندر دیلم اتفاق افتاد اعتراضات کارگری را به بحرانی فراگیر بدل کند.