به دنبال تمدید حکم ریاست صادق لاریجانی برای مدت پنج سال بر قوهقضاییه توسط رهبر جمهوریاسلامی، اصولگرایان ضمن سخنانی تاکید کرده اند که خامنهای از عملکرد پنج ساله رییس قوه قضا، رضایت کامل دارد.
محمدرضا باهنر و مهدی طایب از جمله اصولگرایانی هستند که در روزهای گذشته تاکید کردهاند که رهبر جمهوریاسلامی از کارنامه قوه قضائیه کاملا رضایت دارد.
باهنر، نایبرییس مجلس، در این زمینه گفت: “رهبر معظم انقلاب در دیدار با رییس و مسوولان عالی قضایی تعاریف بسیار بلندی از رییس دستگاه قضا داشتند که تاکنون سابقه نداشته است و به حق هم عملکرد دستگاه قضا خوب بوده است و رهبری نیز از عملکرد این قوه رضایت داشتند”.
مهدی طائب، رییس قرارگاه عمار، نیز در گفتوگویی با خبرگزاری فارس درباره عملکرد صادق لاریجانی چنین اظهارنظر کرد: “این قوه با توجه به امکانات، شرایط زمان و الزاماتی که داشته کارنامه موفقی را از خود ارائه داده، گرچه اقدام برای ایجاد زمینه پیشرفت در قوه قضاییه وجود دارد و احساس می شود که مسئولین هم به دنبال این موضوع در دستگاه قضا هستند”.
به گفته رییس قرارگاه عمار: “نمیتوان گفت که مسوول قوه قضاییه در جریانات احکام چقدر موفق و چقدر ناموفق بوده، چون احکام به قضات و حاکمان باز می گردد ولی با توجه به مجموعه شرایط و روند، تا به امروز عملکرد آیت الله آملی لاریجانی مثبت بوده است”.
اشاره این افراد به سخنانی است که آیتالله خامنهای در دیدار با مسوولان دستگاه قضایی بر زبان راند. رهبر جمهوریاسلامی در این دیدار صادق لاریجانی را “عالِمی فاضل، متدین، مجتهد، خوش فکر، انقلابی، آگاه به مسایل و شجاع” توصیف کرد. وی همچنین در این دیدار شش اولویت برای پنج سال آیندهی ریاست صادق لاریجانی بر قوهقضاییه برشمرد.
ساز و کار ویژه و روشن برای اجرای سیاستها، نظارت بر عملکردها اعم از عملکرد قضات و عملکرد مدیران، لزوم عدم تاخیر در اجرای احکام، کادرسازی و جانشین پروری، پیشگیری از جرم و در نهایت افزایش همکاریهای سه قوه را اولویتهای اصلی قوهقضاییه برای دوره پنج ساله دوم ریاست صادق لاریجانی نامید.
نکتهی قابل توجه در تمدید حکم صادق لاریجانی برای ریاست بر قوهقضاییه آن بود که برخلاف سالهای پیشین، این کار با نامه رسمی رهبر جمهوریاسلامی و اعلام عمومی آن توسط رسانههای رسمی انجام نشد.
تنها سایت رهبر جمهوریاسلامی در ابتدای خبر دیدار آیتالله خامنهای با مسوولان قوهقضاییه نوشت که “رهبر انقلاب اسلامی ضمن تشکر و قدردانی از تلاشهای رییس قوه قضاییه و مسوولان عالی این قوه در ۵ سال گذشته، شش اولویت اصلی را برای دوره جدید بیان کردند”.
این برای نخستین بار در دوره رهبری آیتالله خامنهای است که رییس قوهقضاییه بدون حکم رسمی در سمت خود ابقا میشود. رهبر جمهوریاسلامی چه در زمان انتصاب و سپس تمدید حکم ریاست محمد یزدی (سال ۶۸ - سال۷۳)، هاشمیشاهرودی (سال ۷۸ - سال ۸۳) و چه دوره نخست صادق لاریجانی (سال ۸۸) با نامهی رسمی این کار را انجام داده بود؛ گرچه پیش از این برخی گمانهزنیها حکایت از آن داشت که احتمال دارد حکم صادق لاریجانی برای ادامه ریاست بر قوهقضاییه تمدید نشود. اتفاقی که در نهایت رخ نداد و وی پنج سال دیگر نیز رییس قوهقضاییه خواهد بود.
صادق لاریجانی در تابستان سال ۸۸ و در بحبوحه اعتراضها به نتایج انتخابات ریاستجمهوری به این سمت منصوب شد. برگزاری دادگاههای دستهجمعی معترضان بازداشتشده به نتیجه انتخابات، وقایع بازداشتگاه کهریزک و مرگ چند تن از متهمان و شکنجه برخی متهمان دیگر، مرگ ستار بهشتی، مرگ هدی صابر در زندان اوین، پرونده فساد مالی سه هزار میلیارد تومانی، مطرح شدن نام چند تن از اعضای بلندپایه دولت احمدینژاد در پروندههای فساد مالی و در نهایت حمله به بند ۳۵۰ زندان اوین از جمله مهمترین اتفاقهای رخ داده در این مدت بود.
با این همه اما حسین ابراهیمی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز، عملکرد قوهقضاییه در این مدت را مثبتارزیابی کرد: “قوه قضاییه در فتنه سال ۸۸ برخوردی منطقی و جدی انجام داد. محاکمه آشوبگران و خاطیان فتنه سال ۸۸ سبب شد تا ملت ایران و امت حزبالله، عادلانه بودن قضاوت در جمهوری اسلامی را مشاهده کنند”.
حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه نیز با اشاره به سخنان رهبر جمهوریاسلامی درباره صادق لاریجانی، گفت: “دستگاه قضایی با همکاری دستگاههای امنیتی توانسته کمک بسیار شایانی به قانونمند کردن نظارتهای امنیتی داشته باشد که این موضوع از دیگر ویژگیهای دستگاه قضا به حساب میآید”.
دوران ریاست صادق لاریجانی بر قوهقضاییه با اعتراضهای نهادهای حقوقبشری به نحوه عملکرد این دستگاه همراه شد. افزایش نرخ اعدامها - بیش از ۲۸۰۰ اعدام در پنج سال -، صدور احکام بلندمدت زندان و گزارشهای مختلف منتشر شده از بدرفتاری با زندانیان سیاسی، از جمله این موارد بود.
همزمان گروههایی از اصولگرایان نیز منتقد عملکرد دستگاه قضایی بودند. برخی اعضای بسیج نزدیک به احمدینژاد و یا منتقدان برادران لاریجانی، در این مدت بازداشت و زندانی شدند. مسالهای که با اعتراضهای گسترده آنان هم مواجه شد.
دامنهی این درگیریها تا محمود احمدینژاد هم کشید. وی پس از چند بار انتقاد از عملکرد قوهقضاییه و تهدید این قوه درباره احتمال برخورد با نزدیکان دولت، در واکنش به بازداشت علیآکبر جوانفکر، مدیرمسوول روزنامه ایران، قصد بازدید از زندان اوین را داشت. مسالهای که گرچه در نهایت ممکن نشد، اما روزهای پرتلاطمی را در رابطهی میان دولت و قوهقضاییه رقم زد.
مسالهای که در برههای منجر به پخش فیلمی از فاضل لاریجانی - برادر صادق و علی لاریجانی - در مجلس شد. جلسه محرمانهای میان سعید مرتضوی و فاضل لاریجانی که در آن فاضل لاریجانی به سعید مرتضوی قول میداد از نفوذ دو برادر خود برای ادامه ریاست سعید مرتضوی بر سازمان تامین اجتماعی استفاده کند.
صادق لاریجانی به دلیل عملکرد خود و به اتهام دست داشتن در نقض حقوقبشر، چند سال پیش از سوی اتحادیه اروپا در لیست افراد تحریم شده قرار گرفت.
صادق لاریجانی در نخستین سال رسیدن به ریاست قوهقضاییه و خطاب به برخی نمایندگان مجلس که در نامهای خواهان محاکمه میرحسین موسوی و مهدی کروبی، دو رهبر مخالفان دولت، شده بودند، گفت: “چگونه احتمال می دهند که رییس قوهقضاییه که منصوب رهبری است و خودم نیز قایل هستم که شرعا و عقلا همه دستگاه ها باید خطوط رهبری را مد نظر قرار بدهند، بی توجه باشم و به خود اجازه دهم و بر خلاف نظر ایشان کاری انجام دهم”.
صادق لاریجانی همچون برادر خود علی لاریجانی، متهم شده بود که روز انتخابات ریاستجمهوری در سال ۸۸ به میرحسین موسوی بابت پیروزی در انتخابات تبریک گفته است.
علی شکوریراد، عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت ایران اسلامی، در اینباره گفته بود: “رسانههای خود شما گفتند که علی لاریجانی تلفنی به آقای موسوی تبریک گفت… چنین مطالبی راجع به آقای صادق لاریجانی نیز وجود دارد که تاکنون بنا به دلایلی رسانهای نشده است و اگر لازم بود این کار انجام خواهد شد”.