هلن کوپر و وارن هوگ
به گفته دیپلمات های اروپایی، کشورهای اروپایی قصد دارند در صورتی که ایران با توقف برنامه غنی سازی اورانیوم خود موافقت کند، مشوق های جدیدی به این کشور ارائه دهند. این در حالی است که نماینده ایران در سازمان ملل اعلام کرده است، کشورش همچنان دستورالعمل های شورای امنیت را برای توقف برنامه هسته ای نادیده خواهد گرفت و در عین حال اسناد مربوط به تلاش های ایران برای ساخت تسلیحات اتمی “جعلی” هستند.
انتظار می رود شورای امنیت ظرف روزهای آتی سومین قطعنامه تشدید تحریم ها بر علیه ایران را به تصویب برساند. طرح اروپاییان تازه ترین بخش از استراتژی بلندمدت و ناموفق هویج و چماق به شمار می رود که هدف آن مجاب کردن ایران برای چشم پوشی از اهداف هسته ای است. پس از نشست مقامات بلندپایه بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین، روسیه و آمریکا در وزارت خارجه آمریکا دربارۀ استراتژی آنها در قبال ایران، دیپلمات ها خلاصه ای از این طرح را ارائه دادند.
اگرچه آمریکا با طرح اروپاییان برای ارائه مشوق های بیشتر به ایران مخالف نیست، اما مقامات دولت بوش اعلام کرده اند که آمریکا فعلا ً قصد ندارد به این پیشنهاد بپیوندد. یک مقام بلندپایه وزارت امور خارجه آمریکا خاطر نشان کرده است، آمریکا امیدوار است بخش “چماق” طرح – تازه ترین قطعنامه تحریم ها – در هفته یا هفته های آتی توسط شورای امنیت به تصویب برسد.
محمد خزاعی نماینده ایران در سازمان ملل اظهار داشته است:” تصور می کنیم از نظر منطقی و قانونی، هیچگونه مبنایی حتی برای بررسی برنامه هسته ای ایران در شورای امنیت وجود ندارد. هیچکس نمی تواند بگوید که تحریم ها به کسی لطمه نزده است، اما نکته اینجاست که ما نگران طرح های این قطعنامه نیستیم. ما یاد گرفته ایم با آنها زندگی کنیم.“
به گزارش آسوشیتدپرس، کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه در سخنرانی خود در سئول پایتخت کرۀ جنوبی، ارزیابی ایران از گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی را زیر سؤال برد و اظهار داشت، این گزارش دلایل “بسیار محکمی” به شورای امنیت ارائه می دهد تا بلافاصله تحریم های جدید را اتخاذ کند.
احتمالا ً این بار رأی شورای امنیت مورد تأیید همگان نخواهد بود چرا که لیبی، عضو جدید این شورا که خود زمانی تحت تحریم بود، مخالفت خود را نشان داده است. در همین حال نمایندگان سه کشور دیگر عضو شورای امنیت، اندونزی، آفریقای جنوبی و ویتنام، کناره گیری خود را از این مقوله اعلام کرده اند.
تصویب قطعنامه های شورای امنیت دست کم مستلزم نه رأی مثبت است و در عین حال هیچ یک از اعضای دائمی این شورا، انگلیس، فرانسه، آمریکا، روسیه و چین، نباید این قطعنامه ها را وتو کنند. احتمال نمی رود بررسی بسته مشوق های اروپاییان که روز دوشنبه در واشنگتن مورد بحث قرار گرفت، در اولین فرصت ممکن یعنی تا ماه مه به پایان برسد.
به گفته دیپلمات ها، این بسته می تواند شامل پیشنهادهایی در خصوص سرمایه گذاری های مشترک میان شرکت های اروپایی و شرکت های نفتی ایران و همچنین مذاکره با ایران دربارۀ مسائل امنیتی منطقه باشد. از زمان انتشار ارزیابی سازمان ملی اطلاعات آمریکا (نای) در ماه دسامبر مبنی بر تعلیق فعالیت برنامه تسلیحات اتمی ایران در اواخر سال 2003، استراتژی قدرت های جهانی در قبال ایران تضعیف شده است.
بخاطر این تردیدهاست که روسیه و چین، که دارای روابط گستردۀ تجاری با ایران هستند، با قطعنامه جدید تحریم ها بر علیه ایران مخالفند و تنها به تازگی با طرح یکسری تحریم های ضعیف در شورای امنیت موافقت کرده اند. اما بسیاری از دیپلمات ها و حتی برخی از مقامات دولت بوش به طور پنهانی اعلام کرده اند که انتظار ندارند قطعنامه بعدی تحریم ها، حتی اگر مورد تصویب واقع شود، نتیجه چندانی داشته باشد چرا که این قطعنامه بسیار ضعیف است.
منبع: نیویورک تایمز، 26 فوریه