با گذشت 20 سال از پایان جنگ، سهمیه ای که زمانی برای ورود رزمندگان به دانشگاه ها مقرر شده بود، با عنوان “سهمیه بسیجیان فعال” به امتیازی برای اعضای بسیج تبدیل شده است. سهمیه ای که تنها در دانشگاه آزاد منجر به راهیابی بیش از 200 هزار بسیجی به دانشگاه شده است.
علاوه براین طی سال های اخیر امتیازات دیگری برای تمایز بسیجیان در استخدام دولتی در نظر گرفته شده و فرمانده نیروی انتظامی اخیرا در همین ارتباط اعلام کرده که بیش از 80 درصد کسانی که جذب این نیرو می شوند بسیجیان هستند.
ورود به دانشگاه با رانت
عبدالله جاسبی رئیس دانشکاه آزاد اسلامی می گوید: “یکی از کارهایی که در دانشگاه آزاد صورت گرفت آن است که به موجب اساسنامه سپاه که آیین‌نامه‌اش به تصویب دولت رسید امتیازی برای بسیجی فعال گذاشته شده تا در آزمون سراسری وارد دانشگاه شود، براین اساس حدود 200 هزار نفر از فعالان بسیجی با استفاده از این امتیاز وارد دانشگاه آزاد شدند”.
جاسبی با اشاره به اینکه “دانشگاه آزاد اسلامی همواره با بسیج رابطه خوبی داشته” اظهار امیدواری کرده که: ”مسئولان آموزش عالی این قضیه را پیگیری کنند، تا این آیین‌نامه که در قانون سپاه تصویب شده در سایر دانشگاهها نیز اجرا شود و بسیجیان از این امتیاز بهره مند شوند”.
اشاره رئیس دانشگاه آزاد به سهمیه ویژه بسیجیان، همان است که حجازی فرمانده سابق بسیج در شهریور ماه گذشته طی سخنانی در “نشست شورای اندیشه یاران بسیج دانش آموزی” از رایزنی گسترده برای اعمال آن در مورد “بسیجیان فعال” در تمامی دانشگاه های دولتی خبر داد.
این سهمیه که به “سهمیه 40 درصدی رزمندگان” شهرت دارد مخصوص دوران جنگ و سال های اولیه پس از آن بود.
توجیه تصویب کنندگان این سهمیه برای دانشگاه ها آن بود که جوانانی که درس و تحصیل را رها کرده و به صورت داوطلبانه به جنگ رفته اند می بایست با استفاده از امتیازی خاص در ورود به دانشگاه و گذر از کنکور امکان آن را داشته باشند که عقب افتادگی تحصیلی خود را جبران کنند. این سهمیه البته غیر از سهمیه 5 درصدی مازاد موسوم به “سهمیه خانواده شهدا” است.
اوج ورود کسانی که سابقه حضور داوطلبانه در جنگ را داشتند به گواه آمارهای وزارت علوم به سال های 69 و 70 یعنی دو سال نخست پس از پایان جنگ بر می گردد.از آن پس هرساله با بالا رفتن سن “رزمندگان جنگ” از ظرفیت مورد استفاده از سهمیه 40 درصدی کاسته شد تا جایی که به گواه آمار سازمان بنیاد شهید و ایثارگران در سال چهاردهم پس از پایان جنگ [سال 80] میزان مورد استفاده از این ظرفیت به 6.3 درصد رسید.
بسیجیان دولت نهم
اما از هنگام روی کار آمدن دولت نهم که برخی کارشناسان آن را دولت بر آمده از سپاه پاسداران می دانند، تلاش برای افزایش ورود بسیجیان به دانشگاه با استفاده از “سهمیه رزمندگان جنگ” رو به افزایش نهاده است. جالب آنکه کسانی که طی دو سال گذشته با استفاده از این سهمیه و تحت عنوان “بسیجی فعال” به دانشگاه راه یافته اند، دستکم یک سال پس از پایان جنگ به دنیا آمده اند.
