کاترین بلیز کارلسون
جان برید، وزیر خارجه کانادا در بیانیه ای اعلام کرد که کانادا سفارت خود را در ایران تعطیل کرده است و تمام دیپلمات های ایرانی باقیمانده در کانادا باید هرچه سریع تر از کشور خارج شوند. پنج مناقشه میان کانادا و ایران، که در سال های اخیر شدت هم یافته بود، ممکن است دلیل این تصمیم کانادا باشد.
1. بحران گروگان گیری - در ۴ نوامبر ۱۹۷۹، پس از سرنگونی شاه ایران، گروهی از هواداران آیت الله خمینی سفارت آمریکا در تهران را به اشغال خود در آوردند. آن‌ها تقریبا تمام پرسنل سفارت را برای مدت ۱۴ ماه به گروگان گرفتند؛ شش نفر از دیپلمات‌ها چنین سرنوشتی نداشتند. کن تیلور، سفیر کانادا در تهران به شش نفر آمریکایی پناهندگی سیاسی داد که سه نفر از آن‌ها مدت دو ماه در محل سفارت کانادا در تهران نگاهداری می‌شدند. با شدت گرفتن تنش‌ها کانادا نیز اقدام کرد: دولت جو کلارک، پاسپورت‌های جعلی کانادایی برای شش دیپلمات آمریکایی تهیه کرد و آن‌ها با نام فیلم بردار در تاریخ ۲۷ ژانویه ۱۹۸۰ با هواپیما از ایران گریختند. پس از این عمل سفارت کانادا در تهران تعطیل شد و دو کشور تا سال ۱۹۹۶ با یکدیگر روابط دیپلماتیک نداشتند.
2. قتل زهرا کاظمی - خانم کاظمی، عکاس و روزنامه نگار کانادایی-ایرانی در ژوئیه ۲۰۰۳ به دلیل عکاسی در مقابل زندان اوین در تهران دستگیر شد. در ابتدا خبرگزاری رسمی ایران گزارش داد که وی بر اثر سکته در بیمارستان درگذشته است ولی معاون رئیس جمهور ایران پس از آن اعلام کرد که ضرب و شتم باعث کشته شدن خانم کاظمی شده است. دولت ایران زیر فشار بین المللی یکی از ماموران اطلاعاتی را مسئول قتل او معرفی کرد که بعد از مدتی از اتهام “قتل غیر عمد” تبرئه شد. دو سال بعد کانادا با پیگیری سیاست مقابله کنترل شده، تعداد دیپلمات های خود در ایران را به تنها چهار نفر محدود کرد.
3. حزب الله - در سال ۲۰۰۲، اتاوا حزب الله لبنان را به عنوان یک گروه تروریست طبقه بندی کرد. این گروه شیعه از نظر ایدئولوژیک تحت تاثیر انقلاب اسلامی ایران و امروزه از سوی ایران حمایت مالی، آموزشی و تسلیحاتی می شود. به گفته بیانیه منتشر شده از سوی کانادا هدف این گروه “آزادسازی بیت المقدس، نابودی اسرائیل و برقراری یک حکومت انقلابی شیعه در لبنان با الگوی ایران” است.
4. تحریم ها - استفان هارپر، نخست وزیر کانادا در ژوئیه ۲۰۱۰ گفت کانادا نیز تحریم هایی را علیه ایران اعمال می کند زیر این کشور به تعهدات بین المللی خود عمل نکرده است و با آژانس بین المللی انرژی هسته ای همکاری نکرده است. یک سال بعد، پس از درج اخبار مبنی بر توطئه ایران برای کشتن سفیر عربستان سعودی در آمریکا، کانادا تحریم های خود علیه ایران را تشدید کرد.
5. تنش های اخیر - تنش های زیادی اخیرا میان دو کشور بوجود آمده بود. جان برد، وزیر امور خارجه کانادا، در ماه ژوئن گفت: “استفاده مستمر ایران از تریبون های سازمان ملل برای حمله به اسرائیل و توهین به یهودیان سراسر دنیا، کاملا غیر قابل قبول است.” وی در ماه ژوئیه نیز از دعوت از ایران برای شرکت در کنفرانس تجارت اسلحه سازمان ملل متحد انتقاد کرده بود. در همان ماه، وزارت خارجه هشدارعمومی را منتشر کرد که در آن گفته شده بود که دیپلمات های ایران در اتاوا مشغول عضو گیری از میان ایرانی-کانادایی ها هستند تا به خدمت جمهوری اسلامی ایران در آیند. تنها دو هفته پیش آقای برد نامه ای به بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد نوشت و از او خواست در کنفرانس سران کشورهای غیر متعهد ها در تهران شرکت نکند زیرا “ایران سابقه وخیمی در کارنامه حقوق بشر خود دارد.”
منبع: نشنال پست – 7 سپتامبر
