پرونده/ روایت – یوسف محمدی: فوتبال همیشه موضوع جذابی برای اهالی سینما بوده است، اما براستی چرا سینما به فوتبال علاقه نشان می‌دهد؟ جوابش هرچه باشد نمی‌توان فیلم‌ها و مستندهای ماندگاری را که در اینباره ساخته شده‌اند، نادیده گرفت. فیلم‌هایی ازلحظه‌های ناب اشک‌ها و لبخندها، اضطراب‌ها و مبارزه‌هایی که به پیروزی یا شکست می‌انجامید. در فهرست زیر نگاهی انداخته‌ایم به چند فیلم و مستند درخشان با موضوع فوتبال.
مارادونا: افسانه آرژانتینی
فیلمی درباره مارادونا از کارگردان سرشناسی همچون امیر کاستاریکا حتما فیلمی دیدنی خواهد بود و همینطور هم شد. این مستند در سال ۲۰۰۸ ساخته شد و در بسیاری از جشنواره‌ها به نمایش درآمد. کاستاریکا در این مستند، زوایای مختلف زندگی ماردونا، فوتبالیست افسانه‌ای آرژانتین را بررسی می‌کند، حاشیه‌هایی همچون اعتیادش به مواد مخدر و موضع‌گیری‌های سیاسی‌اش.
مستندی فرانسوی که روی زندگی زین‌الدین زیدان، فوتبالیست نام‌آشنای فرانسه تمرکز می‌کند. این فیلم مستند که در سال ۲۰۰۶ ساخته شده به زوایایی از زندگی زیدان همچون حضورش در تیم رئال مادرید در لیگ اسپانیا می‌پردازد. در این مستند تلاش شده که سنت قدیمی با صحنه‌های مدرن آمیخته شود تا اثری در ستایش سنت و مدرنیته باشد.
یازده مرد اخراجی: زندگی یک فوتبالیست هم‌جنس‌خواه
“یازده مرد اخراجی”، دست کم از این منظر که شباهت زیادی به سختی‌هایی دارد که جاستین فاشانو، فوتبالیست انگلیسی تحمل کرد، فیلمی است که ارزش تماشا دارد؛چرا که فاشانو اولین فوتبالیستی بود که تمایلات همجنس‌خواهانه‌اش را فاش کرد. فیلم روایت زندگی مردی به نام اُتار است، فوتبالیستی که به تازگی از همسرش جدا شده است، اما مشکلات وقتی به او هجوم می‌آورند که تمایلات همجنس‌گرایانه‌اش را اعلام می‌کند. بعد از آن است که خانواده و تیم‌اش را ترک می‌کند تا تنها در ساحلی دورافتاده روزگار بگذراند.
این فیلم کمدی – دراما که در سال ۲۰۰۵ ساخته شده، در سه جشنواره فیلم شرکت کرده است: فستیوال بین‌المللی فیلم تورنتو، فستیوال بین‌المللی فیلم برلین و فستیوال فیلم بین‌المللی هاوایی.
معمای استادیوم آرسنال: فوتبال و سینما در دهه 30
این فیلم از اولین فیلم‌هایی است که درباره فوتبال و حول آن در سال ۱۹۳۹ ساخته شد. فیلمی براساس معمای یک قتل که در جریان مسابقه دوستانه آرسنال رخ می‌دهد: یکی از بازیکن‌ها در جریان مسابقه ناگهان بیهوش می‌شود و لحظه‌هایی بعد می‌میرد. اعلام می‌شود که او مسموم شده است و پس از این است که تحقیقات پلیس آغاز می‌شود. در این فیلم که به همین ماجرا می‌پردازد، چند تن از ستاره‌های آرسنال حضور دارند.
ضربه بزن: جام جهانی بی خانمان‌ها
لیگ فوتبال جام را فراموش کنید ـ لیگی که از عجیب‌ترین مسابقات بوده است. در این فیلم است که می‌بینیم جام جهانی بی‌خانمان‌ها، محرومان زیادی را جذب خود می‌کند تا بیایند و به یک توپ در کیپ تاون ضربه بزنند. این فیلم مستند که کالین فارر، راوی آن است تجربه هفت انسان بی‌خانمان را در جام جهانی بی‌خانمان‌ها که توسط سازمانی به همین نام برگزار می‌شود، روایت می‌کند.
جام جهانی بی‌خانمان‌ها، مسابقات بین‌المللی است که هر سال برای بی‌خانمان‌ها برگزار می‌شود. این مسابقه اولین بار در سال ۲۰۰۳ در اتریش برگزار شد. و این مستند، تصاویری از این جام را وقتی که در شهر کیپ تاون در آفریقای جنوبی برگزار شد، نشان می‌دهد.