سردار حجازی عضو فعلی ستاد کل نیروی های مسلح و فرمانده قبلی بسیج در شهریور گذشته بر تلاش برای استفاده از حداکثر ظرفیت سهمیه بندی رزمندگان برای بسیجیان فعال تاکید کرد و گفت: “دلیل اینکه دانشگاه آزاد اسلامی در سهمیه‌ها، بسیجی بودن را لحاظ می‌کند و دانشگاه دولتی لحاظ نمی‌کند این است که یک اختلاف برداشت از مواد قانونی وجود دارد و ما معتقدیم سازمان سنجش یک برداشت شخصی از قانون دارد و ما هم در حال پیگیری هستیم و در دانشگاه آزاد موفق شدیم ولی در دیگر دانشگاهها هنوز موفق نشده ایم”.
وی هدف از تلاش برای راهیابی بسیجیان با استفاده از سهمیه مخصوص به دانشگاه ها را “کمبود افراد صلاحیت دار” عنوان کرد و گفت: “امروز مشکل جهان، کمبود افراد دارای فکر و نبوغ و صاحب اندیشه نیست، بلکه گرفتاری‌های دنیا این است که بسیاری از آنهایی که صاحب فکرند، صلاحیت ندارند. لذا بسیاری از طرح‌ها، ابتکارات و اندیشه‌ها به سمت اهداف غیرانسانی و شیطانی سوق پیدا می‌کند”.
اگرچه طی یکی دو سال اخیر از حذف احتمالی کنکور نیز سخن به میان آمده اما براساس ماده 5 پیش نویس های انتشار یافته از طرح حذف کنکور، به صراحت بر تداوم اجرای سهمیه 40 درصدی ورود خودی ها به دانشگاه تاکید شده است.
دانشجو بسیجی، استاد بسیجی
جذب بسیجیان در هیات های علمی نیز در کنار برکناری، بازخرید، اخراج و بازنشستگی استادان غیر بسیجی در دانشگاه های کشور طی دو سال گذشته شدت گرفته است.
هفته اول مرداد سال 86 نیز 1000 نفر از استادان بسیجی دانشگاه های کشور در گردهمایی چندین روزه ای با حضور محمود احمدی نژاد از سوی وی مامور شدند تا طراحی برنامه پنجم توسعه را آماده کنند. احمدی نژاد در این گردهمایی اعلام کرد: “مسوولیت امروز ما این است که اندیشه های باطل غیرحقیقی را بشکنیم و بر پایه نظام اسلامی، الگوهای رهایی بخش برای زندگی بشریت طراحی، تدوین و ارایه کنیم.”
مقامات دولتی و از جمله معاون اول رئیس جمهور پس از آن به دفعات اعلام کردند که برنامه جهارم توسعه کشور را به دلیل آنچه نقش استادان سکولار در تدوین آن ذکر کردند؛ قبول ندارند.
جعفر یعقوبی، رئیس سازمان بسیج اساتید و از اعضای هیات علمی دانشگاه امام حسین سپاه، در آذر ماه امسال طی گفتگوئی با روزنامه قدس خبر داد که تعداد استادان عضو بسیج در دانشگاه به 25 درصد کل استادان رسیده است.
بسیج اساتید که از 13 آذر 79 آغاز به کار کرده، به گفته جعفر یعقوبی در دو سال اخیر با اجرای مصوبه 27 آذر سال 80 شورای عالی انقلاب فرهنگی گسترش یافته است. به گفته وی “در این مصوبه دو وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف به همراهی و همکاری با نیروی مقاومت بسیج برای تشکیل بسیج اساتید شدند”.
استادان بسیجی در عین حال وظیفه دارند “با مدیریت دانشگاهها و دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و سایر تشکلهای دانشگاهی برای تحقق دانشگاه اسلامی همکاری کنند”. “تلاش برای ایجاد وحدت حوزه و دانشگاه در جامعه اسلامی”، “کمک به دولت و نهادها درهنگام بروز حوادث غیر مترقبه و شرایط بحرانی”، “مشارکت در انجام تحقیقات مورد نیاز کشور از طریق ارتباط با سازمانهای دولتی و مراکز علمی”، “مشارکت در برگزاری همایش ها و نشست های علمی – پژوهشی”، “تقویت روحیه همکاری و ایثار در بین استادان دانشگاهها” برخی از دیگر وظایف بسیج اساتید است.
رئیس سازمان بسیج اساتید تعداد کسانی را که تحت عنوان استاد بسیجی به عضویت هیات های علمی در آمده اند ”حدود 12هزار نفر” اعلام کرده است.
تبعیض فزاینده
در اوایل آذر ماه امسال محمدرضا مردانی، رییس وقت سازمان بسیج دانشجویی کشور در همایش مسئولان بسیج دانشجویی دانشگاه‌های دولتی اعلام کرد که: “طبق مصوبه‌ای که در کمیته مشترک بسیج دانشجویی و وزارت علوم به تصویب رسیده است نفرات برتر جشنواره ممتازین بسیج دانشجویی می‌توانند بدون کنکور ادامه تحصیل دهند و در صورت تایید این کمیته تسهیلات دیگری همچون معافیت از خدمت سربازی نیز به این افراد اختصاص می‌یابد”.
بی جهت نبود که شهریار مشیری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هفتم در مورد اختصاص چنین سهمیه ای اظهار داشت: “این مساله که آیا بسیج می‌تواند دارای سهمیه باشد، بستگی به نظر رییس شورایعالی انقلاب فرهنگی که در واقع رییس دولت است، دارد”.
مشیری هم چنین گفت: “بسیج الان نیز در زمینه کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد سهمیه دارد، البته چون امروز تقریبا ورود فرزندان خانواده شهدا، اسرا و جانبازان به دانشگاهها کمتر شده، وزارت علوم جایگزین این سهمیه 40 درصد بسیج دانشجویی را قرار داد که طبق آن، هر فردی با یک نامه از سوی بسیج محله‌اش می‌تواند از امتیاز سهمیه برخوردار شود”.
مشیری در عین حال به وزارت علوم پیشنهاد کرد که: “برای کاسته نشدن ظرفیت متقاضیان ورود به دانشگاهها، یک دانشگاه کامل و جامع مختص سهمیه‌ای‌ها ساخته شود تا افراد وابسته به تمام ارگان ها در آ‌نجا تحصیل کنند و افراد عادی از قبول نشدن در کنکور نگرانی نداشته باشند”.
شاخه دانشجوئی سازمان مجاهدین انقلاب نیز در 16 آذر امسال طی بیانیه ای با انتقاد از روند رو به افزایش تبعیض در دانشگاه ها اعلام کرد: “شرایط فعلی دانشگاه‌های کشور به ویژه پس از استقرار دولت نهم و تکمیل پروژه یکدست سازی حاکمیت، شرایطی نا‌مطلوب و بحرانی است”.
این بیانیه با اشاره به “گسترش دامنه اخراج و بازنشستگی اجباری اساتید مبرز و مستقل، توبیخ، تعلیق و اخراج دانشجویان منتقد - جالب اینکه دامنه این اقدامات فرا قانونی حتی به برخورد حذفی با برخی از حامیان دانشگاهی آقای احمدی نژاد در انتخابات ریاست‌جمهوری که به عملکرد دولت انتقاد دارند” و “زندانی نمودن روز افزون فعالان دانشجویی” از “تزریق افراد خودی به صورت غیر‌قانونی به کادر هیأت علمی دانشگاه ها، و برنامه‌ریزی جدی برای تشکیل بافت جعلی دانشجویی با ترفندهایی نظیر تعمیم سهمیه 40 درصدی ایثارگران به اعضای پایگاه‌های مقاومت بسیج” خبر داد.
”فعالیت گسترده هسته‌های گزینش و حراست دانشگاهها جهت پرونده سازی و اعمال فشار به اساتید ودانشجویان”، ”تلاش جدی و وافر برای هدم نهادهای دانشجویی”، “مشکلات فراوان صنفی و آموزشی، اعمال مقررات شدید و سختگیرانه پوششی و اعمال محدودیت جنسیتی برای ورود دختران به دانشگاهها” از جمله دیگر مواردی بود که معنای دیگر آن، این است: “انهدام استقلال حداقلی دانشگاهها”.