۲۵ سال پس از مرگ آیت الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، ایران همچنان با همان موانع و مشکلاتی که در گذشته وجود داشت روبروست و اقتصاد ضعیف، انزوای دیپلماتیک و نزاع های سیاسی داخلی نیز مزید بر علت شده است.
رهبر روحانی و سیاسی ایران در تاریخ ۴ ژوئن ۱۹۸۹ در سن ۸۹ سالگی از دنیا رفت، ولی تصویر او در همه جا، ازجمله بر روی اسکناس ها و ساختمان های دولتی قابل مشاهده است.
رهبر کاریزماتیک با سرنگون ساختن سلسله پهلوی در ژانویه ۱۹۷۹ مدعی تولدی مجدد و قیام اسلام در برابر “انحطاط” غربی و فساد دولتی شد.
جمهوری اسلامی که براساس یک دیدگاه “دموکراسی اسلامی” بر پایه قوانین شریعت به ظهور رسید، هنوز بدون او به بقای خود ادامه می دهد، ولی امروز با چالش های عمیق متعددی روبروست.
از نظر دینا اسفندیاری، از مؤسسه بین المللی تحقیقات استراتژیک، نفوذ ایران کاهش یافته و این درحالی است که سوریه، به عنوان متحد اصلی ایران در منطقه، از سه سال پیش وارد جنگ داخلی شده و جنبش فلسطینی حماس که کنترل غزه را برعهده دارد، از تهران فاصله گرفته.
ایران در سال های ۱۹۹۰ به لطف رشد اقتصادی اش که نتیجه سیاست های بازسازی رییس جمهور اکبر هاشمی رفسنجانی و سپس محمد خاتمی بود، به یک قدرت منطقه ای تبدیل شد.
گشایش اقتصادی با یک گشایش فرهنگی و اجتماعی همراه گشت. ولی جانشین آنها، محمود احمدی نژاد، متهم به آن است که نعمت نفت را با یک سوء مدیریت اقتصادی تلف کرده.
احیای اقتصاد
اقتصاد ایران به دلیل تحریم های بین المللی شدید که در پاسخ به ادامه برنامه اتمی در سال ۲۰۰۵ اعمال گشته، وارد یک بحران بی سابقه شده است.
سعید لیلاز، تحلیلگر، دراین خصوص به فرانس پرس گفت: “بدون یک اقتصاد قوی، نفوذ ژئوپلیتیکی نیز وجود نخواهد داشت.”
جمهوری اسلامی، متخاصم با کشورهای غربی، به ویژه ایالات متحده که روابط دیپلماتیک خود را با آن از زمان انقلاب اسلامی قطع کرد، در صحنه بین المللی به عنوان یک کشور منزوی شناخته می شود.
این کشور در ماه نوامبر به دنبال توافق شش ماهه با قدرت های جهانی متعهد شد که بخشی از فعالیت های هسته ای خود را در ازای لغو برخی تحریم ها متوقف سازد.
خانم اسفندیاری می گوید: “تورم به طور مرتب کاهش یافته و دولت تکنوکرات روحانی امور را به دست گرفته. ولی او نیاز به آن دارد که بخش مهمی از تحریم ها برداشته شوند تا سیاست او بتواند کارآیی خود را نشان دهد.”
رییس جمهور که به عنوان یک شخصیت میانه رو شناخته می شود نیز با انتقادات داخلی روبروست و هرگونه مصالحه بر سر پرونده هسته ای به مثابه انصراف از حقوق اتمی ایران درنظر گرفته می شود.
او همچنین در یک نظام سیاسی پرتنش و پیچیده باید با کسانی مواجه شود که با مقوله آزادی های فردی و اجتماعی، که یکی از وعده های کمپین او بوده، مخالف اند.
آیت الله خمینی مدت ها با استفاده از شیوه های فن آوری تمدن مدرن مخالفت می کرد. آیت الله خامنه ای نیز در ماه مارس نسبت به “تهاجم” فرهنگ غربی که ارزش های جمهوری اسلامی را تهدید می کند هشدار داد.
منبع: لیبراسیون، ۸ ژوئن
