محسن رضایی از جلسات محرمانه با خامنه‌ای گفت

محسن رضایی، نخستین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، طی یادداشتی که آن را در سایت شخصی خود منتشر کرده، توضیحاتی درباره چند جلسه محرمانه که سالها پیش به تنهایی یا همراه با تعدادی از فرماندهان ارشد سپاه با رهبر جمهوری اسلامی داشته، بیان کرده است. رضایی در این یادداشت نوشته  این جلسات با هدف جلب موافقت علی خامنه ای برای قبول استعفای او از فرماندهی سپاه و ورود به عرصه سیاست برگزار شده بود.

فرمانده سپاه در دوران جنگ با عراق، در این خصوص توضیح داده که “در سال 76 پس از 18 سال وقتی آرامش و امنیت دوباره برای ملت ایران برقرار شد از سپاه استعفا داده و وارد عرصه سیاست شدم.”

آنگونه که محسن رضایی در یادداشت سایت شخصی خود نوشته رهبر جمهوری اسلامی بیش از سه سال درخواست وی برای استعفا از فرماندهی سپاه را بی پاسخ گذاشته بود تا اینکه در نهایت از وی خواست روز 10 خرداد 1376 برای ملاقات به نزدش برود. دهم خرداد آن سال تنها هشت روز از برگزاری انتخابات دوره هفتم ریاست جمهوری می گذشت که به پیروزی غیر منتظره سیدمحمد خاتمی و تغییر آرایش سیاسی و اجتماعی کشور منجر شده بود.

فرمانده سابق سپاه پاسداران افزوده که سه سال پیش از آن به طور شفاهی و سپس در نامه ای 11 صفحه ای که دی ماه 1374 نوشته بود، خواسته و دلایل خود برای کناره گیری از این مسئولیت را به خامنه ای اعلام کرده بود.

رضایی نوشته که این یادداشت را با هدف توضیح درباره “14 سال داستان سازی و شایعه” درباره استعفای خود از فرماندهی سپاه منتشر کرده است: “گفته اند رهبری معظم انقلاب خواسته اند که فلانی در سپاه بماند ولی ایشان گوش نکرده و از سپاه بیرون آمده یا اینکه معظم له فرموده اند فلانی در سیاست وارد نشود ولی او عمل نکرده، اینها، هیچ واقعیتی ندارد.”

“دهم خرداد 76 بود. قبلاً از طریق دفتر مقام معظم رهبری اعلام شده بود که معظم له، حقیر را فرا خوانده اند، خدمتشان شرفیاب شدم. فرمودند: در خصوص کنار رفتن شما از سپاه، گفته بودم صبر کنید خبرتان می کنم حالا وقتش رسیده، بگو چرا نمی خواهی فرمانده سپاه بمانی؟”

 

حالا من قانع شدم

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام توضیح داده که در این جلسه دلایلی را که از قبل مهیا کرده بود شامل “خطراتی را که در بیرون سپاه و در جامعه احساس ” می کرده برای خامنه ای توضیح داده است.

رضایی افزوده که در پایان نامه ای که دی ماه 74 به رهبر جمهوری اسلامی نوشته، خطاب به او گفته بود: “اگر حضرتعالی تکلیف بفرمائید که در سپاه بمانم تا آن زمان که موهایم سپید شود و با عصا به سپاه بروم، خواهم رفت. حقیر خود را مدیون انقلاب و بدهکار به آن می دانم و هیچ جیبی هم برای خود از آن ندوخته ام. همه عشق من به استفاده از عمرم در تداوم مبارزه و خدمت به انقلاب و اسلام است. به هرحال، اختیار من در دست حضرتعالی است.”

“نگرانی از آینده کشور در بعد اقتصادی و مدیریتی و دور شدن دولت از ارزش های انقلاب، به هدر رفتن نیرو و توان خود در پادگان های نظامی در عین داشتن طرح هایی برای تحول فرهنگی و اقتصادی در کشور، عدم جابجایی فرماندهان در رده بالای سپاه و خروج سپاه از جوانگرایی و طولانی شدن مدت مسئولیت در فرماندهی کل سپاه که 16 سال از آن گذشته بود”، از جمله دلایلی است که به نوشته رضایی در آن جلسه برای پذیرفتن استعفای خود به خامنه ای گفته است.

