ایران و آمریکا در یک جبهه نیستند

نویسنده
رویترز

» تحلیل رویترز از تحولات خاورمیانه

به نظر می‌رسد اگر فکر کنیم حمله به داعش، به ایران یا منافع شیعیان در خاورمیانه خسارت می‌زند، در اشتباه هستیم. درست است که ایران در نگرانی‌های غرب درباره این گروه تندرو سنی اشتراک دارد و وقتی موضوع شکست یک دشمن مشترک در میان باشد با آمریکا در یک جبهه قرار می‌گیرد، اما ایران می‌ترسد بازنده این نبرد باشد.

جنگ سال ۲۰۰۳ در عراق به رهبری آمریکا، با جایگزین کردن رهبران سنی مانند صدام، با سیاستمداران شیعه چشم انداز سیاسی مثبتی را به نفع ایران و شیعه‌گری باز کرد.

این تغییر توازن در قدرت بین سنی‌ها و شیعیان به ایجاد یک هلال شیعه در منطقه خاورمیانه انجامید که تحت نفوذ ایران قرار داشت.

از زمانی‌که داعش ظهور کرده، جمهوری اسلامی ایران می گوید که این گروه توسط کشورهای عرب خلیج فارس بویژه عربستان سعودی و قطر شکل گرفته است. بنابراین ایران در این شرایط وظیفه خود دید که علیه شبه‌نظامیان تندرو بجنگد. وقتی دولت اسلامی استان موصل را اشغال کرد، ایران از صمیم قلب با کرد‌های عراق و همچنین نیروی‌های عراقی همکاری کرد تا جلوی پیشروی دولت اسلامی را بگیرد.

شواهدی وجود دارد که عربستان و قطر به نوبه خود از گروه‌های مخالف رژیم اسد حمایت کرده‌اند و به آن‌ها پول رسانده‌اند. آن‌ها برای رسیدن به این هدف در درگیر کردن تندروترین گروه‌ها نظیر جبهه النصره وابسته به القاعده و دولت اسلامی تردید نکردند.

کسانی که از مخالفان اسد حمایت کردند اعتقاد داشتند دولت او نمی‌تواند بیش از سه ماه دوام بیاورد. مشخص شد که آن‌ها اشتباه می‌کردند. پس از گذشت سه سال جنگ داخلی بین دولت اسد و نیروهای مختلف خارجی، از جمله ارتش آزاد سوریه تحت حمایت آمریکا و گروه‌های وابسته به القاعده مثل جبهه النصره و دولت اسلامی، این رژیم هنوز سرپاست.

حالا عربستان سعودی داعش را تهدیدی بر سر راه نزدیکی سیاسی با آمریکا می‌بیند، خصوصا حالا که گفتگوهای سازنده بین ایران و آمریکا شروع شده است.

ایران نگران است که ائتلاف جدید بین آمریکا و کشورهای عربی مثل عربستان، قطر، امارات و کویت علیه دولت اسلامی با تقویت گروه‌هایی مثل ارتش آزاد سوریه، به سقوط دولت اسد و نابودی هلال شیعه بینجامد.

ایران که عضو ائتلاف علیه داعش نیست، برای جلوگیری از پیشامد این اهداف استراتژیک، بصورت موازی برای نابودی دولت اسلامی تلاش می‌کند.

ایران قویا اعتقاد دارد که امنیت منطقه با منافع کشورهای منطقه و منافع اقلیت‌های شیعه تناسب دارد.

ایران می‌توانست از ائتلاف شکل گرفته علیه داعش که تهدیدی علیه امنیت منطقه و خصوصا در مناطق با جمعیت شیعه محسوب می‌شود سود ببرد. با این حال، ممکن است با قدرت گرفتن سنی‌ها در سوریه، در نتیجه پیروزی بر داعش، اهرم هلال شیعه را از دست بدهد.

برای کسانی که هلال را نگاه می‌کنند و با خود می‌اندیشند آینده چه می‌شود، حتی ستارگان هم نمی‌توانند کمکی بکنند.

نویسنده: داوود هرمیداس باوند

منبع: رویترز - 9 اکتبر