آرش سمیعی
احمدی نژاد که در دو سال گذشته همواره به انکار گرانی می‌پرداخت، روز گذشته در جمع خبرنگاران اعتراف کرد که تورم و گرانی وجود دارد، پیش از این هم وجود داشته و تلاش دولت برای عملی کردن وعده تک‌رقمی شدن نرخ تورم نیز تاکنون ناکام مانده است.
احمدی نژاد پیش از این همواره مسئله گرانی را ساخته و پرداخته مطبوعات و منتقدان دولت خوانده و حتی یک بار نمایندگان مجلس و بار دیگر خبرنگاران را به مراجعه به محله خود و خرید از مغازه‌های آن توصیه کرده بود؛ موضوعی که تا مدتها اسباب تمسخر و طعنه مردم شده بود.
سه عدد برای نرخ تورم
احمدی‌نژاد که دیروز برای اولین بار پس از جلسه هیات وزیران در جمع خبرنگاران حاضر شدتا به پرسش‌های آنان پاسخ دهد، درباره گرانی‌های اخیر گفت: برخی از ما و وزرا درباره گرانی گله دارند. باید نکته‌ای عرض کنم؛ اکنون نرخ تورم 6⁄13 درصد است که ما می‌خواستیم آن را تک رقمی کنیم، تلاش کردیم ولی محقق نشد. بخشی از گرانی مربوط به ساختار اقتصادی کشور ماست. برخی از آن نیز در قانون مصوب شده است؛ مانند گرانی 15 قلم کالا که یک قلم آن کم شد و 14 قلم شد.
این اظهارات در حالی مطرح می شود که درست در همین روز بانک مرکزی، که رییس آن معاون احمدی نژاد است، نرخ تورم را (در سال منتهی به خرداد 86) 2⁄14 درصد اعلام کرد. بنا به اعلام بانک مرکزی خلاصه نتایج به دست آمده از شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران بر اساس سال پایه 100=1383 (359 قلم کالا و خدمات) در خردادماه 1386 به این شرح است که شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در خردادماه 1386 نسبت به ماه قبل 3⁄1 درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل 1⁄16 درصد افزایش یافت. میزان تورم در دوازده ماه منتهی به خردادماه سال 1386 نسبت به دوازده ماه منتهی به خردادماه سال 1385 معادل 2⁄14 درصد است.
نکته حائز اهمیت این است که حتی محاسبه تورم توسط بانک مرکزی دولت احمدی نژاد با فرمول جدیدی انجام می‌گیرد که ارقام سرسام‌آور قبلی از آن بدست نمی‌آید و در نتیجه به گفته کارشناسان، تورم واقعی همیشه قدری فراتر از رقم اعلام شده از سوی بانک مرکزی است.
شاهد این ادعا، گزارش ماه ژوئن واحد اطلاعات نشریه “اکونومیست” که بر اساس آن، نرخ تورم ایران در سال جاری به بالاترین میزان طی دهه کنونی خواهد رسید. این گزارش حاکی از آن است که نرخ تورم ایران از 12 درصد در سال 85 به 17 درصد در سال 86 خواهد رسید و پس از آن روند نزولی را در پیش خواهد گرفت.
صندوق بین‌المللی پول نیز در این خصوص رقمی مشابه را گزارش می‌کند. این صندوق ضمن پیش‌بینی افزایش نرخ تورم ایران به 6⁄17 درصد در سال 2007 اعلام کرد که از این لحاظ ایران در مکان سوم منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی قرار دارد. در گزارش صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی شده که این رقم در سال جاری میلادی نسبت به سال گذشته نزدیک به “ 48 درصد ” افزایش داشته باشد.
تورم روانی
احمدی نژاد اما این بار مانند گذشته، البته بدون آنکه اصل وجود تورم را انکار کند، صحبت از چیزی به نام “بخش روانی تورم” کرد و تقصیر آن را به گردن جریان‌های مخالف خود انداخت که: “می‌خواهند بر دولت فشار بیاورند”. او بدون آنکه درباره عاملان واقعی گرانی توضیح دهد، چنین گفت: “امروز موج تبلیغات سنگینی را مشاهده می کنیم که می خواهند بخش روانی تورم را تقویت کنند. عده‌ای می‌خواهند فشار بیاورند ولی من از مردم می‌خواهم که تحمل کنند و این دولت با کمک مردم بر مشکلات پیروز خواهد شد. عده‌ای می خواهند از فضا سوءاستفاده کنند و بر مردم فشار بیاورند. نباید چنین اجازه‌ای بدهیم. دولت می‌تواند با همراهی مردم اینها را شکست دهد.”
او در عین حال که سعی داشت بار گرانی‌های اخیر را از دوش دولت ساقط کند، وقتی درخصوص افزایش قیمت لبنیات بخصوص کره و همچنین افزایش قیمت خودرو توضیح داد، مشخص شد که دست‌کم در این دو مورد که او حاضر به توضیح دادن شده است، تقصیر به عهده خود دولت است. چرا که درباره کره صحبت از مشکل فنی کرد که وزارت بازرگانی باید آن را حل کند و در مورد خودرو نیز علت افزایش قیمت آن را سهمیه‌بندی بنزین دانست، با این توضیح عجیب که “بعد از اینکه اعلام شد بنزین سهمیه بندی می شود برخی از افراد که درآمدهای بالایی داشتند برای اینکه کارت سوخت دومی داشته باشند اقدام به خرید ماشین کردند و این خود تبعاتی را به همراه داشت، ولی قیمت ماشین با توجه به سیاست هایی که ما اتخاذ کرده ایم، به قیمت قبلش باز خواهد گشت.”
یکی از صاحبنظران اقتصادی در این خصوص می‌گوید: “اگرچه گرانی به چند قلم کالا منحصر نیست و موج گرانی‌های اخیر به مراتب وسیع‌تر از اینها و لااقل به اعتراف خود احمدی نژاد شامل 14 قلم کالای اساسی مورد نیاز مردم است، اما همین اندازه نیز نشان از آن دارد که کار به جایی رسیده که احمدی نژاد هم بالاخره به نقش موثر دولت و نه برخی گروه‌ها در گران شدن این کالاها اعتراف کرده است.”