با انتخابات جدید شورای مرکزی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات، دو زن به ریاست و نائب رئیسی این انجمن برگزیده شدند. فائزه هاشمی، نماینده سابق مجلس و مدیرمسئول روزنامه توقیف شده “زن” به عنوان رئیس و بدرالسادات مفیدی، روزنامه نگار و دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران به عنوان نائب رئیس.
عباس صفایی فر، سردبیر سابق روزنامه صدای عدالت که به عنوان سخنگوی این انجمن برگزیده شده در مصاحبه ای با خبرگزاری ایسنا گفته است که انجمن دفاع از آزادی مطبوعات “سال ۱۳۷۷ ایجاد شد و در سال ۱۳۸۰ مجوز خود را از وزارت کشور گرفت. در این سال‌ها، انجمن دفاع از آزادی مطبوعات به‌عنوان یک نهاد غیردولتی در میان فعالان حوزه آزادی بیان بود و همواره با تأکید بر رعایت اخلاق حرفه‌ای و محدودیت‌های حاکم بر نظام رسانه که به‌عنوان معیارهای حقوقی پذیرفته شده و در چارچوب قانون اساسی، فعالیت کرده است”.
به گفته او “بعد از سال ۱۳۸۸، به‌دلیل شرایطی که ما به آن انسداد گفت‌و‌گو با دولت می‌گوییم، فعالیت این نهاد کم‌رنگ‌تر شد و بیشتر به موضوع‌های محتوایی و پژوهشی می‌پرداخت”.
عیسی سحرخیز، عضو انجمن دفاع از آزادی مطبوعات در مصاحبه با “روز” می گوید که ترکیب اعضای شورای مرکزی این انجمن به دلیل نبودن برخی از اعضای آن ترمیم شده ولی کسی از این انجمن حذف نشده است. این روزنامه نگار سرشناس که به تازگی از زندان آزاد شده می گوید: هیچ کسی کنار گذاشته نشده و حذف نشده؛ اصلا بحثی از حذف نشده. همه اعضا هستند ولی شورای مرکزی در غیبت تعداد زیادی از دوستان نیاز به ترمیم داشت. طبیعی است کسانی که الان به هر دلیلی نمی توانند در جلسات انجمن شرکت کنند وقتی برگردند سر جای خود قرار می گیرند و همچنان عضو انجمن هستند.
او توضیح می دهد: با توجه به اینکه تعداد بالایی از اعضای شورای مرکزی دستگیر و زندان شدند، تعدادی الان زندان هستند، تعدادی هم احکام سنگینی داشتند و به خارج از کشور رفتند، این مساله باعث شد حدنصاب لازم نباشد.اما در چند ماه اخیر انجمن چهره جدیدتری به خود گرفت. پیش از این انتخابات هم شاهد بودیم که بیانیه ای در نقد حقوق شهروندی از سوی انجمن در ارتباط با مطبوعات و آزادی بیان و قلم و همین طور بحث نهادهای صنفی و مدنی مطرح شد. بعد هم سلسله ملاقات هایی بود مثل ملاقات ماه پیش با آقای هاشمی که حمایت خود را با آزادی بیان و مخالفت خود را با سانسور مطرح کردند که طی یک ماه گذشته به طور مکرر بیان این دیدگاه را از سوی رئیس انجمن تشخیص مصلحت نظام شاهد بودیم. به هر حال الان ترکیب شورای مرکزی تغییر کرده؛ درواقع ترمیم شده و به حد نصاب لازم رسیده.
پیش از این محسن کدیور، ریاست انجمن دفاع از آزادی مطبوعات را برعهده داشت و ماشاالله شمس الواعظین، نائب رئیس این انجمن بود. آقای کدیور پس از آزادی از زندان ایران را ترک کرد. بسیاری از اعضای انجمن دفاع از آزادی مطبوعات طی سالهای اخیر زندانی شده اند و برخی همچنان زندان هستند. احمد زیدآبادی، کیوان صمیمی و محمد سیف زاده از جمله اعضای این انجمن هستند که همچنان در زندان به سر می برند. یوسفی اشکوری و مرتضی کاظمیان، دیگر اعضای این انجمن پس از آزادی از زندان ناچار به ترک کشور شدند.از دیگر اعضای این انجمن، عمادالدین باقی، اکبر گنجی، حسین مظفر، محمدرضا زهدی، علی حکمت، بدرالسادات مفیدی، شمس الواعظین هم طی سالهای گذشته زندانی شده اند.
کامبیز نوروزی، علی رضا علوی تبار، علیزاده طباطبایی، رضا تهرانی، شهلا شرکت، مصطفی ایزدی، ابراهیم بای سلامی و قلی زاده از دیگر اعضای این انجمن هستند.
عیسی سحرخیز، عضو انجمن دفاع از آزادی مطبوعات به “روز” می گوید: الان با ترمیمی که صورت گرفته انجمن به وظایف خود در شرایط جدید و با توجه به فضای جدید عمل خواهد کرد و مسلما می تواند کارش را انجام دهد.محدودیت فقط به خاطر عدم حضور بعضی اعضا بود. انجمن دفاع از آزادی مطبوعات مشکلی چون انجمن صنفی روزنامه نگاران نداشت که پلمپ کرده بودند.
می پرسم: انجمن دفاع از آزادی مطبوعات در دوره جدید چه فعالیت هایی خواهد کرد؟ آیا همچون گذشته به صدور بیانیه درباره وضعیت آزادی مطبوعات در ایران اکتفا خواهد کرد؟ آقای سحرخیز می گوید: همانطور که می دانید انجمن گزارش های دوره ای درباره حوادثی که در فضای مطبوعات و روزنامه نگاری ایران اتفاق می افتاد منتشر ومواضع خود را بیان می کرد. از همه مهم تر جایزه قلم طلایی بود که در گذشته از سوی انجمن اهدا می شد و این چند سال به خاطر شرایطی که وجود داشت،متوقف شده بود. ما امیدواریم همانطور که در گذشته انجمن فعالیت های خود را داشت در شرایط جدید هم بتواند همان روند و وضعیت را ادامه دهد.
او می افزاید: انجمن یک نهاد رسمی و شناخته شده بین المللی است و نهادهای حقوق بشری و حرفه ای به گزارش ها و بیانیه های انجمن استناد می کنند و حتی در گزارش های حقوق بشری هم مورد استناد قرار می گیرد. یعنی یک نهاد مستقل است که قابلیت استناد بین المللی دارد. جوایزی هم که به برندگان قلم طلایی تعلق می گرفت جایگاه بسیار محکمی داشت.خیلی ها دوست دارند آن قلم طلایی را کسب کنند و به عنوان حامی آزادی مطبوعات و آزادی بیان شناخته شوند. اینها نشان می دهد که جایگاه انجمن دفاع از آزادی مطبوعات، چه در داخل کشور و چه در عرصه بین المللی بسیار بالا بوده و انجمن توانسته جایگاه و اعتباری برای خود کسب کند.
عضو انجمن دفاع از آزادی مطبوعات سپس در ارزیابی خود از وضعیت فعلی مطبوعات در کشور هم می گوید: واقعیت این است که من خوش بینی هایم بیشتر شده. ابتدا در رابطه با مطبوعات دو روزنامه نشاط و هم میهن که قرار بود منتشر شوند منتشر نشدند چون قوه قضائیه مانع شد و آن هم علیرغم اینکه دولت حمایت می کرد اما ما شاهدیم که در این مدت کم مجوز روزنامه صادر شده. در دولت احمدی نژاد در چهار سال آخر تنها به یک روزنامه مجوز دادند که آن هم به یک جریان خاص و برای آینده خودشان بوده. ولی در این مدت شاهدیم که تعدادی از نشریات تخصصی مثل زنان برگردانده شد، آسمان از هفته نامه به روزنامه تبدیل شد. همچنین مطالبی که ما شاهدیم روزنامه ها و نشریات می نویسند؛یعنی الان به مطالبی که قبلا خط قرمز معنی پیدا میکرد و نمی توانستندبه آنها بپردازند، می پردازند. این گام مثبتی است. می بینیم که دولت طرف حساب روزنامه نگاران و روزنامه ها و نشریات نیست و الان دیگران هستند که مانع می شوند. به هر حال خوش بینی الان بیشتر شده و امیدواریم که وقتی مسائل سیاست خارجی و مباحث اقتصادی به گونه ای حل شود دولت به اولویت های سوم و چهارم خود هم برسد و توسعه سیاسی و مدنی و از جمله مسائل مطبوعاتی و رسانه ای را هم با جدیت دنبال کند.
