حمید احدی
محمود احمدی نژاد همزمان با برکناری وزیر اقتصاد و دارائی و وزیر کشور، سرانجام تورم و گرانی های سرسام آور را پذیرفت و در همین زمان روزنامه های مختلف و حتی هوادار دولت احتیاط ها و ملاحظات قبلی را کنار گذاشته و در تحلیل ها و گزارش های خود نوشته اند که امکان زلزله های بزرگ اجتماعی می رود.
رییس جمهور در سخنرانی دیروز خود در مشهد در حالی پیشنهاد هفته گذشته حسین شریعتمداری مدیر کیهان را به عنوان برنامه تازه دولت خود اعلام داشت که صندوق بین المللی پول برای سال جاری ایران نزدیک 21 در صد تورم پیش بینی کرد که بالاترین نرخ در خاورمیانه است، رقمی که هیچ کشور صاحب نفت جهان بدان نزدیک هم نشده است.
مدیر روزنامه کیهان هفته گذشته واقعیت تورم و بیکاری را پذیرفته بود و برخلاف گذشته که آن را ساخته دشمنان و مخالفان دولت می خواند، آن را “حقیقتی که مردم را به ستوه آورده” توصیف کرده و خواستار آن شده بود که شدت عمل به کار گرفته شود و از جمله مجازات های سنگین برای کسانی که به نوشته وی با دلالی و یا فعالیت های سودآور باعث گرانی ها می شوند. رییس جمهور هم در مشهد گفت در افتادن با ”گردن کلفت هایی که همه چیز را برای خود می خواهند” و سیستم های پولی و اقتصادی وسیعی را در اختیار دارند و با کوچک ترین اعمال فشاری به سرعت فعال می شوند، گرچه دشوار است، اما دولت در قطع دست های فاسد کاملاً جدی است.
مدیر کیهان برای فهماندن توصیه خود به عوامل اجرائی از ضرب المثل تهرانی استفاده کرده بود که “یک ذره شاخ بهتر از صد گز دم است” چرا که به نوشته آقای شریعتمداری شاخ موضع را از هم می درد ولی دم نوازش می دهد.
اولین واکنش سرمقاله تهدید آمیز روزنامه کیهان، اشاره منقدان به سرنوشت شاه سابق در آخرین سال حکومت خود بود که برای مهار تورم و گرانی به جریمه اصناف و بازاریان و حتی دستگیری مدیران اقتصاد پرداخت و به جای گلایه از تصمیم های غلط خود در افزایش نقدینگی و واردات بی رویه، بازرگانان و دلالان را مقصر نامید.
واکنش روزنامه ها
در اولین روز هفته بیشتر تیتر های صفحه اول روزنامه های تهران درباره تورم و گرانی بود: هواداران دولت وعده طرح ضربتی برای جاره کردن تورم را مهم دیدیدند و روزنامه های دیگر آمار صندوق بین المللی پول را. بدین ترتیب آن چه تا ماه های گذشته در سایت های اینترنتی مورد تاکید قرار می گرفت که بلافاصله هم توسط دولت فیلتر می شدند، و اقتصاددانان بر آن اصرار داشتند و چند بار هم متهم به دشمنی با دولت و همدستی با دولت های سابق در ایجاد فاجعه های اقتصادی شدند، اینک مورد تائید هواداران و حتی رییس دولت قرار گرفته است.
اما تغییری که بعد از تعطیلات نوروزی در سطح کشور به چشم می آید صراحتی است که روزنامه های هوادار و منتقد دولت در انعکاس نارضایتی مردم از تورم و گرانی در پیش گرفته اند.
اعتماد ملی در سرمقاله خود اظهار عقیده کرد که اگر دولت به جای پرداخت به اقتصاد جهانی و منتقدان اقتصاد ایدئولوژی محور و تعیین نقش آنها در شکل‌گیری تورم، یک بار برای همیشه رفتار اجرایی و بینش نفتی خود را ارزیابی می‌کرد و تحلیل‌های کارشناسی را به گوش جان می‌خرید، امروز موج بزرگ نگرانی روی سر اقتصاد ایران چرخ نمی‌زد.
در این مقاله احتیاط کنار رفته و با اشاره به آمار صندوق بین المللی پول و گفته های مسوولان دولتی نوشته شده باید باور کرد که اکنون اقتصاد در ایران بیش از تخیل و اراده‌گرایی و بی توجهی به استانداردهای علمی، به واقعیت گرائی نیاز دارد، چرا که تورم روی نوار بحران و سکته‌های اجتماعی حرکت می‌کند و این مساله بدون توجه به ظرف زمان، می‌تواند زمین اقتصادی ایران را دچار زلزله‌ای بزرگ کند.
در واکنشی دیگر، روزنامه جمهوری اسلامی برای چندمین بار به صدا در آمده و از میان صدها نشانه بی برنامگی یکی را انتخاب کرده و به موضوع گوشی تلفن های همراه پرداخته و نوشته قرار بود [در زمان وزارت طهماسبی] شرکتهای داخلی با تدارک زمینه ها 4 تا 6 میلیون تلفن همراه در داخل تولید نمایند و به همین دلیل تعرفه واردات تلفن همراه 60 درصد تعیین شد. ولی بر اثر فعل و انفعالاتی که هیچگاه درباره اش اطلاع رسانی صورت نگرفت این تعرفه به کمتر از نصف تقلیل یافت و اکنون 4 درصد شده است.
روزنامه جمهوری اسلامی با اشاره به آن که تصمیم وزیر سابق بی بررسی بود و تصمیم اخیر هم مغایر تصمیمات گذشته و به زیان منافع ملی است و با در نظر گرفتن تاثیرات آن بر افزایش بیکاری اشباع بازار از محصولات بیگانه و نومید کردن کارآفرینان برای افزایش تولید داخلی و ایجاد بی اعتمادی نسبت به مدیریت دولتی یک تصمیم غیرکارشناسی محسوب می شود، از مجلس شورای اسلامی خواست به وظیفه خود در کنترل چنین سیاستگذاری هایی عمل کند.
مردم سالاری نیز در سرمقاله خود مساله تورم را حاصل هزینه های دولتی و افزایش نقدینگی دانسته ولی اضافه کرده که قطعنامه های شورای امنیت هم اثر خود را گذاشته اند، چرا که بعضی کشورهای خارجی این قطعنامه ها را نادیده می گیرند اما برای منفعت ویژه ای که از ایران طلب می کنند و هزینه مضاعفی که بر کشور تحمیل می کنند.
روزنامه اقتصادی سرمایه خاطرنشان کرده تا چند ماه پیش رییس جمهوری گزارش ها و خبرهایی را که حاکی از تورم و گرانی بودند، قبول نداشت و آن ها را تبلیغات مخالفان ارزیابی می کرد. اما او به تازگی ضمن پذیرش تلویحی برخی گرانی ها آن را متوجه مجلس دانست که مورد اعتراض نمایندگان مجلس هفتم قرار گرفت تا آن که در پیام نوروزی خود و همچنین در سخنانی که در حضور وزیر مسکن در هفته گذشته گفت در نهایت تورم و گرانی در حوزه هایی چون مسکن را پذیرفت.
