هفدهمین بیانیه جدید میرحسین موسوی، موجی از واکنش ها را برانگیخته است. اصلاح طلبان، با استقبال از این بیانیه، راه حل های ارائه شده از سوی نخست وزیر زمان جنگ را مثبت ارزیابی کرده اند اما در آن سو، جناح راست رفتاری متناقض در این زمینه از خود نشان داده است. برخی از چهره های معتدل این جریان، بیانیه موسوی را در جهت برقراری وحدت ملی، مثبت ارزیابی کرده اند، اما چهره های افراطی این جریان و به ویژه حامیان محمود احمدی نژاد و رسانه های حامی دولت کودتا، از این بیانیه با عنوان وحدت خیانت و بیانیه اردوگاه عمر سعد نام برده و تا بدانجا پیش رفته اند که حتی نوک پیکان حملات خود را به سوی دیگر چهره های جناح راست که از این بیانیه حمایت کرده اند، گرفته اند.
میرحسین موسوی در بیانیه شماره 17 خود ضمن انتقاد شدید از خشونت های حکومتی در روز عاشورا و سخنان مطرح شده از برخی تریبون ها، پنج راه حل برای خروج از بحران فعلی پیشنهاد کرده و از حکومت خواسته است وجود بحران در کشور را بپذیرد. موسوی بدون اشاره به شهادت خواهر زاده اش در روز عاشورا، آمادگی خود را برای شهادت اعلام کرده و نوشته است که خون او از خون دیگران رنگین تر نیست.
پیشنهادات مطرح شده از سوی موسوی، از سوی برخی چهره های سیاسی به سازش او با حکومت تعبیر شد اما برخی دیگر با رد این موضوع، این بیانیه را نشانه هوشمندی و درایت موسوی دانسته و از آن به عنوان راه آخر پیش از فروپاشی نظام جمهوری اسلامی یاد کرده اند.
حجت تمام شد
در اولین واکنش ها، ابولفضل فاتح، رییس کمیته رسانه های ستاد میرحسین موسوی، بیانیه موسوی را یک حسن نیت بزرگ از سوی موسوی و یک امتحان خطیر برای مسوولان امر دانست و گفت: بیانیه هفدهم مهندس میرحسین موسوی اعلام یک “حسن نیت بزرگ و خواسته های حد اقلی” برای خروج کشور از بحران و یک امتحان خطیر برای مسئولان امر است. موسوی به تاسی از امام خود ثابت کرد که دوران مردانی که با خدا معامله می کنند به پایان نرسیده است. تفاوت مردان بزرگ و پرمایه با مدعیان بی ریشه ی استیلا طلب همین جا روشن می شود. اینک موسوی حجت را بر همه تمام کرده است.
فاتح به سایت کلمه گفت:ا گر مسئولان فرصت را از دست دهند، دشواری های سهمگین آینده بر عهده ی آنان خواهد بود و مهر حسرت و تباهی از این فرصت سوزی تا ابد بر پیشانی شان حک خواهد شد. آیا در میان مدعیان مصالح کشور گوش شنوایی هست؟
عباس عبدی با اشاره به اینکه “موسوی توپ را در زمین طرف مقابل انداخت” در مورد تحلیل‌هایی که این بیانیه را عقب‌نشینی می‌دانند اظهار داشت: استفاده از کلمه عقب نشینی، استفاده بیجا و نامناسبی است.
این روزنامه‌نگارسپس به بیان انتقادات خود از بیانیه هفدهم موسوی پرداخت و به سایت فرارو گفت: البته به آن جمله آخر که این مسائل احتیاج به گفتگو و مذاکره ندارد، انتقاد دارم؛ چرا که سیاستمدار همیشه باید آمادگی گفت‌وگو و مذاکره داشته باشد.
عماد افروغ، چهره اصولگرا نیز با بیان اینکه باید بیانیه موسوی را به فال نیک گرفت از این بیانیه استقبال کرد و گفت: به طور حتم راه حل اساسی را باید در حل مدبرانه و منصفانه مسائل و با صبر و حوصله جستجو کرد.
کدام بحران!؟
در جناح حامیان دولت اما، فضا به گونه دیگری بود.حمید رسایی، نماینده حامی احمدی نژاد در مجلس، بیانیه موسوی را به معنای پذیرش مسئولیت آنچه که حرمت شکنی های روز عاشورا خواند، دانست و گفت: با این بیانیه دیگر ثابت شده که موسوی، خاتمی، کروبی و برخی فرزندان هاشمی در خدمت اهداف دشمنان امام انقلاب و مردم هستند.
رسایی با مقایسه موسوی و کروبی با ابوالحسن بنی صدر و مسعود رجوی، آنها را «عوامل فتنه» خواند و خواستار مجازات این افراد شد و گفت: “اگر مسئولین در این زمینه به مسئولیت خود عمل نکنند مردم انقلابی به بند میم وصیت نامه امام عمل خواهند کرد.”
[در بند میم وصیت نامه آیت الله خمینی آمده است: از آنچه در نظر شرع حرام و آنچه برخلاف مسیر ملت و کشور اسلامی و مخالف با حیثیت جمهوری اسلامی است به طور قاطع اگر جلوگیری نشود، همه مسئول می‌باشند و مردم و جوانان حزب‌اللهی اگر برخورد به یکی از امور مذکور نمودند به دستگاههای مربوطه رجوع کنند و اگر آنان کوتاهی نمودند، خودشان مکلف به جلوگیری هستند].
احمد خاتمی، عضو مجلس خبرگان و امام جمعه موقت تهران نیز گفت “آقای موسوی در بیانیه شماره 17 خود اشتباهات و خطاها و گفتار نادرست گذشته” را تکرار کرد.
وی که تاکنون تند ترین انتقادات و توهین ها را به میرحسین موسوی و کروبی روا داشته خطاب به نخست وزیر زمان جنگ که در بیانیه اش گفته بود “ما بیانیه ندادیم اما مردم آمدند”، گفت: “لازم نیست بیانیه بدهید؛ چرا که شما بسترسازی کرده‌اید و شانزده بیانیه ساختارشکن شما بستر این اهانت‌ها را ساخت و قانون‌شکنی‌های مکرر شما و تقابل مکررتان در برابر ولایت فقیه این بسترها را ساخته است.”
وی با بیان اینکه “درست است طبق اعترافات سران منافقین، فرماندهی حوادث روز عاشورا با آنها بوده» افزوده« اما بسترساز شما بوده‌اید.”
احمد خاتمی در ادامه گفته است: “آقای موسوی می‌گوید باید اذعان به بحران کرد؛ اما سخن این است که که کدام بحران؟ بحران در کشور؟ بنده معتقدم این بحران نیست.به دلیل حضور ده‌ها میلیونی ملت در راهپیمایی روز چهارشنبه، می‌گویم شما بحران دارید و شما بن‌بست دارید و می‌خواهید چنین القا کنید که ملت بن‌بست دارند و شاهدیم نهضت آزادی هم در سال 65 در زمان امام می‌گفتند، کشور به بن‌بست رسیده است و امام پاسخ‌شان داد که شما به بن‌بست رسیده‌اید و کشور به بن‌بست نرسیده است. پس بنده هم می‌گویم کشور بحران ندارد و شما‌یید که بحران‌آفرینی می‌کنید. دست از بحران‌آفرینی بردارید.”
