پشت ویترین

نویسنده

از تاریخ خانم ها تا میر غضب…

 

تاریخ خانمها: بررسی جایگاه زن ایرانی درعصر قاجار

نویسنده: بنفشه حجازی

464 ص، تهران: انتشارات قصیده سرا، 1388، چاپ اول

دراین کتاب، وضعیت زنان ایرانی در عصر قاجار (تا آغاز حکومت پهلوی) و جایگاه و حضور آنان در عرصه های گوناگون خانوادگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، مورد بررسی قرار گرفته است. عناوین بخش های ششگانه کتاب عبارت اند از:« چهره فرهنگی زنان»، « چهره خانوادگی زنان»، « چهره جنسی زنان »، «چهره سیاسی زنان»، « چهره اجتماعی زنان» و « چهره اقتصادی زنان».

 

فرهنگ شعر شاملو: واژه ها، کنایه ها، استعاره ها، نمادها

نویسنده: جلال عباسی

269 ص، تهران: انتشارات نگاه، 1389، چاپ اول

یکی از نکات مهمی که در بررسی و نقد شعر«احمد شاملو» باید مورد توجه قرار گیرد، موضوع واژگان در شعر اوست. آثار«شاملو» از نظر وسعت و بسامد واژگان ناشناخته، چه کهن و چه معاصر، همچنین از نظر اصطلاحات کنایی و استعاری و نمادسازی و نیز تشبیهات تازه و بکر، در شعر معاصر ایران یگانه است. فرهنگ حاضر، مجموعه ای از واژه ها، کنایه ها، استعاره ها و نمادهای به کار رفته در اشعار گوناگون«شاملو» است که آشنایی با آنها، درک و فهم و نقد این اشعار را آسان تر می کند. در این فرهنگ، شماره صفحه و شیوه املایی واژه ها و جملات، ‌بر اساس«مجموعه آثار احمد شاملو، دفتر یکم: شعرها، چاپ دوم، 1380، موسسه انتشارات نگاه» است.

 

گاهنامه سدگان

نویسنده: ناصر مجد

908 ص، تهران: نشر نی، 1389، چاپ اول

این کتاب که منبعی ارزشمند و راهنما برای پژوهشگران تاریخ ایران در دو قرن اخیر است، از چهار بخش تشکیل شده: بخش اول به گاه شماری های سه گانه یعنی هجری قمری، میلادی و هجری شمسی، و روش تبدیل آنها به یکدیگر اختصاص دارد. بخش های دوم و سوم و چهارم به ترتیب، به تقویم سده های 13 و 14 هجری قمری و تطبیق آن با تاریخ های شمسی و میلادی، تقویم سده های 13 و 14 هجری شمسی و تطبیق آن با تاریخ های میلادی، و تقویم سده های 19 و 20 میلادی و تطبیق آن با تاریخ های هجری شمسی اختصاص دارد. در این سه بخش که به صورت جداول مفصل و جامعی ارائه شده اند، با رجوع به تاریخی مشخص در یک گاه شماری معین، معادل آن تاریخ را در دو گاه شماری دیگر به آسانی می یابیم. مثلا روز پانزدهم جمادی الثانی سال 1324 ه.ق، یعنی روز امضاء فرمان مشروطیت در ایران، برابر با چهاردهم مرداد 1285 هجری شمسی و مطابق با ششم ماه اوت سال 1906 میلادی است.

 

هوشنگ دوم: گفتگو با هوشنگ مرادی کرمانی

به کوشش: کریم فیضی

494 ص، تهران: انتشارات اطلاعات، 1388، چاپ اول

این کتاب، متن گفتگوی مفصلی با « هوشنگ مرادی کرمانی‌»، نویسنده برجسته حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران است. او نویسنده ای ساده نویس است که در سه دهه اخیر با نسل کودک و نوجوان ایرانی، بیشترین و روشن ترین ارتباط ها را برقرار کرده و به موفقیت های بزرگی در کار خود دست یافته است. « مرادی کرمانی » در این گفتگو به تمام پرسش های مربوط به زندگی و زمانه و روزگار خود پاسخ داده است؛ به گونه ای که تمام جریان های قابل بحث فردی و اجتماعی یک زندگی و زندگی های شبیه و نزدیک به او، مورد بررسی قرارگرفته است. او از شرایط فرهنگی دهه های 1340 و 1350 و اوضاع فرهنگی ایران در دوران پس از انقلاب اسلامی و شکل گیری نسل جدیدی در این دوران سخن می گوید. از اینرو، در این گفتگو، مسائل و مباحثی مطرح شده که برای همه علاقمندان به حوزه ادبیات و فرهنگ ایران در چند دهه اخیر، جالب و خواندنی است.

