بابک مهدیزاده
با محمد علی نجفی، نفر اول در لیست اصلاح طلبان برای شورای شهر تهران گفت و گو کرده ایم. نجفی که در دولت های هاشمی و خاتمی وزیر آموزش و پرورش و رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی بوده، اینک به عنوان عضو شورای شهر تهران، به جایی رفته که “آن را یک پایگاه سیاسی” نمی داند.
اصلاح طلبان 4 کرسی در شورای شهر تهران به دست آوردند. یعنی دوباره صاحب منصب شده اند. کارشان اما سخت تر شده چون باید پاسخگو باشند. با این اوصاف اصلاح طلبان در شورا چه وظیفه ای دارند؟
ما قبلا هم اعلام کردیم که شورای شهر را یک پایگاه سیاسی نمی دانیم . به نظر ما در شورای شهر تمام تلاش ها باید صرف این شود که مسایل پیچیده و متنوع شهر تهران مورد بررسی قرار بگیرد و تا آنجایی که ممکن است تلاش کنیم شرایط زندگی مردم بهتر شود. به هرحال موضع ما موضع تعامل و سازندگی است چه با طیف مقابل در شورای شهر و چه تیم اجرایی شهرداری. در عین حال معتقدیم جایگاه شورای شهر باید به رسمیت شناخته شود. چون نهادی است که بر دستگاه شهرداری نظارت عالی دارد و باید نقش نظارت و قانونگزاری را ایفا کند. براساس استقلال شورای شهر و قبول جایگاه نظارتی و قانونگزاری این نهاد و همچنین تعامل سازنده با تمامی اعضای شورا، به نظر می رسد فعالیت ها در شورای سوم فعالیت های مثبتی خواهد بود. فکر می کنم با این اوصاف شورای سوم از کارآیی بهتری نسبت به شوراهای اول و دوم برخوردار خواهد بود. به نظر من ترکیب شورای سوم ترکیب مناسبی است و امکان فعالیت کارشناسی و تخصصی را در شورا به وجود می آورد.
چه برنامه ای برای شهر دارید؟
قبلا هم برنامه هایمان را برای شهر تهران اعلام کرده بودیم. یک بخش برنامه های بلند مدت است و یک بخش هم برنامه های کوتاه مدت. اما از جایی که اکثریت شورای شهر با اصلاح طلبان نیست ما نمی توانیم مطمئن باشیم همه برنامه هایی که قبلا اعلام کردیم در شورا به تصویب برسد.
به همین دلیل، اقلیت اصلاح طلبان شورا چگونه می توانند برنامه هایشان را به اجرا بگذارند؟
ما فکر می کنیم این برنامه ها، برنامه های کارشناسی است و امیدواریم با طرح این برنامه ها در شورای شهر، با همین ترکیب، بتوانیم بخش عمده ای از برنامه ها را اجرایی کنیم. اما همانطور که عرض کردم چون اکثریت را در دست نداریم نمی توانیم در این باره قول قطعی بدهیم اما امیدواریم با توافق بقیه اعضای شورای شهر بتوانیم لااقل بخش عمده ای از برنامه ها را به پیش ببریم.
اما اگر موفق نشوید و برآیند شورای سوم برآیند مناسبی نباشد مردم باردیگر نسبت به اصلاح طلبان دلسرد خواهند شد. آیا به این امر فکر کرده اید؟
من البته فکر می کنم شورای سوم در مجموع عملکرد مثبتی داشته باشد. باتوجه به شناختی که از افراد انتخاب شده دارم، این را می گویم. یعنی فکر می کنم در بخش عمده ای از مسایل مربوط به شورای شهر، ما بتوانیم به توافقی که مبتنی بر مسایل تخصصی و کارشناسی است دست پیدا کنیم. بنابراین از این جهت نگرانی کمتری دارم و امیدوارم شورای شهر سوم کارنامه مثبتی را عرضه کند؛ چه در مورد برنامه هایی که اصلاح طلبان ارائه خواهند کرد و چه برنامه هایی که طیف مقابل مطرح می کنند.
