رابین رایت
همزمان با گرم شدن تنور انتخابات مجلس در ایران، نتایج یک نظرخواهی عمومی نشان می دهد اغلب ایرانیان مایل به انتخاب مستقیم رهبر عالی کشورشان از طریق انتخابات آزاد هستند. آنها مایلند قدرت داشته باشند که رهبرشان را تغییر بدهند.
قدرت آیت الله خامنه ای از مدت ها پیش موضوع بحث های سیاسی بوده است، زیرا او قادر به وتوی قوانین اقدامات رییس جمهور، تصمیمات قضایی و نامزدهای ریاست جمهوری است. قدرت عالی سیاسی در ایران به یک شغل مادام العمر تبدیل شده، هر چند مجمع 86 نفره ای از خبرگان مذهبی وجود دارد که هر هشت سال یکبار انتخاب می شوند و قادر به برکناری او هستند. خامنه ای از سال 1989 بر سر این کار است.
اما حالا بر اساس نتایج این نظر خواهی، 9 نفر از هر ده نفر خواستار انتخاب رهبری توسط آراء رای دهندگان هستند.
این نمونه گیری از عدم علاقه مردم به گزینه های موجود در انتخابات مجلس حکایت می کند. حدود یک سوم از رای دهندگان نه اصلاح طلبان را ترجیح می دهند و نه محافظه کاران تندرو را. در بین کسانی که در این نظرخواهی شرکت کرده اند، 8 درصد به محافظه کاران، و 22 درصد مایل به انتخاب اصلاح طلبان بودند. یک نفر از هر چهار نفری هم که در این نظرسنجی در سطح 30 استان کشور شرکت کرده اند، اعلام کردند که هنوز نمی دانند در انتخابات 14 مارس به چه کسی رای خواهند داد.
دراین نظرخواهی نتیجه گرفته می شود که هر چند 80 درصد افراد در انتخابات شرکت خواهند نمود، اما ایرانی ها تحت تاثیر هیچ کدام از نامزدهای اتخاباتی قرار نگرفته اند.
این تحقیق در ماه گذشته از سوی دو گروه تحقیق و نظرسنجی بین المللی به نام های “فردای بدون ترور” و ”سیستم دی 3” برگزار شده است.
کنت بالن، رییس موسسه فردای بدون ترور، گفت: “جالب ترین نتیجه این است که ایرانی ها اشتیاق خود را برای یک سیستم بازتر و دموکراتیک اعلام کرده اند. این حقیقت که آنها تحت تاثیر هیچکدام از گزینه های موجود نیستند، نشانگر سطحی از نارضایتی است.“
انتظار می رود محافظه کاران برنده انتخابات مجلس باشند زیرا صدها تن از نامزدهای اصلاح طلب برای شرکت در این رقابت رد صلاحیت شده اند. نظرخواهی یاد شده نشان می دهد بیش از دو سوم ایرانی ها معتقدند که همه نامزدهای اصلاح طلب می بایست اجازه شرکت در رقابت ها را پیدا می کردند، در حالی که تنها 10 درصد از تصمیمات شورای نگهبان برای رد صلاحیت ها حمایت کرده اند.
کریم سجادپور از مرکز بین المللی صلح کارنگی می گوید: “این تحقیق چیزی را تایید می کند که هر بازدید کننده از ایران در نگاه اول متوجه آن می شود، و آن کمبود ارتباط کامل مردم با سیستم و نامزدهای سیاسی شان است.“
موسسه فردای بدون ترور یک گروه غیرانتفاعی است که اعضای موسس آن عبارتند از رییس سابق کمیسیون یازده سپتامبر، سناتور سابق دموکرات- لی اچ هامیلتون از ایندیانا، فرماندار سابق جمهوری خواه- توماس اچ کین از نیوجرسی، نامزد انتخابات ریاست جمهوری از حزب جمهوری خواه - جان مک کین و رهبر سابق اکثریت سنا- بیل فرست. سازمان یاد شده با تدارک نظرخواهی های عمومی، به تعیین سیسات های موثر در رویارویی با بنیادگرایی می پردازد. این موسسه توسط بنیادهای مستقل، عمومی و خصوصی نظیر بنیاد برادران راکفلر تاسیس شده است.
موسسه “سیستم دی 3” هم در وین و از سال 2004 به نظرخواهی درباره ایران مشغول بوده است. این موسسه تحقیق خودرا از طریق تماس تلفنی با 1000 نفر از ایرانیان انجام داده است. این دو گروه، نظر خواهی دیگری را نیز در ماه ژوئن در ایران انجام داده بوده اند.
نتایج نظر خواهی جدید برای احمدی نژاد خبر شادی بخشی نیز دارد. در مبحث اقتصادی، 42 درصد از ایرانیان معتقدند اقتصاد در مسیر درستی حرکت می کند و این بالاتر از رقم 27 درصد بدست آمده در ماه ژوئن است. سیاست های اقتصادی رییس جمهور پوپولیست ایران موجب برانگیخته شدن انتقادات سنگینی از سوی مجلس و سایر تندروها شده است.
بیش از سه چهارم ایرانی های شرکت کننده در نظرخواهی، موافق روابط و تجارت عادی با ایالات متحده هستند اما نسبت به سال 2007، عده کمتری از دادن امتیاز به غرب حمایت می کنند.
بر اساس این نظرخواهی، واشنگتن می تواند سه قدم برای بهبود روابط با ایران بردارد که عبارتند از خارج کردن نیروهایش از عراق، افزایش صدور روادید تحصیلی و شغلی، و نیز به راه افتادن معاملات اقتصادی میان دو کشور.
بالن گفت: “در نظرخواهی قبلی، مردم بیشتری موافق ایده تسلیم در برابر غرب از طریق صرفنظر کردن از برنامه تسلیحات هسته ای بودند. این قضیه حالا از 80 درصد به 70 درصد کاهش یافته است.“
تنها اندکی بیش از نیمی از ایرانی های شرکت کننده در این نظر ستجی به توسعه تسلیحات هسته ای علاقه نشان دادند. از ماه ژوئن تا کنون، از تعداد ایرانی هایی که معتقد بودند این “هدف اصلاً اهمیتی ندارد” به اندازه یک سوم تا یک پنجم کاهش یآفته اند.
در همین حال، 70 درصد ایرانی ها به مجریان نظرخواهی گفتند که آنها موافق ترتیباتی هستند که ایران در ازای دریافت کمک و ورود سرمایه، اجازه بازرسی ها را بدهد و تضمین بدهد که سلاح هسته ای تولید نمی کند.
بر اساس این نظرخواهی، در حدود 6 نفر از هر 10 ایرانی گفتند که ازحمایت نظامی و مالی دولتشان از حزب الله لبنان و جنبش های نظامی فلسطینی حمایت می کنند.
کمتر از یک نفر از هر چهار نفر هم گفتند که مایل به رسمیت شناخته شدن اسراییل علیرغم ایجاد کشور مستقل فلسطینی هستند. 45 درصد گفتند که از به رسمیت شناختن اسراییل به عنوان بخشی از یک توافق وسیعتر با ایالات متحده حمایت می کنند و این رقم کمتر از حمایت 55 درصدی در ماه ژوئن است.
منبع: واشنگتن پست – 9 مارس