سولماز شریف
عرضه آزاد بنزین در ایام نوروز در دستور کار دولت قرار گرفته و ظرف دو هفته آینده، تصمیم نهایی درباره نحوه انجام آن اعلام شود. بر اساس این طرح، دارندگان خودروهای شخصی تنها در ایام نوروز می توانند بنزین را به قیمت آزاد تهیه کنند. این طرح هم اکنون برای اجرایی شدن در مهم ترین نهاد تصمیم گیری در مورد بنزین، یعنی ستاد تبصره 13 قرار دارد و برای اجرایی شدن باید به تصویب هیات دولت برسد.
مهدی هاشمی رییس ستاد تبصره ۱۳ در این خصوص در گفت و گو با خبرگزاریها گفت: “سهمیه بندی بنزین تا پایان سال ۸۷ ادامه خواهد داشت؛ اما بنزین آزاد برای مصرف در ایام تعطیلات نوروزی در نظر گرفته می شود. این اقدام در پی واگذاری مسئولیت تعیین قیمت آزاد بنزین به دولت، صورت می گیرد.”
وی افزود: “هم اکنون سه پیشنهاد عرضه بنزین آزاد با قیمتهای 250، 300 و 700 تومان در این ستاد مطرح شده که در صورت تصویب قرار است از طریق واردات تامین شود.“
وی در خصوص همکاری این ستاد با بخش خصوصی گفت: “به وزارت نفت اعلام کرده ایم که با بخش خصوصی در ساخت جایگاههای عرضه سوخت و واردات بنزین همکاری کند.“
در همین خصوص، سید حمید حسینی “رئیس اتحادیه صادر کنندگان فرآورده‌های نفتی” نیز اعلام کرد: بخش خصوصی آماده است در راستای حمایت از دولت برای واردات و عرضه بنزین با قیمت آزاد اقدام کند.
رئیس ستاد تبصره 13 گفت: “با توجه به نتایج مثبت اجرای صرفه‌جویی مصرف بنزین، این کار تا پایان سال 87 ادامه خواهد داشت، اما با توجه به واگذاری مسئولیت تعیین قیمت آزاد بنزین به دولت، برای رفاه حال مردم و انجام بدون دغدغه سفرهای نوروزی، بنزین آزاد برای این ایام در نظر گرفته می‌شود.“
اگرچه تصمیم گیریهای دولت در خصوص سیاستگذاری در مورد بنزین دچار بی ثباتی است و انتشار خبر اختصاص 100 لیتر بنزین اضافی برای سفرهای نوروزی، اعلام کم بودن آن توسط رحیم مشائی در چند روز بعد و سپس اعلام اجرای طرح عرضه بنزین آزاد در نوروز، گواه این مدعا هستند، اما به هر حال به دلیل اهمیت نقش بنزین، دولتیان می دانند که هرگونه تصمیم گیری در این خصوص کنشها و واکنشهای بسیاری را در پی خواهد داشت. پس از اعلام این خبر نیز مباحث زیادی بین کارشناسان مطرح شد و این طرح در صحن علنی روز شنبه مجلس مورد بررسی قرار گرفت. گفتنی است کمیسیون تلفیق بودجه مجلس با تاکید بر اینکه موضع دولت در لایحه بنزین شفاف نیست، بررسی آن را به صحن علنی مجلس ارجاع داد.
غلامعلی حدادعادل رئیس مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه در مصاحبه هفتگی خود با خبرنگاران بدون اعلام موضع خاصی در مورد احتمال تصمیم نمایندگان در مورد بنزین تاکید کرد: در حال رایزنی هستیم ولی هنوز تصمیم خاصی گرفته نشده است.
رئیس مجلس از سهمیه‌بندی دفاع و تاکیدکرد: تصمیم سال 86 برای سهمیه‌بندی بنزین تجربه‌ای موفق بود.
اما از سوی دیگر، برخلاف اظهارات رئیس مجلس شورای اسلامی، دو نظر در مجلس وجود دارد و آن تصویب پیشنهاد دولت و واگذار‌کردن تصمیم‌گیری درمورد این مسئله به دولت و نظر دوم ارائه راه‌حل برای تسهیل حرکت به‌سوی قانون آزادسازی قیمت بنزین تا سال 91 است.
دولت براساس قانون توسعه حمل و‌نقل عمومی باید ظرف 4 سال آینده با ایجاد زمینه‌های لازم بنزین و گازوئیل را به نرخ آزاد و بدون یارانه عرضه کند.
رئیس مجلس و نواب رئیس، احمد توکلی، محمد خوش‌چهره و روسای کمیسیون‌های مجلس در جلسه ویژه‌ای در مورد بنزین گفت‌وگو کردند.به گزارش خبرگزاری ها در این جلسه قرار شد پیشنهاد دولت درباره‌ی مدیریت سوخت اساس کار مجلس قرار گیرد.
محمد خوش چهره نماینده مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: یک هدف این جلسه هماهنگی میان نمایندگان برای مدیریت بهتر مسئله مهم بنزین در هنگام بررسی در صحن علنی مجلس است.
علی عباس‌پور نماینده تهران نیز گفت: در جلسه کارشناسی روز گذشته که در دفتر حداد عادل برگزار شد، پس از بررسی پیشنهادات مختلف درباره چگونگی تعیین قیمت بنزین و نحوه توزیع آن در سال آینده، مصلحت دیده شد تا درباره موضوع بنزین دولت تصمیم‌گیری نماید.
در همین خصوص، عادل آذر(عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات و کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی) گفت: با مصوبه مجلس شورای اسلامی در زمینه مساله بنزین در سال 87 دولت در یک دو راهی قرار گرفته است که راهی جز انتخاب یکی از دو راه را ندارد.
وی در گفت و گو با عصر ایران افزود: با مصوبه ای که مجلس در بودجه سال 87 گذراند و همه اختیار بنزین را به دست دولت داد در حقیقت از خود تکلیف را برداشت و بر گردن دولت انداخت و دولت در سال آینده راهی ندارد جز اینکه بنزین با قیمت آزاد و خارج از سهمیه بندی اعلام کند.
وی تصریح کرد: مجلس در بودجه سال 87 تنها 3 هزار میلیارد تومان برای واردات بنزین از خارج از کشور در نظر گرفته و این در حالی است که بر اساس پیش بینی ما دولت برای تامین نیاز داخلی سال آینده به 7 هزار میلیارد تومان برای این منظور نیاز دارد.
نماینده دهلران ادامه داد: دولت برای جبران این کسری 4 هزار میلیارد تومانی راهی ندارد که علاوه بر سهمیه بندی بنزین با قیمت 450 تومان را اعلام کند و به فروش برساند تا بتواند این کسری را جبران کند. البته راه دیگر دولت این است که در سال آینده برای کسری خود متمم ارایه کند که این موضوع نیز بستگی به ترکیب مجلس هشتم دارد. به عقیده من دولت بیشتر می تواند روی راه حل اول یعنی ارایه بنزین با قیمت آزاد و خارج از سهمیه بندی اقدام کند.
البته در این خصوص صاحب‌نظران تاکید دارند که نرخ بنزین آزاد باید به گونه‌ای تعیین شود که میانگین قیمت آن با قیمت بنزین سهمیه‌بندی، بتواند انگیزه لازم را برای صرفه‌جویی فراهم کند و به همین دلیل اگرچه قیمت 300 تومان را برای شرایط حذف سهمیه‌بندی در سال آینده، قیمت مناسبی ارزیابی می‌کنند، اما این قیمت را در شرایط حفظ سهمیه‌بندی، مناسب نمی‌دانند و قیمتی مابین 300 و 700 تومان را پیشنهاد می‌کنند.
گمانه زنی های دیگری نیز وجود دارد که “نباید تردید کرد که عرضه بنزین آزاد تدریجا به احتمالی قریب به یقین برای کل سال آینده تبدیل می‌شود و ظاهرا دیگر گریزی از آن نیست.“
نظرات مردم در خصوص اتفاقات رخداده پیرامون این مسائل نیز جالب توجه است. نگاهی به نظرات مردم در برخی از سایت ها که در این خصوص منعکس شده است، نشان از عدم رضایت آنان از تصمیم گیریهای اخیر دارد. فردی در این باره می نویسد: مگر می شود درآمد مردم به “ریال” باشد وهزینه ها به “دلار”؟ نرخ بنزین در شیخ نشینان اطراف ارزانتر است مثلا در “خصب”حدود 160تومان است.