مشکلات شهر تهران بسیار عظیم است و تا به حال کسی موفق به حلش نشده است. اگر اصلاح طلبان هم موفق به حلش نشوند فکر نمی کنید به ضررتان خواهد شد و همان شانس اندک برای انتخابات مجلس را هم از دست بدهید. آیا می توانید مشکلات عظیم تهران را در عرض 4 سال حل کنید؟
اولا فکر می کنم بزرگی مشکلات نباید موجب فرار از مسئولیت شود. به هرحال همه ما در قبال شهری که در آن زندگی می کنیم مسئول هستیم. اگر کسانی بتوانند حتی بخشی از مشکلات را حل کنند به نظر من فرارشان از مسئولیت به هیچ عنوان قابل توجیه نیست. بنابراین ما با شناخت مشکلات و با علم براینکه حل برخی از این مشکلات در یک دوره 4 ساله مسلما ممکن نیست، وارد این میدان شدیم. به نظر من باید مشکلات و راه حلشان را به دو بخش تقسیم کرد. یکی مسایلی که در کوتاه مدت و در یک دوره 4 ساله قابل حل هستند و دوم مسایلی که در دوره چهار ساله باید بنیاد و شاکله آنها را ریخت و انشاله در دوره های بعدی به حل آنها پرداخت. براین اساس چون مردم فهیم هستند و اهل تحلیل اند و می توانند عملکردها را تشخیص دهند، فکر می کنم می شود در این 4 سال براساس گزارشی که به مردم می دهیم روشن کنیم که آن بخش از مشکلات که امکان حلش در عرض چهار سال بوده، حل شده و آن بخشی هم که باید در بازه زمانی درازمدت تری انجام شود شالوده های اصلی اش پی ریزی شده و باید در دوره های بعدی اجرایی شود. به همین دلیل فکر می کنم نباید از این جهت نگران باشیم.
شما حل کدام مشکلات را در اولویت قرار داده اید؟
یکی از مسایل مهم تهران این است که هنوز طرح جامع تهران به تصویب نرسیده. در واقع آخرین طرح جامعی که برای تهران تصویب شد و باید یک طرح 25 ساله می بود در سال 1342 به تصویب رسید که بعد از انقلاب هم به فراموشی سپرده شد. پس یکی از مهم ترین کارهای ما تصویب نهایی طرح جامع تهران است تا حدود و ثغور توسعه تهران در چارچوب آن طرح مشخص شود. البته براساس اطلاعاتی که بنده دارم طرح جامع تهیه شده. شورای سوم باید بتواند با توان کارشناسی داخل و بیرون شورا تکلیف طرح جامع تهران را مشخص کند. این طرح ، مساله ای است که اگر تصویب شود تبعات درازمدت خواهد داشت. چون شهری مانند تهران بدون طرح جامع، طبیعی است که تصمیم هایی که برایش گرفته می شود میدانی خواهد بود و از یکپارچگی و جامعیت برخوردار نخواهد بود. مجموعه دیگری هم وجود دارد که باید برای آنها هم راه حل های ضربتی و کوتاه مدت پیدا کنیم. مثل مساله محیط زیست تهران، آلودگی هوا ، نابودی پارک های جنگلی ، فضای سبز اطراف تهران… اینها جزیی از طرح بهبود و احیای محیط زیست است. در این موارد طرح هایی وجود داشته. در دوره آقای خاتمی با همکاری شهرداری و سازمان محیط زیست برای کنترل آلودگی محیط زیست تهران طرحی به تصویب رسید که برخی از مواردش به صورت جزیی اجرا شد و بخش زیادی هم باقی مانده. متاسفانه بعد از اتمام آن دوره، این طرح هم معوق ماند. من فکر می کنم رسیدگی به آن طرح ها و اجرای طرح های معوق می تواند تاثیرات خوبی بر محیط زیست تهران بگذارد. مساله دیگر ، مساله حمل و نقل عمومی در تهران است. تهران نسبت به نیازش و پیچیدگی های بافت شهری از نظر حمل و نقل عمومی با کمبودهای جدی مواجه است که حل این مشکل هم از جمله طرح هایی است که می توان در کوتاه مدت و در همین دوره 4 ساله به آن فکر کرد. نکته دیگر مسایل اجتماعی و فرهنگی تهران است. تهران نیاز به بررسی و توجه در این زمینه ها دارد.
یکی از وعده های اصلاح طلبان نظارت بر تخلفات مالی شوراهای گذشته وشهرداری ها بوده. حال که دارای یک اقلیت شدید این وعده را پیگیری می کنید؟
براساس قانون تشکیل شوراها، شوراها باید هرساله بیلان عملکرد مالی شهرداری را جهت اطلاع عموم مردم اعلام کنند. اما متاسفانه این بخش از قانون تا به حال اجرا نشده. ما اصرار داریم درجهت شفاف سازی امور مالی شهرداری براساس قانون ، شورا وظایف خودش را انجام دهد. بنابراین از زمانی که شورای سوم تشکیل شود مسلما بندهای قانونی را به طور جدی دنبال خواهیم کرد. اما در مورد آنچه که در گذشته انجام شده اگر پرونده هایی موجود باشد و شورای شهر دوم تا اردیبهشت ماه، که زمان تشکیل شورای سوم است، به این پرونده ها رسیدگی و اعلام نظر نهایی کند طبیعی است که شورای شهر سوم وارد آن مسایل نخواهد شد. اما اگر پرونده هایی باقی بماند و بدون جواب باشد که مربوط به تخلفات مالی بوده مسلما شورای شهر سوم وظیفه دارد آنها را برحسب اسناد و مدارک مورد رسیدگی قرار دهد.
شما در صحبت هایتان گفته اید شورای شهر نهاد سیاسی نیست اما برخی از حیطه ها هستند که به هر حال سیاسی تلقی می شوند مثل همین تخلفات مالی و یا اعتصاب کارگران شرکت واحد. مواردی که در مورد آنها بین اصلاح طلبان و اصولگرایان اختلاف نظر وجود دارد، شورای سوم را دچار چالش نمی کند؟
مرز بین مسایل اجتماعی و سیاسی خیلی ظریف است و خیلی جاها این دو موضع به هم تنه می زنند. به هرحال بخش عمده ای از مسایل شهری را مسایل اجتماعی تشکیل می دهند پس شورای شهر باید به صورت جدی به مسایل اجتماعی بپردازد. مسایل سیاسی هم یک جاهایی تنه به تنه مسایل اجتماعی می زند و همانطور که شما گفتید شورا ممکن است در بعضی از جاها وارد مسایل سیاسی هم بشود. اما ، ما واقعا با رویکرد سیاسی مسایل شورا را پیگیری نخواهیم کرد. هرجا هم که احساس کنیم رویکرد ممکن است سیاسی شود، سعی می کنیم آن را کنترل کنیم و تا آنجایی که ممکن است فارغ از گرایشات سیاسی با دید کارشناسی و تخصصی مسایل را دنبال کنیم. در مورد مسایل مالی هم همینطور است. مسایل مالی شهرداری تهران باید بر دیدگاه های کارشناسی و تخصصی مبتنی باشد. امیدوارم در زمینه مواردی که مطرح می شود، هیچکدام از گرایشات موجود در شورای شهر تلقی سیاسی از موضوع نکنند. چون معتقدم اعضای شورای شهر هیات امنای مردم هستند و باید به عنوان امین مردم به همه مسایل بپردازند و از حقوق مردم تهران دفاع کنند. براین اساس فکر می کنم انشالله برخوردهای سیاسی با مسایل شهری در شورا وجود نداشته باشد.
