لحظه های حساس برای جامعه جهانی

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» توافق هسته ای منتظر شهامت است

مذاکرات پیرامون برنامه هسته‌ای ایران در حالی میان مقام‌های جمهوری‌اسلامی و اعضای گروه ۱+۵ ادامه دارد که روسیه شانس رسیدن به توافق را بیش از پنجاه درصد اعلام کرده. هم‌زمان دیگر طرف‌های مذاکرات نیز گفته‌اند به جز یک یا دو مساله٬ درباره دیگر موضوع‌ها به تفاهم رسیده‌اند.

این مذاکرات در حالی در شهر لوزان سوییس پیگیری می‌شود که فدریکا موگرینی، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا٬ گفت: “هیچ‌گاه به توافق با ایران تا این حد نزدیک نبوده‌ایم”.

هم‌زمان محمدجواد ظریف نیز با وزرای خارجه برخی کشورها - از جمله فرانسه٬ آلمان و آمریکا - گفت‌وگو کرد. گفت‌وگوهایی که ظریف آن‌ها را “جدی ولی مثبت” دانست. پیش از این برخی منابع اعلام کرده بودند که در روزهی گذشته لوران فابیوس٬ وزیر امورخارجه فرانسه٬ مانع رسیدن به توافق شده است.

اما رایزنی‌های هسته‌ای تنها به ظریف و تیم مذاکره‌کننده محدود نبود. حسن روحانی٬ رییس‌جمهوری نیز٬ با سران برخی کشورها در این زمینه گفت‌وگو کرد. روسای‌جمهوری روسیه، فرانسه، چین و نخست‌وزیر بریتانیا و ضدراعظم آلمان از جمله این مقام‌ها بودند. روحانی رد گفت‌وگو با مرکل چنین سخن گفت: “به روزهای حساسی رسیده‌ایم. ایران انعطاف لازم را درمذاکرات به عمل آورده و اکنون نوبت طرف مقابل است که قدم‌های نهایی را بردارد”.

پیش از این خبرگزاری رویترز نوشته بود که دو طرف در حال نگارش توافقی دو-سه صفحه‌ای هستند٬ مساله‌ای که با تکذیب طرف ایرانی مواجه شد. بعضی رسانه‌ها نیز خبر از آن داده بودند که جمهوری‌اسلامی درخواست کرده در صورت رسیدن به توافق٬ در ژنو و در مقر سازمان ملل مراسم امضای آن انجام شود. خبری که باز هم با تکذیب اعضای تیم مذاکره‌کننده مواجه شد.

این مذاکرات در حالی ادامه دارد که پیش از این علی‌آکبر صالحی٬ رییس سازمان انرژی اتمی گفته بود تفاهم درباره بسیاری از مسایل به وجود آمده و تنها درباره “یکی دو مساله فنی” مشکلاتی وجود دارد. گرچه حمید بعیدی‌نژاد٬ از اعضای تیم مذاکره‌کننده٬ روز جمعه گفته بود که موضوع‌های مورد اختلاف “موضوعات سختی” هستند و اگر “ساده و کوچک” بودند نیاز به این مذاکرات نبود: “این موضوعات ابعاد پیچیده‌ای دارد که تا حل نشود نمی‌توانیم بگوییم تفاهم به دست می‌آید”.

هفته گذشته  آسوشیتدپرس نوشته بود که “آمریکا احتمالا به ایران اجازه خواهد داد صدها سانتریفیوژ فعال در سایت غنی‌سازی زیرزمینی فردو داشته باشد و در برابر، فعالیت سانتریفیوژهای آن در دیگر تاسیسات هسته‌ایش محدود شود”. همچنین گفته می‌شود که آمریکا خواستار لغو تدریجی تحریم‌ها در مقابل عملکردی ممتد از سوی تهران و فرانسه خواستار “رفع نمادین” آن‌هاست. مساله‌ای که بعید است از سوی ایران پذیرفته شود.

آیت‌الله خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری‌اسلامی تاکنون چندین بار تاکید کرده تحریم‌ها باید به شکل یک‌جا برداشته شوند و در سخن‌رانی خود در نخستین روز سال جدید در مشهد نیز گفت رفع تحریم‌ها باید موضوع مذاکره باشند و نتیجه آن.