بهمن اموئی در سرمقاله روزنامه اقتصادی سرمایه نوشته در 40 سال گذشته هیچ دولتی در ایران تا به این حد مورد حمایت تمام نهادها و اجزا و سلول های حکومت قرار نداشته است. دستگاه های سیاسی، نظامی، اجتماعی و نهادهای مدنی و قضایی و مجلس تمام امکانات خود را در اختیار آن قرار داده اند اما پس از این همه مدت ناگهان رییس جمهوری می گوید: “هزاران دست مانع برخورد او با فساد می شوند”، آیا این پذیرش تلویحی گسترش فساد در تمام ارگان های نظام نیست؟
این مقاله در مقابل اشاره به میلیاردها دلار زیانی که دولت با تصمیم های ندانسته خود به اقتصاد کشور وارد آورده، به فعالیت های نمایشی صرفه جوئی اشاره کرده و از جمله، موارد زیر را بر شمرده است: فشار بر مدیران دستگاه های دولتی برای نداشتن راننده، نخریدن روزنامه و استفاده از کشمش و توت خشک به جای قند در ادارات به منظور صرفه جویی، حذف غذا در برخی از سازمان ها و ادارات، پس گرفتن تلفن همراه برخی از مدیران، کاهش هزینه های تبلیغاتی سازمان ها و نهادهای دولتی و جلوگیری از چاپ سررسید و تقویم، خوردن غذای ساده و آوردن آن از خانه به جای استفاده از غذای نهاد ریاست جمهوری، کم کردن نیروهای خدماتی ادارات، کاهش و حذف اضافه کاری ها و جمع آوری فرش های گرانقیمت در نهاد ریاست جمهوری و استقبال از مهمانان رییس جمهوری در ساختمان های جنوب شهر به جای رفتن به شمال شهر و استفاده از مجموعه های کاخ سعدآباد.
طعنه ها
کنار رفتن پرده های احتیاط و رودربایستی تا آن جاست که روزنامه جمهوری اسلامی نوشته خیل جوانان بیکار آبادانی و خرمشهری آرزو دارند ایکاش آنان نیز داماد آقای … که از دولتمردان بلندپایه کنونی است بودند که در تداوم خدمت به مردم آبادان و خرمشهر بویژه خیل جوانان بیکار با دریافت ماهیانه حقوق نزدیک به دو میلیون تومان با 24 سال سن در دفتر تهران منطقه آزاد اروند مشغول دعا به جان کسانی است که اصول گراها را در سال 83 به قدرت رساندند .
روزنامه جمهوری اسلامی که از آوردن نام دولتمرد مذکور خودداری کرده به طعنه ادامه داده این خبر زمانی داغ تر می شود که بدانیم داماد 23 ساله آقای الف ـ ب نیز در سازمان منطقه آزاد اروند با حقوق مکفی مشغول به کار است تا مشکل بیکاری جوانان آبادانی و خرمشهری تا حدود زیادی مرتفع گردد!
به نوشته یک سایت اینترنتی، طرفه آن که محمود احمدی نژاد، که بزرگ ترین ایرادش به دولت های گذشته این بود که به جای اصلاح زندگی مادی مردم به حرافی و ایده سازی مشغول شده اند، اینک در روزهائی که فغان همه کشور و حتی موافقان وی از تورم بلند است شعار “ ماموریت ما تغییر مدیریت در جهان است” سر می دهد و از فن آوری هسته ای شعارها و جشن ها و بزرگ نمائی ها ساخته تا روی شکست اقتصادی دولت را بپوشاند. از آن مهم تر، در حالی که ایراد اصلی جناح راست به دولت خاتمی این بود که چرا می گوید ”دیگران نمی گذارند کاری صورت گیرد” اینک رییس جمهور و مشاورانش با در دست داشتن مجلس و شورای نگهبان و حمایت رهبری و سپاه و بسیج ادعا دارد که دیگران نمی گذارند دولت کار کند. چنان که ریییس جمهور در جمع مردم مشهد دیروز گفته است دشمنان می خواستند تورم هفتاد در صدی درست کنند که دولت نگذاشت.سخن فوق که مایه طنزپردازان شد در زمانی ایراد گردید که به نوشته یک سایت خبری باید از دشمنی که از رهبری و ارتش و سپاه و مجلس و شورای نگهبان و امام زمان هم قوی تر باشد ترسید و اگر آمریکاست با آن کنار آمد.
در همین حال روزنامه دولت در یک ستون تازه نامه های شهروندان آمریکائی خطاب به رییس جمهور را منعکس کرده که در آنها مضمون هایی مشابه تکرار می شود. مثلا این که: “جناب آقای احمدی نژاد؛ از شهروندان ایالات متحده آمریکا هستم. هر آنچه بر زبان آوردید صحت دارد. ای کاش ما هم رهبری به خوبی شما داشتیم.“