اگر اختلاف نظر جدی ای بین طیف شما و طیف مقابلتان رخ دهد و این اختلاف نظر عقیدتی باشد و ریشه در تفکرات داشته باشد آن وقت چه کار می کنید؟ آیا به خاطر منافع مردم حاضرید قید تعامل در شورا را بزنید یا اینکه به این بهانه که شورا دچار دعواهای سیاسی می شود کوتاه می آیید و سکوت می کنید؟
ما خودمان را به خاطر رای مردم، امین آنها می دانیم و حاضر نیستیم به رای مردم خیانت کنیم. بنابراین در جایی که احساس کنیم منافع مردم زیرپا گذاشته می شود به طور قطع کوتاه نخواهیم آمد. اما امیدواریم در دفاع از منافع مردم تهران، دیگران را نیز همراه خود کنیم. البته با شناختی که در مورد اکثر اعضای منتخب دارم فکر می کنم آنها هم همین دیدگاه را دارند. ممکن است در یکی دو مورد مدیریتی اختلاف نظر وجود داشته باشد اما در کل فکر می کنم همگرایی باشد. البته من همه اعضا را نمی شناسم اما کسانی را که می شناسم و اکثریت منتخبان هم هستند فکر می کنم همین دید را نسبت به صیانت و حفاظت از رای مردم داشته باشند.
چطور شد وزرای دولت های قبلی وارد عرصه شوراها شدند؟
برای اینکه ما فکر می کنیم شورای شهر در نظام مردمسالاری کشور ما جایگاه مهمی دارد و اگر ما می خواهیم مردمسالاری را تقویت کنیم باید از پایگاه هایی مثل شورای شهر حداکثر استفاده را بکنیم تا مردم در تصمیم گیری ها بیشتر دخیل شوند. از طرف دیگر بخشی از نیروهای باتجربه که سابقه فعالیت در کابینه دولت های قبلی را داشتند با روی کارآمدن دولت آقای احمدی نژاد از کار برکنار و حاشیه نشین شدند. ما معتقدیم به هیچ عنوان درست نیست از این تجربه ها و تخصص ها استفاده نشود. حالا اگر در سطح بالاتر دست رد به سینه این نیروها زده شده، دلیلی ندارد که در سطوح پایین تر و در شورا غایب باشیم. لذا براین اساس وزرای کابینه آقای خاتمی در تهران و مدیران ارشد ایشان در شهرستان ها در انتخابات شوراها شرکت کردند. ما این را یک حرکت مثبت می دانیم و مسلما در انتخابات مجلس هم باز تعداد دیگری از همین نیروها وارد انتخابات خواهند شد. نیروهایی که با وجود داشتن تجربه و تخصص اما در دولت آقای احمدی نژاد مورد استفاده قرار نمی گیرند. اینها مسلما در انتخابات بعدی کاندیدا خواهند شد و اگر مردم به آنها رای دهند این بار در سنگر مجلس به مردم خدمت خواهند کرد. ما کشور را مال خودمان می دانیم و فکر می کنیم در هرجایگاهی از ارکان تصمیم گیری و مدیریتی کشور باید از تجربه مدیریتی مان به نفع مردم استفاده کنیم.
ائتلاف اصلاح طلبان نتیجه نسبتا خوبی در انتخابات شوراها گرفت. فکر می کنید این ائتلاف در انتخابات مجلس هم ادامه خواهد داشت؟
این ائتلاف یک حرکت تاکتیکی نبود بلکه از بسیاری جهات یک حرکت استراتژیک بود. چون مبتنی بر یک همگرایی فکری در بین اصلاح طلبان شکل گرفت. براین اساس فکر می کنم انشالله ائتلاف اصلاح طلبان در سال های آینده هم ادامه داشته باشد. این خود از یک بلوغ سیاسی در بین اصلاح طلبان و اصلا کل جریانات سیاسی کشور نشان دارد.