جولین بورگز
محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران از پیشرفت های هسته ای کشورش در دو جبهه خبر داد که به گفته کارشناسان، ایران را به تولید بمب هسته ای نزدیکتر می کند.
احمدی نژاد طی سخنانی در شهر مرکزی اصفهان اعلام کرد، دانشمندان ایرانی توانسته اند از اورانیوم طبیعی، گلوله های سوختی بسازند و نیز دو نوع سانتریفوژ جدید “با کارآیی چندین برابر نسبت به دستگاه های فعلی” را برای غنی سازی اورانیوم تحت آزمایش قرار دهند. قرار است این گلوله های سوختی در رآکتور آب سنگینی که در اراک در دست ساخت است، مورد استفاده قرار گیرند.
دستگاه های سانتریفوژ نیز برای شدت بخشیدن به غنی سازی اورانیوم در نیروگاه هسته ای به کار خواهند رفت که قرار است ساخته شود.
دولت های غربی می گویند رآکتور اراک برای تولید پلوتونیوم به کار خواهد رفت. سانتریفوژها نیز در نهایت برای تولید اورانیوم با خلوص مورد نیازبرای تسلیحات هسته ای مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
هم پلوتونیوم و هم اورانیوم با درجه خلوص بالا قابل استفاده در تولید بمب هسته ای هستند.
اعلام اخبار هسته ای توسط رئیس جمهور ایران در روز افتتاحیه نیروگاه تولید سوخت اصفهان که “روز دانش فنی هسته ای” نیزنام گرفته است، بر التهاب موجود در مذاکرات با این کشور بر سر خودداری از عمل به قطعنامه های سازمان ملل و تعلیق غنی سازی اورانیوم دامن زده است.
مقامات ارشد آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان، روسیه و چین روز گذشته خاویر سولانا رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا را مأمور تماس با همتای ایرانی خود کردند. آنها از ایران خواستند از آمادگی دولت اوباما برای برگزاری گفتگوهای مستقیم بهره کافی را ببرند.
احمدی نژاد در جریان این سخنرانی گفت ایران “همواره آماده گفتگو” است، به این شرط که گفتگوها “بر اساس عدالت و احترام به حقوق باشد.“
این اظهارات، بازتابی از دستورالعمل متداولی است که عموماً از سوی رهبران ایران برای ایجاد تغییر در سیاست خارجه آمریکا به عنوان پیش شرط مذاکرات یاد می شود.
اکنون میان بروکسل و تهران، گفتگوهائی برای تنظیم دور جدیدی از ملاقات های حضوری بر سر پیشنهاد گروه تماس شش کشور در جریان است که ارائه کمک های اقتصادی و فنی به ایران در ازای تعلیق غنی سازی را مدنظر دارد.
با این حال، نسبت به شانس موفقیت چنین گفتگوهائی در مقایسه با آخرین دور از تلاش ها در ژنو در ژوئیه گزارش، خوش بینی زیادی وجود ندارد. کریم سجادپور تحلیلگر ایران از مؤسسه صلح بین المللی کارنگی گفت احمدی نژاد مراقب این بوده است که تا پیش از انتخابات خرداد ماه ریاست جهوری در ایران، احتمال انجام گفتگوها را رد نکند.
سجاد پور افزود: “برخلاف آنچه در واشنگتن به عنوان اخذ تصمیم برای پیگیری گفتگو با ایران رخ داده، هنوز یک رضایت داخلی در ایران بدست نیامده است. اقلیت قدرتمندی در ایران وجود دارد که معتقد است هرگونه گشایش با آمریکا می تواند نظام را تحت الشعاع قرار دهد.”
از زمان شکست گفتگوهای ژوئیه گذشته در ژنو، برنامه هسته ای ایران پیشرفت های چشمگیری داشته است. آژانس بین المللی انرژی هسته ای در ماه فوریه گزارش کرد ایران مقدار زیادی اورانیوم با درجه خلوص پائین تولیده کرده است که به گفته برخی کارشناسان، با ادامه بیشتر غنی سازی، برای تولید یک بمب کافی خواهد بود.
اگر سانتریفوژهای مورد اشاره احمدی نژاد بی نقص باشند و وارد چرخه شوند، بر توان غنی سازی به طور قابل توجهی می افزاید و مقدار زمان لازم برای تولید بمب توسط ایران را کاهش می دهد.
راه موازی برای تولید بمب هسته ای، استفاده از پلوتونیوم است که نگرانی فوری غرب را کمتر برمی انگیزد. انتظار نمی رود رآکتور اراک تا حداقل سه سال آینده وارد مرحله عملیاتی شود، با این حال بازرسان آژانس اجازه دسترسی به محل را ندارند و سقف مستقر شده در آنجا نیز مانع عکسبرداری ماهواره ای شده است.
این طرح، سبب بروز نگرانی فزاینده ای نزد کارشناسان اشاعه جنگ افزارهای هسته ای شده است.
لئونارد اسپکتور از مؤسسه مطالعات بین المللی مونتری می گوید: “نیروگاه اراک دارای ویژگی و وسعتی است که قادر به تولید پلوتونیوم کیفیت بالای قابل استفاده در تسلیحات هسته ای خواهد بود. هند نیز برای تولید اولین بمب هسته ای خود، از چنین رآکتوری استفاده کرده بود. هر پیشرفتی که این مسیر را به سوی حصول نتیجه نزدیک کند، باید باعث نگرانی شود.“
منبع: گاردین- 9 آوریل
