مته ها در جان آثار باستانی اصفهان

نویسنده

hafari_b.jpg

در حالی که هر روز خبر از ضایعه ای تازه به میراث فرهنگی کشور می رسد اما حفاری های مترو اصفهان بی توجهی به اعتراض متخصصان ادامه دارد و به گفته فرهنگیان اصفهان مته های بزرگ و ماشین های هیولائی دل تاریخ و میراث فرهنگی کشور را هر روز می لرزاند.

خبرنگاران گزارش می دهند که تونل مترو از دو سو به خیابان چهارباغ عباسی نزدیک شده است، از سمت شمال تا نزدیکی خیابان چهارباغ عباسی رسیده است و از سمت جنوب هم با تخریب بخشی از آثار باغ هزار جریب به سوی سی و سه پل در حرکت است. حرکتی که هم آثار تاریخی زیر خاک را نابود می‌کند هم پی بنا‌های تاریخی را می‌لرزاند، احداث ایستگاه‌ها هم بولدوزر‌ها را به جان بنا‌ها و آثار تاریخی روی زمین و درختان کهنسال می‌اندازد. آخرین اخبار، حاکی از نابودی بخشی از استخر سردر باغ هزار جریب است.

آخرین خبر از تخریب ها مربوط به سه روز پیش بود که گزارش شد حفاری ها بخشی از استخر صفوی را تخریب کرد. این حادثه در ایستگاه مترو باغ هزار جریب رخ داد و باعت تخریب بخشی از یک استخر صفوی شد.

اعتماد ملی گزارش داد که صبح چهارشنبه، 17 آبان‌ماه، ماشین‌های خاکبرداری که در حال آماده‌سازی زمین برای احداث ایستگاه مترو در محدوده میدان دروازه شیراز بودند، بخش بزرگی از یک استخر دوره صفوی را تخریب کردند. این استخر بزرگ دوره صفوی درست مقابل سردر باغ هزار جریب قرار دارد. سردر و استخر مقابلش چندی پیش درپی آغاز خاکبرداری در آن منطقه از زیر خاک سر بر آورده بودند.

به گفته احمد منتظر، استاد دانشگاه هنر اصفهان و کارشناس میراث فرهنگی، پس از گذشت 6 ماه از آغاز حفر تونل و ساخت ایستگاه مترو در محدوده باغ هزار جریب، تعداد زیادی از درختان کهنسال این محوطه برای احداث ایستگاه مترو قطع شده‌اند و ‌اکنون تونل مترو به چهارراه شریعتی و محلی که سردر باغ هزارجریب در آن قرار داشته، رسیده است.علاوه بر ساخت ایستگاه، حفر تونل مترو هم در این محدوده به آثار به جای مانده از باغ هزار جریب، تفرجگاه شاه‌عباس صفوی، آسیب رسانده بود.

به گفته یکی از کارشناسان میراث فرهنگی اصفهان، در زمان حفر تونل در این محدوده، تعدادی تنبوشه پیدا شد که کارگران کار را متوقف کردند اما مسوولان متروی اصفهان بدون توجه، دستور ادامه کار دادند.

تنبوشه، به لوله‌های سفالینی گفته می‌شود که در زمان گذشته به عنوان لوله به کار می‌رفته است. این لوله‌های سفالی که به هم چفت می‌شوند آب را از باغ هزار جریب به سردر باغ می‌رساندند تا استخر‌هایی که در مقابل سردر باغ و وسط خیابان چهارباغ کنونی قرار داشتند پر از آب شوند.

به گفته این مسوول میراث فرهنگی، اداره میراث فرهنگی در سال‌هایی گذشته تلاش‌هایی برای تخصیص بودجه برای مرمت و بازسازی حوض‌های وسط خیابان چهارباغ بالا کرده بود که اکنون با احداث ایستگاه مترو در این محوطه دیگر امکان بازسازی وجود ندارد.

باغ هزارجریب اصفهان بنابر اسناد تاریخی، سردر و استخری باشکوه داشته است. آب استخر که به وسیله لوله‌های سفالی به نام تنبوشه‌از باغ تامین می‌شده، به حوضچه‌‌هایی می‌ریخته که در وسط باغ و وسط خیابان چهارباغ بالای امروز قرار داشته‌اند. در هر دو طرف این گذر باغ‌های باریکی وجود داشته که در هر کدام از آن باغ‌ها بناهایی معروف به کلاه‌‌فرنگی قرار داشته است.

هم اکنون رهگذران که به تماشای عملیات حفاری مترو می روند پی استخر شاه عباسی را می بنیند که در زیر خاک مدفون بود و پس از عملیات خاکبرداری از خاک بیرون آمده است. همچنین بخشی از استخر بزرگی که در مقابل این سردر وجود داشته، با عبور تونل مترو تخریب شده و کاملا از بین رفته است.