 

حاجی بابا میر غضب

نگارش یا ترجمه: اسماعیل محلاتی

تصحیح: هارون و هومن

160 ص، تهران: انتشارات آشتیان، 1388، چاپ اول

این کتاب که نسخه خطی منحصر به فرد آن در کتابخانه ملی ایران نگهداری    می شود و قالبی شبیه به یک رمان را دارد، بنا به عقیده بعضی از پژوهشگران، از نخستین ترجمه های ادبیات داستانی غرب در ایران به شمار می رود. مترجم آن،«اسماعیل محلاتی»، در دربار «ناصرالدین شاه قاجار»، به کار ترجمه اشتغال داشته است. اما با آن که او خود این کتاب را ترجمه جلد اول از یک کتاب انگلیسی می داند، سبک نگارش کتاب و محدوده زمانی وقایع- یعنی دوره«فتحعلی شاه قاجار»- از یک سو، و همچنین عدم تبعیت از ساختار، عناصر، شکل و زبان و لطایف یک رمان اروپایی از سوی دیگر، این شک را تقویت می کند که «حاجی بابا میرغضب» در اصل از نخستین تجربه های رمان نویسی ایرانیان در عصرناصری بوده است.

 

 

اسطوره شناسی پهلوانان ایرانی

نویسنده: شروین وکیلی

464 ص، تهران:‌ انتشارات پازینه، 1389، چاپ اول

در این کتاب، پیشینه پهلوانان ایرانی و خاستگاه و جایگاه آنان در اساطیر ایران، مورد بررسی قرار می گیرد. برای این منظور، نویسنده پرسش های زیر را مطرح  می کند و در جستجوی یافتن پاسخ به آنها بر می آید:«سیمای پهلوانان در اساطیر ایرانی چیست؟»؛«پهلوان و ابر پهلوان و قهرمان چه تفاوتی با هم دارند؟»؛«چند نوع پهلوان و شخصیت اساطیری داریم؟»؛«آیا می توان بر مبنای روایت های پهلوانی،‌ چارچوبی اسطوره شناسانه استخراج کرد؟»؛«چه عناصری در این چارچوب ویژه تمدن ایرانی است و کدام ویژگی ها، یک پهلوان را به پهلوان ایرانی تبدیل می کند؟»؛«آیا قواعد و الگوها و ساختارهای یکسان و تکرار شونده ای در روایت ها و شخصیت های پهلوانی ایرانی وجود دارد؟»؛«تصویر انسان آرمانی بر مبنای اساطیر ایرانی چگونه است؟»؛«رابطه پهلوانان اساطیری ایران با پهلوانان اساطیری سایر تمدن ها چیست؟».

 

 

نامه های میرزا ملکم خان ناظم الدوله:

 زبده و متن برخی نامه ها

به اهتمام: علی اصغر حقدار

208 ص، تهران: نشر چشمه، 1389، چاپ اول

این کتاب، گزیده ای از نامه های رسمی «میرزا ملکم خان ناظم الدوله» است که در زمان سفارت خود در لندن و رم به مقامات سیاسی نوشته است. این نامه ها، تصویری از شخصیت سیاسی و افکار «ملکم خان» ارائه می دهد و در کنار دیگر نوشته هایش، او را بهتر به محققان و مورخان معرفی می کند. گزینش و تنظیم اولیه نامه ها، به وسیله «فریدون آدمیت» انجام شده است و به پیشنهاد او بود که اکنون، این مجموعه به صورت عمومی و برای اولین بار منتشر می شود.

 

 

چشم انداز ایران: شماره 61

دو ماهنامه سیاسی- راهبردی

اردیبهشت و خرداد 1389

در آخرین شماره نشریه «چشم اندازایران» می خوانیم: