در نخستین مراسم بزرگداشت حسن آیت، همه سخنرانان با اشاره به دیدگاههای او، علیه میرحسین موسوی سخن گفتهاند؛ برگزارکنندگان این مراسم همچنین خبر دادهاند که وزارت ارشاد با انتشار کتاب “اسرار آیت” موافقت نکرده.
مراسم بزرگداشت حسن آیت روز سهشنبه در حوزه هنری و با سخنرانی روحالله حسینیان، جواد منصوری، اسدالله بادامچیان و مهدوی، مدیر انتشارات اشراق حکمت، برگزار شد.
در این مراسم روحالله حسینیان، رییس مرکزاسناد انقلاب اسلامی و نماینده مجلس، با اشاره به فضای جامعه در ابتدای انقلاب، گفت: “در این شرایط که حق و باطل به یکدیگر گره خورده بود شهید آیت و شهید دیالمه دو نیروی پیشتاز افشاگری علیه نیروهایی شدند که تاریخ نشان داد که حق با این دو شهید بزرگوار بود”.
به گفته حسینیان “آیت بر اساس خواست دینی و مردمی دریافت که تنها حافظ انقلاب ولایت فقیه است و بر همین اساس با شهید بهشتی همراهی و همگامی کرد و با وجودی که خیلیها میگویند ولایت فقیه در حالی مطرح شد که فقط خواست یک عده خاص بود، اما از جاهای مختلف به مجلس خبرگان طومارهایی میرسید که نشان میداد ولایت فقیه خواست مردم است و شهید آیت این موضوع را به خوبی درک کرد”.
اسدالله بادامچیان،عضو شورای مرکزی حزب موتلفه، نیز از حسن آیت با عنوان فردی نام برد که “مخالفان و دشمنانش طیف عجیب و غریبی بودند، از میرحسین موسوی مدعی انقلاب و جوراب مرگ بر آمریکا بپوش و ملیگرایان جبهه ملی و از نهضت آزادی و کمونیستها و گروه فرقان و منافقین و امثال بنیصدرها همه در مقابل شهید آیت بودند، اینها مخالفین اصل ولایت فقیه بودند که با وجود اختلاف سلیقه در برابر آیت یک مشی را داشتند”.
جواد منصوری از اعضای شورای مرکزی حزب جمهوریاسلامی و از فرماندهان نخستین سپاه پاسداران نیز درباره حسن آیت گفت: “شهید آیت نسبت به حذف نیروهای انقلابی و نفوذ جریانهای غربگرا و التقاطی در مناصب حساس بود و انتقاد داشت و این موضوع از دولت موسوی بود که آغاز شد و در ادامه در دوران سازندگی کاری به نیروهای انقلابی نداشتند و در دولت اصلاحات نیز میگفتند که تاریخ مصرف نیروهای انقلابی گذشته و ما باید توسعه سیاسی بدهیم و بعد از آن نیز تا به امروز هر کسی که صحبت کرد گفتند افراطی و اقتدارگراست. در حالی که اگر از همان روز حرفهای شهید آیت را جدی گرفته بودیم شاید امروز مسیر دیگری داشتیم”.
همزمان با برگزاری این مراسم اعلام شد که وزارت ارشاد با انتشار کتاب “اسرار آیت” را منوط به برخی تغییرات در آن کرده است. تغییراتی که به دلیل مخالفت ناشر، اعمال نشده و در نتیجه امکان چاپ و انتشار کتاب نیز از میان رفته است.
به گفته مهدوی - مدیر انتشارات اشراق حکمت - “علت مخالفت وزارت ارشاد با انتشار این کتاب پرداختن به دلایل اختلافات بین شهید آیت با میرحسین موسوی و زهرا رهنورد و تاثیرگذاری هاشمی رفسنجانی در به نخست وزیری رسیدن میرحسین موسوی است”.
مهدوی اضافه کرده که “وزارت ارشاد معتقد است این اطلاعات تاریخی باید از درون این کتاب حذف شود”، مسالهای که وی با آن مخالف است، زیرا “همه اینها مستندات تاریخی هستند و در صورت حذف آنها نیز ممکن است چند سال آینده مشابه این اتفاقات رخ دهد”.
سال ۹۱ نیز موسسه “پیام گستر” اقدام به تولید مستندی با عنوان “اسرار آیت” کرده بود. در این مستند به طور غیرمستقیم از میرحسین موسوی به عنوان یکی از عوامل ترور آیت نام برده شد.
آیت پنج هفته پس از بمبگذاری در دفتر حزب جمهوریاسلامی و مردادماه سال ۶۰ با شلیک ۶۰ گلوله در تهران ترور شد. هیچ گروهی مسوولیت ترور وی را به عهده نگرفت، اما برخی مسوولان جمهوریاسلامی از سازمان مجاهدین خلق به عنوان عامل ترور وی نام بردند. ادعایی که البته مورد تایید این سازمان قرار نگرفت. وی در زمان ترور عضو شورای مرکزی حزب جمهوریاسلامی و نماینده مجلس اول بود.
توجه به حسن آیت عموما پس از اعتراضها به نتایج انتخابات ریاستجمهوری سال ۸۸ به رهبری میرحسین موسوی و مهدی کروبی از سوی برخی اصولگرایان آغاز شد.
آیت از جمله مخالفان میرحسین موسوی بود و در زمان مطرح شدن نام وی برای حضور در پست وزیر امورخارجه، گفته بود که “ راه موسوی خط [حبیبالله] پیمان است و خط پیمان به آمریکا منتهی میشود”.
مخالفتهای آیت با میرحسین موسوی و زهرا رهنورد، باعث شد که وی مورد توجه قرار گرفته و در برخی رسانههای اصولگرا بیش از گذشته مطرح و از وی تجلیل شود.
آیت که عضو مجلس خبرگان قانون اساسی و عضو هیاترییسه آن در ابتدای انقلاب بود، از جمله کسانی است که در مطرح شدن “ولایت فقیه” در قانون اساسی نقش عمدهای داشت.
پیش از مطرح شدن گسترده ی نام آیت در رسانههای اصولگرا، وی به دلیل نزدیکی به مظفر بقایی - دبیرکل حزب زحمتکشان - مورد توجه مسوولان جمهوریاسلامی نبود. از بقایی به دلیل همراهی با مصدق و سپس فاصله گرفتن از او و نزدیک شدن به محمدرضا شاه، به عنوان چهرهای نه چندان محبوب در سیاست ایران یاد می شود.