سال‌هاست که جمهوری اسلامی چادر را به عنوان حجاب برتر معرفی می‌کند و چادر سیاه به عنوان پوشش محبوب و مطلوب حاکمیت شناخته می‌شود. اما با این حال ایران خود تولید کننده پارچه چادر مشکی نیست و همه ساله مبالغ هنگفتی صرف واردات این محصول می‌شود. آخرین آماری که در تابستان امسال اعلام شد حکایت از واردات ۱۰۰ میلیون دلاری پارچه چادر مشکی به طور قانونی داشت، هرچند واردات غیررسمی و قاچاق نیز مورد تایید قرار گرفت. اما آن‌چه که به تایید مقامات رسمی هم رسیده، حضور مافیایی در بازار چادر مشکی است که سالانه ۱۰۰ میلیون دلار درآمد دارد و به همین دلیل هم از راه‌اندازی کارخانجات تولیدی در داخل کشور و پایین آمدن قیمت جلوگیری می‌کند.
کارخانه‌ای که سال‌ها در آستانه افتتاح است
خبرگزاری ایسنا روز ۲۶ بهمن ماه پیگیر وعده‌های مسوولان شده و در گزارشی با عنوان “ تولید پارچه چادر مشکی ایرانی چه شد؟” به سراغ مدیرکل صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت رفته است. گلناز نصراللهی توضیح داده که “برنامه احداث تولید پارچه چادر مشکی در شهرکرد به خوبی پیش می‌رود و امیدواریم در آینده نزدیک این کارخانه افتتاح شود.”
او در عین حال عنوان کرده که زمان آغاز به کار این کارخانه هنوز به طور دقیق مشخص نیست: “به هر حال این کارخانه تولیدی قرار است به وسیله بخش خصوصی راه اندازی شود و هر موقع که خودشان صلاح بدانند کارخانه را فعال خواهند کرد.”
این کارخانه درحالی به بخش خصوصی منتسب می‌شود که پیش از این اعلام شده بود متعلق به بنیاد مستضعفان است. مژده راه‌اندازی این کارخانه هم تاکنون بارها اعلام شده است. از جمله نعمت‌الله مردانی، مدیرکل سابق صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت در ۱۳ آبان سال گذشته اعلام کرده بود دو ماه از گشایش اعتبار ۲۰ میلیون یورویی این واحد صنعتی می‌گذرد و یک سال پس از ورود ماشین‌آلات، پارچه چادر مشکی در مقیاس ۱۰ میلیون متر تولید و وروانه بازار خواهد شد. اما در سال ۹۱ هم مدیرکل وقت همین نهاد، چند بار وعده راه‌اندازی کارخانه شهرگرد را داده بود و گلناز نصرالهی که یک دوره دیگر در سال ۱۳۸۹ مدیرکل صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت بود، از آغاز تولید چادر مشکی در ایران از یک سال دیگر خبر داده بود.
ایسنا همچنین به آمار گمرک ایران در چهار ماهه نخست امسال استناد کرده که نشان می‌دهد در این بازه زمانی حدود ۲۶ میلیون دلار پارچه چادر مشکی از کشورهای امارات، چین، ژاپن، کره‌جنوبی و ترکیه وارد کشور شده است.
محمد مروج حسینی، رئیس هیات مدیره انجمن صنایع نساجی ایران هم در شهریور ماه امسال عنوان کرده بود که “هم‌اکنون سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون دلار پارچه چادر مشکی به صورت رسمی وارد کشور می‌شود. و آمار واردات غیررسمی و قاچاق نیز زیاد برآورد می‌شود. میزان قاچاق این محصول نیز بسیار بالاست. از سوی دیگر در حال حاضر کارخانه حجاب شهرکرد متعلق به بنیاد مستضعفان بزرگترین تولیدکننده پارچه چادر مشکی در کشور محسوب می‌شود”.
همچنین چندی پیش در برنامه‌ای با عنوان “ثریا” در سیمای جمهوری اسلامی، به نقل از مدیر کل دفتر نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام شد: “واردات پارچه مشکی با هزینه‌ای حدود هر متر یک و نیم تا دو دلار تمام می شود اما با ۳ برابر تا ده برابر قیمت در بازار کشور به فروش می‌رسد به این ترتیب این مافیا بین ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ درصد سود می کند”.
سوغاتی ناصرالدین شاه، محبوب جمهوری اسلامی؟
روزنامه جام جم به تازگی گزارش مفصلی از بازار چادر در ایران منتشر کرده و در آن تایید شده که چادرهای مشکی موجود در بازار هیچ کدام ایرانی نیست. بنا بر این گزارش، ژاپن، کره جنوبی، اندونزی و چین به ترتیب کشورهایی هستند که پارچه های مشکی چادری را در برندهای مختلف تولید و به بازار کشورهای اسلامی، به ویژه ایران وارد می کنند. برند ژاپنی میتسوبیشی هم بین خریداران و فروشندگان طرفدار زیادی دارد و به عنوان مرغوب‌ترین نوع پارچه چادری شناخته می‌شود. به لحاظ قیمت هم برآورد شده بود که یک چادر مشکی معمولی در انواع مختلف از ۷۰ تا ۴۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد اما انواع گران‌تری از چادر هم موجود است.
اما همه مباحث مربوط به حجاب، اقتصادی نیست. برخی چهره‌های مذهبی معتقدند لزومی به پافشاری بر استفاده از چادر سیاه نیست و این را یکی از دلایل روی‌گردانی از پوشش اسلامی می‌دانند. مهدی کلهر، مشاور سابق محمود احمدی‌نژاد در ویژه‌نامه “خاتون” روزنامه ایران، چادر مشکی را زیر سوال برد و ضمن متکبرانه” دانستن آن، ورودش به ایران را حاصل تحمیل شاهان قاجار به زنان و دختران دانست. این سخنان جنجال بسیار بپا کرد و باعث توقیف این ویژه‌نامه شد.
کلهر توضیح داده بود: “ناصرالدین شاه شب که به مجلس عیاشی در اروپا می‌رفت، می‌دید آنجا لباس مرد‌ها مشکی است. کلاه سیلندری مرد‌ها مشکی است و زن‌ها هم با لباس مشکی می‌آیند. این به نظرش آمد که یک نوع سنگینی و وقار دارد وگرنه در اسلام به صراحت داریم که رنگ تیره مکروه است. این رنگ مشکی متکبرانه را ناصرالدین شاه آورد. خدا لعنتش کند. همین‌جور آتش به قبرش ببارد. خیلی مرد ملعونی است.”
اما مراجع تقلید و سایر مقامات مذهبی اصرار دارند که چادر باید مشکی باشد. برخی ملاحظات هم درباره جنس و سنگینی پارچه چادر مشکی وجود دارد که باعث می‌شود زنان باحجاب ایران از تنوع چادر مانند سایر کشورهای اسلامی برخوردار نباشند. حتی نوآوری در چادرهای مشکی که در سال‌های اخیر صورت می‌گیرد نتوانسته چندان نظر مساعد مقامات مسوول را به خود جلب کند و در کنار بی‌میلی عمومی جامعه به پوشش مورد تایید حاکمیت، باعث شده تا این مدل‌ها صرفا در ایام نمایشگاه‌های پرتعداد و پرخرج حجاب و پوشش اسلامی به نمایش دربیاید.
