تردید در نتایج مذاکرات هسته‌ای

وال استریت ژورنال چهارشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۳

» گزارش وال استریت ژورنال

در حالیکه سه روز مذاکرات هسته‌ای عمان نتوانست به نتیجه قابل ملاحظه‌ای دست یابد، قدرت‌های جهانی و تهران اشاره کردند، اگر لازم باشد دیپلماسی را پس از مهلت ۲۴ نوامبر ادامه خواهند داد.

دیپلمات‌های ارشد آمریکایی و اروپایی، روز سه‌شنبه تاکید کردند، مذاکراتشان در کشور حاشیه خلیج فارس، عمان، صرفا متمرکز بر دستیابی به توافق هسته‌ای تا اواخر نوامبر بوده است. اما دیپلمات‌های درگیر در مسقط تصدیق کردند، پیشرفت‌های اندک می‌تواند منجر به تمدید مهلت مذاکرات شود.

بسیاری می‌گویند شکست دیپلماتیک می‌تواند نتایج زیانبار بزرگی برای منطقه خاورمیانه داشته باشد، که تا این‌جا نیز با بی‌ثباتی در کشورهای مختلف، از سوریه تا یمن روبروست.

سرگئی ریابکوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه به خبرنگاران گفت: “اگر به هر دلیلی موفق نشویم، به نظر من در بعدازظهر ۲۳ نوامبر می‌توانیم یک راه چاره پیدا کنیم تا فرصت‌ها از بین نرود. اما این بدترین نتیجه ممکن خواهد بود.”

عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران تاکید کرد، دولت متبوعش شبانه‌روز برای دستیابی به توافق تلاش می‌کند اما عنوان کرد که زمان کافی نیست.

آقای عراقچی به رسانه‌ ملی ایران در مسقط گفت: “اکنون در موقعیتی نیستیم که بگوییم پیشرفتی داشته‌ایم. امیدواریم موفق شویم، البته خیلی دشوار خواهد بود.”

مقامات آمریکا به صورت خصوصی در روزهای اخیر گفته‌اند، ممکن است مذاکرات تمدید شود. اما دستیاران ارشد باراک اوباما بصورت علنی عنوان کرده‌اند، تمرکز آن‌ها بر ۲۴ نوامبر است. آن‌ها روز ۱۸ نوامبر برای یک هفته مذاکرات به وین اتریش خواهند رفت.

بن رودز، معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز سه‌شنبه در پکن گفت: “ما در مذاکرات با ایران روی تمدید مهلت تمرکز نکرده‌ایم چون می‌خواهیم تمرکز را روی کم کردن شکاف‌ها قرار دهیم.”

دیپلمات‌های درگیر در مذاکرات گفته‌اند، تمدید مهلت می‌تواند چالش‌های متعدد سیاسی و دیپلماتیک ایجاد کند. آن‌ها می‌گویند، رسیدن به توافق در مورد تعلیق برنامه هسته‌ای ایران، در طول مدت تمدید مذاکرات، می‌تواند به اندازه دستیابی به توافق نهایی سخت باشد.

همچنین قدرت گرفتن جمهوری‌خواهان در سنا می‌تواند انعطاف دیپلماتیک کاخ سفید را محدود کند. رهبران جمهوریخواه پیشاپیش گفته‌اند در حال آماده کردن قانونی برای اعمال تحریم‌های بیشتر در صورت شکست مذاکرات هستند. این موضوع می‌تواند تمدید دیپلماسی را از بین ببرد. این نمایندگان می‌گویند اجازه نخواهند داد مذاکرات تا ابد ادامه یابد.

به گفته مقامات ارشد آمریکا، مذاکره‌کنندگان ایران در مسقط از همتایان آمریکایی خود پرسیده‌اند، تغییر سیاسی در واشنگتن چه تاثیری بر دیپلماسی آن‌ها خواهد داشت.

برخی از شرکت‌کنندگان می‌گویند، برای توافق در مورد تمدید مهلت مذکرات، طرفین برای حمایت سیاسی در کشورهای خود، حداقل باید رئوس کلی توافق را مشخص کنند. یک مقام ارشد عرب درگیر در مذاکرات گفت: “باید چیزی روی کاغذ وجود داشته باشد.”

نزدیک‌ترین متحدان آمریکا در خاورمیانه، یعنی اسرائیل و عربستان سعودی، با مذاکرات مخالفند و بصورت بالقوه گزینه‌های دیپلماتیک کاخ سفید را محدود می‌کنند.

ایران، آمریکا و قدرت‌های جهانی به دنبال توافقی هستند که به جامعه بین‌المللی ضمانت بدهد، تهران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و در عین حال به این کشور اجازه دهد برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود را ادامه دهد. در عوض آمریکا و اتحادیه اروپا باید تحریم‌های خود را کاهش دهند.

مقامات آمریکایی ابراز نگرانی کرده‌اند که اگر مذاکرات زیادی طولانی شود، ممکن است برخی از اعضای ۱+۵، بخصوص روسیه از مذاکرات دیپلماتیک کنار بروند.

مسکو منافع اقتصادی زیادی در تهران دارد و با تحریم‌ها علیه این کشور مخالف است. روز سه‌شنبه مسکو اعلام کرد، توافق همکاری هسته‌ای با ایران را گسترش داده و قرار است راکتور ساخت روسیه در بوشهر را بزرگتر کند.

آقای ریابکوف گفت: “ما همکاری با ایران را در حوزه هسته‌ای غیرنظامی ، در ساخت راکتور برای تولید برق، ادامه می‌دهیم.”