در شرایطی که حسن روحانی پس از توافق صورت گرفته در مناقشه هسته ای با گروه ۵+۱ اعلام کرده دولت او قادر است سایر مسایل را هم درپای میز مذاکره و منطق حل و فصل کند، فرماندهان سپاه پاسداران به پیروی از آیت الله علی خامنه ای تاکید می کنند که در صورت تایید توافق هسته ای نیز سیاست خارجی جمهوری اسلامی نسبت به گذشته و در قبال منطقه تغییر نخواهد کرد.
در همین ارتباط مشاورعالی نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سپاه پاسداران طی مقاله ای در هفته نامه صبح صادق ضمن تاکید بر اینکه “توافق هسته ای به طور کامل انجام نشده و باید به تایید شورای امنیت ملی و مجلس برسد” نوشت: “از یک طرف غربی‌ها وانمود می‌کنند با توافق هسته‌ای، مسیر ایجاد تغییر در مواضع و رفتار ایران در سیاست خارجی‌اش هموار می‌شود و از طرف دیگر گروه‌ها و افراد تجدیدنظرطلب و همچنین اپوزیسیون در داخل کشور توافق هسته‌ای را به‌مثابه نقطه آغاز برای تجدیدنظر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی می‌پندارند و براساس این پندار، قلم‌فرسایی کرده و سخن‌پراکنی می‌کنند.”
رییس سابق اداره سیاسی سپاه پاسداران با طرح این پرسش که آیا جمهوری اسلامی پس از یک توافق هسته‌ای نسبت به سیاست‌ها و رویکردها و مواضع خود در قبال مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی تجدیدنظر خواهد کرد؟ همچنین نوشته: “سیاست‌ها و مواضع در سیاست خارجی ایران دارای اصول و مبانی دینی و اعتقادی بوده و بر مبنای اصول اساسی شکل گرفته است. دوستی‌ها و دشمنی‌ها، حب و بغض‌ها در سیاست خارجی جمهوری اسلامی در اصول انسانی برگرفته از مبانی قرآنی ریشه دارد و تغییرناپذیر است.”
وی با این ادعا که “تأمل در سیاست‌ها و مواضع و رفتار جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی طی ۳۶ سال گذشته نشان می‌دهد همگی براساس اصول مندرج در قانون اساسی بوده” تصریح کرده است که “یک توافق هسته‌ای احتمالی میان ایران و شش قدرت جهانی هرگز نقطه شروع برای تجدیدنظر در سیاست خارجی ایران نبوده و نخواهد بود. این سخن به آن معناست که با توافق هسته‌ای هیچ تغییری در سیاست استکبارستیزی، آمریکا‌ستیزی، صهیونیست‌ستیزی و ظلم‌ستیزی از یک طرف و سیاست دفاع از مسلمانان و مستضعفان و ملت‌های تحت ستم از طرف دیگر ایجاد نخواهد شد.”
روز ۵ مردادماه نیز فرمانده بسیج طی اظهاراتی مدعی شد:“وزیر امور خارجه آمریکا در حضور اعضای کنگره این کشورگفت ما می خواهیم ۱۵۰ بازرس را در ایران مستقر و اطلاعات خودمان را تکمیل کرده و با اسرائیل نیز تبادل اطلاعات کنیم، آن وقت برای اجرای مراحل بعدی توافق، برای ایران شرط تعیین کنیم. ایران را برای مسائل منطقه پای میز مذاکره بکشیم و شرط و شروط بگذاریم و اگر شرایط را رعایت نکرد، از اهرم نظامی استفاده کنیم.”
او با این مقدمه اضافه کرده بود که “این ناشی‌گری آقای کِری بود که طرح خودشان را برای بعد از توافق با ایران لو داد؛ اما ما مثل کری ناشی نیستیم که طرح خودمان را رو کنیم. در عرصه نظامی هر چه می خواهند با لاف زدن دل خودشان را خوش کنند؛ ما حرف نمی زنیم، عمل می کنیم. اسلام ناب محمدی هر روز در حال پیشروی در منطقه است و این پیشروی ها تا فتح فلسطین ادامه خواهد یافت.”
سرتیپ پاسدار محمدرضا نقدی در روز ۳ مردادماه نیز در اظهاراتی دیگر تاکید کرده بود که “علی‌رغم تقاضایی که کشورهای استکباری برای متوقف کردن کمک‌های مستشاری به گروه‌های مقاومت اسلامی دارند، ما در ارائه کمک‌های مستشاری خود به گروه‌های مقاومت اسلامی تجدید نظر نمی‌کنیم، و هیچ تغییری در ارائه چنین کمک‌هایی نخواهیم داشت.”
او همچنین گفته بود که “هیچ برنامه‌ای برای تغییر و کاهش کمک‌های خود به دولت‌های حامی مقاومت نداریم؛ یعنی در میزان کمک‌های جمهوری اسلامی ایران به این قبیل دولت‌ها تغییری به‌وجود نمی‌آید.”
