آرش بهمنی
دکتر احمد شیرزاد نماینده مردم اصفهان در مجلس ششم و از اعضای شورای مرکزی حزب مشارکت ایران اسلامی، اکنون در پژوهشکده فیزیک مشغول کار است. او از جمله افراد خوش بین نسبت به ائتلاف اصلاح طلبان است. با وی در مورد آرایش سیاسی نیروها در ایران سخن گفته ایم.
آقای شیرزاد، فکر می کنید بعد از انتخابات شوراها، آرایش سیاسی نیروهای اصلاح طلب چه تغییری کرده است؟
آنچه در جناح اصلاح طلب بود، تغییری نکرده؛ نه حزب جدیدی تشکیل شده و نه انشعابی رخ داده است. تنها رویداد مهم، ائتلاف مجدد اصلاح طلبان بود. البته ائتلاف سابقه هم داشته است: مثلا در انتخابات ریاست جمهوری اول و دوم آقای خاتمی و همچنین در مجلس ششم و تا حد زیادی در شوراهای اول. فقط در سه دوره اخیر بود که ائتلاف میان اصلاح طلبان خدشه دار شدو البته ما ثمرات این عدم ائتلاف را هم دیدیم.
یعنی شما امکان ریزش مجدد نیروها در ائتلاف جدید را منتفی می دانید؟
ریزش به چه معنا؟
مثل جدا شدن دانشجویان از نیروهای دوم خردادی یا بعضی افراد دیگر.
خوشبختانه ما در انتخابات اخیر مخالفت زیادی در داخل کشور نداشتیم. ما در انتخابات قبلی، بخصوص ریاست جمهوری، یک موج شدید تحریم را شاهد بودیم که در انتخابات اخیر بسیار ملایم تر بود؛ بجز چند گروه اپوزیسیون خارج از کشور که در داخل هم هیچ پایگاهی ندارند، ما در داخل کشور موج تحریم نداشتیم. بعضی از گروه ها کم و بیش همراهی و بقیه هم سکوت کردند. گروه های اجتماعی، مثل دانشجویان هم فعال تر از گذشته بودند. لذا با توجه به همه این مسایل بعید است ما شاهد خروج از جبهه، به دلیل کند حرکت کردن و امثالهم باشیم.
یعنی ائتلاف گروه هایی مثل مشارکت و سازمان مجاهدین با اعتماد ملی، با توجه به اختلافات آنها، پایدار می ماند؟
اگر یک اتحاد پایدار و محکم باشد که معنی جبهه می دهد. البته جبهه دوم خرداد هم وجود دارد که جلساتش از دیرباز استمرار داشته و الان هم هست و کار جبهه ای می کند. منتها شکل عمده ظهور این جبهه در زمان انتخابات است که حرکت هایی از نوع دادن بیانیه و اطلاعیه مشترک انجام می دهند.
اختلافات بین مشارکت با سازمان محاهدین و اعتماد ملی در مورد جبهه دموکراسی خواهی چطور؟
در مورد سازمان مجاهدین که اختلافات ما کوچک و قابل حل است. اما درمورد حزب اعتماد ملی که بعد از انتخابات ریاست جمهوری شکل گرفت، باید بگویم در دوره های قبلی، شخصیت هایی مانند آقای کروبی همیشه در صحنه و بیشتر در قالب مجمع روحانیون بودند. این حزب در این انتخابات متولد شد. در واقع می توان گفت بخشی از اختلافاتی که در زمان انتخابات ریاست جمهوری و همچنین قبل از آن وجود داشت، منجر به تشکیل این حزب شد. اما در انتخابات اخیر، به هر حال مدیریت نسبتا خوب افراد سیاسی در جبهه اصلاحات باعث شد این شکاف گسترده نشود و در نتیجه به جای اینکه این مسئله منجر به ایجاد فاصله بین اصلاح طلبان شود، در واقع به عنوان نوعی فرصت به کار گرفته شد؛ یعنی زمانی برای تشکل بیشتر اصلاح طلبان. بعد از این هم، حتی اگر حزب جدیدی تشکیل شود، یک علامت بد نیست. حتی شاید بتوانیم این مساله را به عنوان امکانی برای جلب نیروهای جدید قلمداد کنیم. به هر حال به نظر من در وضع کلی جبهه اصلاح طلب، می توان حرکت های هماهنگ و خوبی را طراحی کرد.
یعنی عدم حضور اعتمادملی در ائتلاف می توانست باعث ایجاد مشکل بشود؟
طبیعی است، اما من فکر می کنم اعتماد ملی به نوعی به این ناز و کرشمه نیاز داشت. به هر حال حزب اعتماد ملی به زمان بیشتری برای جاافتادن نیاز دارد تا بتواند پتانسیل خود را ارزیابی و تجربه و سازمان دهی خوبی پیدا کند. به نظر من اگر بخواهیم خوش بینانه تحلیل کنیم دوستان حزب اعتماد ملی نیاز داشتند یک بار پتانسیل مستقل خود را ارزیابی کنند و شاید این کار را انجام داده باشند. اعتماد ملی عملا هم با جمع اصلاح طلبان حرکت و هم تلاش کرد پتانسیل مستقل خود را ارزیابی کند.
یعنی ائتلاف تا مجلس هشتم پایدار می ماند؟
من فقط امیدوار هستم. در جمع هم که حساب کنید جاهایی که اصلاح طلبان با هم حرکت کرده اند احتمال موفقیتشان بیشتر بوده است.
وضعیت در اردوگاه اصول گرایان چطور است؟
اصول گرایان یک هسته سنتی دارند که در انتخابات ریاست جمهوری گذشته یک جناح نوپا توانست آن را کنار بزند و حاشیه نشین کند؛ که این به نظر من مقداری ناشی از فقدان ساز وکارهای دموکراتیک در این جبهه است. در برآورد من این جبهه به لحاظ بلوغ سیاسی حدود 15 سال تر عقب تر از اصلاح طلبان است. به همین دلیل مقداری زورمداری و حل و فصل اختلافات از طریق اعمال قدرت در آن به چشم می خورد. البته افراد با درایتی در آن جناح هستند ولی اینکه یک دفعه یک گروه نوظهور بتواند در متن قرار گیرد نشانگر نوعی رشدنایافتگی سیاسی است که امیدداریم این جناح بتواند آن را هر چه زودتر ترمیم کند. این گروه نوظهور مثل تب تند که زود به عقب می نشیند در انتخابات اخیر وا داد. اگر جناح اصول گرا بتواند خودمحوری ها و قدرت نمایی های فردی را از بین ببرد احتمالا خواهد توانست در انتخابات بعدی خود را بازسازی کند و شاید طبیعی ترین رقابت سیاسی در ایران بین دو جناح اصلاح طلب و اصول گرا باشد.