پسرها و توپ‌ها: تحسین منتقدان
فیلمی درباره‌ی دروازه‌بان همجنسگرایی که به دلیل هوموفوبیاهراسی از تیم سابق‌اش اخراج شده است. این فیلم که در سال ۲۰۰۴ ساخته شده و تحسین‌های زیادی را برانگیخته است، از سوی برخی منتقدین به عنوان اولین فیلم کمدی مهم درباره ورزش انتخاب شده است.
دیوانه مامبو: رویای فوتبال
بچه‌های یک مدرسه کاتولیک با آرزوهای بزرگ: یکی دوست دارد طراح لباس شود تا ثروت زیادی به دست آورد، دیگری رویای تردستی در سر می‌پرواند تا پولدار شده و با زنان زیبا ملاقات کند، اما در میان همه‌ی آنها پسری هست که همه‌ی زندگی‌اش در فوتبال خلاصه می‌شود. این فیلم بریتانیایی در سال ۲۰۰۰ ساخته شده است.
ماشین مین: فوتبال در زندان
فیلمی کمدی ـ ورزشی که در سال ۲۰۰۱ ساخته شد و وین جونز، بازیکن سابق فوتبال در آن نقش‌آفرینی کرده است. فیلم درباره‌ی فوتبالیستی است که به سه سال زندان محکوم و از بازی محروم می‌شود. در زندان است که زندگی به شکل دیگر رقم می‌خورد، چراکه رئیس زندان به او پیشنهاد می‌دهد که یک تیم از زندانیان تشکیل دهد و درصورت پیروزی بر تیم زندانبان آزاد شود.
یک شوت تا افتخار: دنیای مربی‌گری
فیلم در سال ۱۹۹۹ ساخته و در سال ۲۰۰۱ به نمایش درآمد. فیلمی که برخی از اهالی فوتبال نیز در آن حضور دارند. فیلم درباره یک مربی باشگاه است که با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند، مشکلاتی همچون انتقال تیم به دوبلین.
یکبار در زندگی: مستندی درباره باشگاه کوسموس
فیلمی مستند درباره باشگاه کوسموس نیویورک، یکی از مشهورترین باشگاه‌های فوتبال در تاریخ آمریکا. این فیلم که در سال ۲۰۰۶ ساخته شده است، مصاحبه با بسیاری از شخصیت‌های مشهور فوتبال در دهه هفتاد و هشتاد آمریکا را گردآوری کرده است.
گل: زندگی در رویا: یک سه گانه درباره فوتبال
این فیلم، قسمت دوم از یک سه‌گانه درباره فوتبال است که در سال ۲۰۰۷ در بریتانیا و در سال ۲۰۰۸ در آمریکا به نمایش درآمد. فیلم به اتفاقاتی تخیلی در فصل ۲۰۰۵ـ۲۰۰۶ فوتبال می‌پردازد و باشگاه‌های مشهور اروپا همچون آرسنال، بارسلونا، رئال مادرید و نیوکسل از جمله باشگاه‌هایی هستند که در این داستان حضور دارند.
بازی زندگی‌هاشان: انگلیس- امریکا
این فیلم درام که در سال ۲۰۰۵ ساخته شده، براساس رمانی به همین نام است و به ماجرای مسابقه تیم آمریکا با انگلیس می‌پردازد. مسابقه‌ای که در سال ۱۹۵۰ برگزار شد و آمریکا در کمال شگفتی، انگلیس را یک بر هیچ شکست داد. فیلم به خانواده‌های بازیکنان و اشتیاق‌شان برای برد می‌پردازد.
تب اوج: تجزیه آرسنال
فیلمی براساس رمانی پرفروش به همین نام از نیک هورن بوی که به موضوع تجزیه آرسنال می‌پردازد. دو موضوعی که هر یک می‌تواند فیلم را به فیلمی پرفروش تبدیل کند. این فیلم اول بار در سال ۱۹۹۷ ساخته شد و در سال ۲۰۰۵ هم نسخه جدیدی از آن به بازار آمد.
https://www.youtube.com/watch?v=abO0lm6L4T0&feature=kp
فرار به سوی پیروزی : فوتبال و جنگ جهانی دوم
فیلمی درباره زندانیان جنگی که در جریان جنگ جهانی دوم به زندانی در آلمان فرستاده می‌شوند و مسابقه‌ای با تیم آلمانی برگزار می‌کنند. این فیلم که در سال ۱۹۸۱ به نمایش درآمد، توجه‌های زیادی را به خود جلب کرد و در جشنواره‌هایی همچون جشنواره فیلم بین‌المللی مسکو به نمایش درآمد. در این فیلم همچنین فوتبالیست‌های معروفی همچون بابی مور، اوسوالدو آردیلز و پل فن هیمست حضور دارند.