رهبر جمهوری اسلامی نیز در سخنرانی عید فطر در روز ۲۷ تیرماه، تنها چند روز پس از توافق جمهوری اسلامی با گروه ۵+۱، به صراحت بر عدم تغییر سیاست های جمهوری اسلامی در منطقه و دشمنی با ایالات متحده امریکا و اسراییل تاکید کرده بود.
آیت الله علی خامنه ای در آغاز سخنرانی خود در تبریک عید فطر گفت : “امروز ان‌شاءالله به‌مناسبت عید، ملّت ایران کارنامه‌ی قبولی این عبادات را از منبع لطف و رحمتِ پروردگار خواهد گرفت؛ ان‌شاءالله بعضی از شما علاوه‌ی بر کارنامه‌ی قبولی، جایزه هم میگیرید، درجه هم میگیرید، اعتلای معنوی و روحی هم پیدا میکنید. شعارهای ملّت ایران، نشان داد که جهت‌گیری‌ها چیست؛ در روز قدس، شعار مرگ بر اسرائیل و مرگ بر آمریکا، فضای کشور را تکان داد؛ مخصوص تهران و شهرهای بزرگ هم نبود؛ همه‌ی کشور در زیر چتر این حرکت عظیم قرار گرفت.”
وی در بخش دیگری از سخنرانی خود نیز با اشاره به توافق هسته ای صورت گرفته تاکید کرده بود که “چه این متن تصویب بشود و چه نشود، ما از حمایت دوستانمان در منطقه دست نخواهیم کشید: از ملّت مظلوم فلسطین، از ملّت مظلوم یمن، از ملّت و دولت سوریه، از ملّت و دولت عراق، از مردم مظلوم بحرین، از مجاهدان صادق مقاومت در لبنان و فلسطین؛ [اینها] همواره مورد حمایت ما خواهند بود.”
رهبر جمهوری اسلامی همچنین هرگونه مذاکره در مسایل منطقه ای با ایالات متحده امریکا را رد کرده و گفته بود: “با این مذاکرات و با متنی که تهیّه شده است، در هر صورت سیاست ما در مقابل دولت مستکبر آمریکا هیچ تغییری نخواهد کرد. همان‌طور که بارها تکرار کردیم، ما با آمریکا در مورد مسائل گوناگون جهانی و منطقه‌ای مذاکره‌ای نداریم؛ در مورد مسائل دوجانبه مذاکره‌ای نداریم.”
دو روز بعد از گفته های رهبرجمهوری اسلامی، علی اکبر ولایتی مشاور او در امور بین الملل نیز تاکید کرد که “برخی افراد و رسانه‌ها به دنبال فضاسازی جدیدی هستند تا اینگونه وانمود کنند که سیاست‌های منطقه‌ای ایران بعد از انجام این توافق تغییر می‌کند. سیاست‌های ایران به هیچ وجه تغییری نمی‌کند. حمایت جمهوری اسلامی ایران از مبارزان منطقه با محور خط مقاومت همان هست که بوده، بلکه تقویت هم می‌شود.”
با این همه تاکیدات اما رییس دولت جمهوری اسلامی پس از این توافق به نوعی اینگونه اعلام کرده که سیاست جمهوری اسلامی در این حوزه قابل تغییر است.
حسن روحانی از جمله در جریان سفر خود به کردستان روز ۴ مرداد در این ارتباط گفت: “به حول و قوه الهی عراق و تمام منطقه‌مان رااز تروریست‌ها با وحدت و انسجام پاک خواهیم کرد. ماملت بزرگی هستیم که نشان دادیم پیچیده‌ترین و مهمترین مساله سیاسی جهان یعنی موضوع هسته‌ای را پای میز مذاکره حل و فصل کرده‌ایم. بنابراین قادریم سایر مسائل را هم در منطقه وجهان پای میز مذاکره و منطق حل و فصل کنیم.”
وی روز گذشته، ۶ مرداد ماه نیز در دیدار با فدریکا موگرینی نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی با اشاره به توافق هسته ای در وین گفت:“توافقی که حاصل شد، برای آینده روابط منطقه، اروپا و جهان بسیار مهم و تأثیرگذار خواهد بود.”
رییس دولت جمهوری اسلامی تاکید کرد که “یکی دیگر از ثمرات اجرای توافق وین، همکاری برای عمل به تعهد سنگینی است که همه ما در برابر بشریت و آرمان‌های انسانی برای مبارزه با تروریسم و توقف جنگ و خونریزی علیه انسان‌های بی‌گناه برعهده داریم. اکنون فرصتی فراهم آمده تا کمتر به گذشته نگاه کرده و به آینده‌ای بیندیشیم که می‌تواند براساس روابط مبتنی بر توسعه احترام متقابل و منافع مشترک و جمعی باشد.”
با اختلافی که در گفته های رهبر جمهوری اسلامی، فرماندهان سپاه با گفته های حسن روحانی و سایر مقامات دولتی در عرصه سیاست خارجی در منطقه وجود دارد به نظر می رسد این موضوع حتی درصورت تایید و اجرای توافق هسته ای می تواند به یکی از چالش های دولت در داخل کشور و همچنین عرصه بین المللی تبدیل شود.