فرد دیگری پیشنهاد می کند: “به نظر من 50 لیتر برای یک وسیله شخصی کافی است و باقیمانده نیاز باید به قیمت آزاد به افرادی که نیاز بیشتری دارند فروخته شود.وسایل نقلیه عمومی هم باید گاز سوز شوند.“
کاربر دیگری معتقد است: “اگر بنزین آزاد شود، عملا فاتحه بنزین کارتی خوانده است. چراکه پمپ بنزین ها میگویند فقط بنزین آزاد داریم و کارتی تمام شده است. بهتر است بنزین کلا آزاد شود و سوبسید هر کارت معادل سهمیه همان کارت به صورت ریالی به کارتش شارژ شود. یعنی مابه تفاوت قیمت ازاد وصدتومان ضربدر سهمیه لیتری در ماه و در پایان هرماه هرچقدر استفاده کرده بود، اگربیشتر بود که سوبسید حداکثر سقف سهمیه را دارد. اگر کمتر مصرف کرده بود که سوبسید کمتری هم خواهد گرفت وبه تدریج سهمیه هرسال رو به کاهش برود تاکلا بنزین آزاد شود.“
نکته حائز اهمیت در این خصوص، تجارب شخصی افراد در برخورد با عوارض سهمیه بندی بنزین است. شخصی در این خصوص می گوید: “ساعت 22 دیشب (طی هفته اخیر) در یکی از پمپ بنزین های کرج بودم و قصد داشتم 20 لیتر بنزین از کارت خودم استفاده کنم چون آخر ماه است، افراد متعدد وانت دار و تاکسی دار به من برای فروش بنزین مراجعه کردند از 350 تومان به قول خودشان با پمپ(یعنی پول بنزین) تا 250 تومان با پمپ. نهایتا یک وانت بار نیسان که در کنارم بود با اصرار به من گفت 250 تومان با پمپ که من 200 تومان با پمپ از ایشان گرفتم. علت فروش ارزان تر از دیگران را از این آقا جویا شدم گفت اگر تا امشب و فردا شب که کارتها شارژ می شود مصرف نکنم تمام500 لیتر بنزین می سوزد. آیا باید با سهمیه بندی که شده اینگونه مردم مجبور به مصرف بنزین شان بشوند در حالیکه اگر سهمیه نبود، حتما به اندازه نیازشان مصرف می کردند و من نوعی هم حداقل باک بنزینم را کامل می کردم؟!“
همین شخص در ادامه می افزاید: “به نظر اینجانب طرح سهمیه بندی 100درصد شکست خورده است چون بازار کاذبی ایجاد کرده و بهتر است با همین کارتهای هوشمند و روزانه 60 لیتر بصورت آزاد عرضه شود و پول اضافه هم صرف عمران و آبادی کشور گردد.”
نوروز و بنزین
با نزدیک شدن تعطیلات نوروز، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت گردشگری در کشور گفت: بدون شک دولت برای رونق گردشگری در ایام نوروز این سهمیه خاص را در نظر گرفته است تا بحث گردشگری در کشور وجود داشته باشد.
فروزش تصریح کرد: با توجه به اینکه در جاده‌ها و راه‌ها تعداد قابل توجهی رستوران و استراحتگاه داریم دولت باید با در نظر گرفتن این مراکز در بحث سهمیه بنزین نوروزی تصمیم درستی بگیرد.
اما از سوی دیگر اسفندیار رحیم مشایی در این خصوص در گفت و گو با خبرگزاریها گفت: ستاد تبصره 13 بودجه، 100 لیتر بنزین برای سفرهای نوروزی سال 87 مردم اختصاص داده است که اگر برای طی مسافت هر 100 کیلومتر خودروی شخصی 10 لیتر بنزین هم صرف شود با 100 لیتر بنزین، هر خودرویی با جمع رفت و برگشت می تواند1000 کیلومتر طی مسیر کند.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درباره پیش‌بینی خود از میزان افزایش سفرهای مردم در نوروز امسال اظهار داشت: نوروز سال 87، نخستین نوروزی است که در آن بنزین، سهمیه‌بندی است و نباید توقع افزایش سفر در بین مردم را داشته باشیم اگر میزان سفرهای مردم به میزان سال گذشته هم باشد میزان سفرها قابل قبول است.
رحیم مشایی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود مردم نوروز سال 87 تمایل به سفرهای با مسافت کوتاه‌تر داشته باشند، گفت: البته در مورد بعضی از شهرها مثل مشهد و خوزستان که مردم به عنوان گردشگر مذهبی علاقه‌مندی بیشتری برای حضور در آن‌ها دارند پیش‌بینی می‌شود مردم با وسایل نقلیه عمومی سفرهای خود را انجام دهند.