حمله به رضایی
هنوز ساعاتی از انتشار بیانیه پر اهمیت موسوی نگذشته بود که محسن رضایی، این بیانیه را عقب نشینی موسوی از انکار دولت محمود احمدی نژاد خوانداما در عین حال پیشنهادهای او درباره پاسخگویی دولت را سازنده عنوان کرد.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در نامه ای از آیت الله خامنه ای خواست با صدورپیامی و با ارائه رهنمودهایی در یک سخنرانی، حرکت جدیدی راکه برای وحدت در جامعه شروع شده تقویت کند. او نوشت: “به این ترتیب هم کسانی که در جناح های سیاسی اشتباهاتی داشته اند از اشتباهات خود بر می گردند هم از فعالیت افراط گرایان و دشمنانی که کمین کرده هم جلوگیری می شود.”
رضایی، نامه موسوی را “دیرهنگام ولی سر آغاز بالقوه یک حرکت وحدت بخش” در جبهه معترضین با دیگران دانسته و پیشنهاد کرده است: “تمام فعالان سیاسی و بزرگان انقلاب به پیروی از ملت ایران به صورت دسته جمعی در سپاسگزاری از حرکت مردم به یک حرکت نمادین دست بزنند.”
اما نامه محسن رضایی نیز همچون بیانیه میرحسین موسوی با حمله حامیان احمدی نژاد مواجه شد، چنانکه روح الله حسینیان اعلام کرد: “محورهایی از نامه محسن رضایی و بیانیه سیاسی موسوی با هم مشترک است که این امر نشان می دهد این گونه نامه ها و بیانیه ها از یک مرکز مشترک برنامه ریزی می شود.”
حسینیان گفت: “اگر منظور از وحدت، وحدت با سران فتنه است که همچنان بر طبل مخالفت و ایستادگی در راه شیطانی خود می‌کوبند، این وحدت خیانت به ملت است.”
خبرگزاری دولتی ایرنا نیز بیانیه ای به امضای چند تشکل اصولگرای دانشجویی منتشر کرد که در آن بسیج دانشجویی، جنبش عدالتخواه دانشجویی، اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل و اتحادیه جامعه اسلامی از محسن رضایی به عنوان “ پستچی اکبر هاشمی رفسنجانی” نام برده و نوشته اند: “رضایی در حالی نسخه وحدت با سران فتنه را می پیچد که این آقایان و اعوان و انصارشان مدتهاست که از سوی ملت طرد شده اند و امروز مردم انتظار ندارند آنان را ببینند مگر در پشت میز محاکمه.”
در این بیانیه با بیان اینکه “برخی از این آقایان به جای نامه نگاری به فکر نوشتن وصیت نامه هایشان باشند”، رضایی به همراه موسوی و هاشمی رفسنجانی سه ضلع مثلثی توصیف شده اند که در زمان جنگ هشت ساله به عقیده این تشکل ها “جام زهر را به آیت الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی نوشاندند” و نامه آقای رضایی به آیت الله خامنه ای تکرار سناریوی جام زهر هاشمی، موسوی و رضایی است.
اما شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل از منظر دیگری از رضایی انتقاد کرد. او اعلام کرد: آقای رضایی آرزوهای خود را بیان کرده است. ایشان آرزو دارد که آقای موسوی عقب‌نشینی کند و جنبش سبز تمام شود. این بیانیه تاکیدی است بر آنچه قبلا گفته شده و چند راهکار ساده نیز به‌عنوان کف مطالبات در آن آمده است. این بیانیه نشانگر عقب‌نشینی آقای موسوی نیست، اما اساسا اگر آقای موسوی هم عقب‌نشینی کند، جنبش خودجوش و مردمی سبز، تمام نخواهد شد.
با این وجود محسن رضایی دیروز در یک کنفرانس خبری از نامه اش به آیت الله خامنه ای دفاع و اعلام کرد: “پس از بیانیه آقای میرحسین بحث من این بود که نخبگان از مردم عقب نیفتند و در حقیقت به مردم بپیوندند.”
عصبانیت رسانه های حامی احمدی نژاد
اما تندترین لحن به روزنامه کیهان تعلق داشت که در خبر ویژه خود با عنوان “بیانیه شماره ۱۷ اردوگاه عمر سعد” نوشت: “میرحسین موسوی پس از ۵ روز سکوت نسبت به حرمت‌شکنی بی‌سابقه اوباش ضد‌انقلاب در روز عاشورای حسینی، بیانیه‌ای عمرسعدی صادر کرد و هتاکان به ساحت امام حسین علیه‌السلام را «مردم خداجو» خواند.”
روزنامه حسین شریعتمداری، نخست وزیر زمان جنگ را به فریب‌کاری و سفسطه متهم و او را عنصری بازی‌خورده و آلت دست آمریکا، انگلیس و اسراییل توصیف کرده است.
سایت رجا نیوز، متعلق به فاطمه رجبی و از حامیان افراطی محمود احمدی نژاد نیز موسوی را مهره غرب معرفی کرد و نوشت: “موسوی رسما از توحش محاربان روز عاشورا حمایت کرد.”
این سایت از نخست وزیر زمان جنگ به عنوان “مهره مورد علاقه و هدایت غرب که رفتارهای قانون‌شکنانه وی و حامیانش پس از انتخابات، بیشترین لطمه را به حیثیت جمهوری اسلامی زده و نظام استکباری را در امتیاز گرفتن از ایران امیدوار کرده است”، یاد کرد.
رجا نیوز در مطلب دیگری با عنوان “تشابهات بیانیه اوباما و موسوی” نوشت: “وجوه اشتراک و شباهت های بسیاری در بیانیه باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا و بیانیه میرحسن موسوی می توان پیدا کرد.”
این سایت افزوده است: “بیانیه آقای موسوی به جای پاسخ و اعلام برائت از بیگانگان، بیشتر به پاسخگویی خودی به خودی شبیه تر است، با نیم نگاهی به این بیانیه در می یابیم که خروش مردم انقلابی، باعث شده تا موسوی تلاشی برای توجیه اعمال خود و فرقه اش داشته باشد.”
جهان نیوز، دیگر ارگان رسانه ای حامیان دولت کودتا، بیانیه موسوی راعقب نشینی او از ادعای خود دانسته و نوشته است: “هر چند اقدامی مناسب است اما آنچنان که مردم در شعارهای خود فریاد زدند، وی ابتدا باید از ملت ایران عذرخواهی کند و سپس پاسخگوی خساراتی که به کشور و مردم توسط هوادارانش وارده شده، باشد. موضوعی که به گفته فعالان سیاسی کمک دستگاه قضا را هم می طلبد.”
خبرگزاری نیمه دولتی فارس ـ رسانه نزدیک به سپاه ـ چنین موضع گرفته است: “میر حسین موسوی، هتاکان و حرمت‌شکنان روز عاشورای حسینی را که در این روز به جشن و هلهله پرداخته و عزاداران حسینی را به استهزا و در روند هیات‌های مذهبی اخلال ایجاد می کردند عزاداران حسینی نامید.”
این خبرگزاری، موسوی را “نامزد شکست‌خورده از مردم در انتخابات” خوانده و ادامه داده است: “موسوی در ادامه بیانیه خود سوت و کف و هلهله، پاره کردن پرچم‌های عزای اباعبدالله، آتش کشیدن قرآن و حمله به مردم عزادار در روز عاشورا را حرمت شکنی ندانست و همچنان بر پروژه کشته‌سازی که در روز عاشورا توسط حامیان ایشان مجدداً کلید خورد تأکید می‌کند.”
سایت الف متعلق به احمد توکلی، مخاطب میرحسین موسوی را در این بیانیه “نظام سیاسی و نه مردم” دانسته و نوشته او در این بیانیه سهم خواهی کرده است. این سایت موسوی را متهم کرده که قانون را زیر پا گذاشته و دست به یک “بازی کثیف سیاسی” زده است: “میر حسین موسوی در بیانیه اخیر خودیادش رفته که دولت فعلی مشروعیت ندارد.”