به روایت محسن رضایی: “عرایض حقیر، دو ساعت ربع کم، طول کشید. در بین صحبتها هم، ایشان سئوالاتی می فرمودند و من پاسخ می دادم. در پایان فرمودند: مطالبتان تمام شد؟ عرض کردم: بله، ایشان ساعت را نگاه کرده فرمودند: دقیقاً یک ساعت و سه ربع شد و افزودند، حالا من قانع شدم که شما از فرماندهی سپاه کنار بروید.”

 

توجیه فرماندهان سپاه

به نوشته دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، خامنه ای با وجود پذیرش کناره گیری رضایی از فرماندهی سپاه به او گفته: “به مصلحت نیست که بدون مسئولیت باشید.”

رهبر جمهوری اسلامی دلیل این مسئله را اینگونه اعلام کرده که “نیروهای حزب الهی نخواهند پذیرفت شما مسئولیتی نداشته باشید.”

خامنه ای در عین حال به رضایی گفته که شرط موافقت با کناره گیری وی از فرماندهی سپاه، “پیدا کردن نیروی جایگزین” است و از سوی دیگر “اگر آقای رییس جمهور {سیدمحمد خاتمی} شما را برای پست معاونت اول، تقاضا کند من قبول می کنم ولی خود او باید بخواهد.”

فرمانده سابق سپاه پاسداران نوشته که این مکالمه پایان بخش دیدار وی با رهبر جمهوری اسلامی بود اما هنگام ترک جلسه، خامنه ای از او می پرسد: “خوب، حالا که از این در بیرون می رویم اگر از ما سئوال کردند، چه پاسخ بدهیم؟ هر دو باید یک حرف بزنیم و اضافه فرمودند: شما و من می گوئیم که حالا حالاها فرمانده سپاه هستی، دروغ هم نیست. چند هفته طول بکشد یا دو سال.”

به نوشته رضایی، خامنه ای دلیل این مسئله را چنین عنوان کرد که “کنار رفتن شما از فرماندهی سپاه، موضوع مهمی است، اگر این مسئله، شایع شود، انعکاس خارجیِ خوبی نخواهد داشت.”

محسن رضایی افزوده: “از اطاق ایشان که بیرون آمدم، فرمودند: فردا هم فرماندهان سپاه را بیاورید تا با آنها صحبت کنیم، چون شنیده ام در بین تعدادی از فرماندهان، شایع شده که شما استعفا داده اید.”

“فردای آن روز، فرماندهان اصلی سپاه را (حدود 70 - 80 نفر) که برای سمینار «سپاه آینده» در تهران جمع کرده بودیم به ملاقات ایشان بردیم. خوب بخاطرم دارم، نماز مغرب و عشاء را در حیاط، به امامت حضرت آقا، اقامه کردیم و پس از نماز، در یک محفل کاملاً خودمانی، گرد ایشان نشستیم.”

رضایی در اینجا متن پیاده شده از نوار آن سخنرانی رهبر جمهوری اسلامی را که حاوی تعریف و تمجید از وی بوده منتشر کرده است: “شما بزرگان سپاه هستید، من به شما اعتقاد دارم، به این برادر عزیزمان، این آقای آقا محسن رضایی من از ته دل، اعتماد دارم و ایشان را از ته دل دوست دارم. اگر کسی غیر از این شنیده و غیر از این گفته، بدانید یا درست نفهمیده یا مغرضانه بوده یا نفهمیده، من به ایشان خیلی محبت و علاقه دارم. این هم که بعضی خیال کردند ما به آسانی دست از ایشان برمی داریم این هم اشتباه است، این هم کور خوانده اند. این آقا حالا حالاها ما بهش احتیاج داریم. من، آقای رضایی را، آقای آقا محسن رضایی را نخواهم گذاشت ایشان از ما کناره بگیرد و کنار برود….

اگر همین الان هم بخواهم برای سپاه فرمانده تعیین کنم، آقا محسن را تعیین می کنم.”

 سیدیحیی رحیم صفوی، قائم مقام محسن رضایی در سپاه که پس از استعفای وی جانشین او شد، پیش از این در مصاحبه ای با خبرگزاری فارس، به همین دیدار و سخنان خامنه ای در تایید رضایی اشاره کرده بود.

رحیم صفوی در این گفت و گو که 21 دی ماه 1388 در خبرگزاری فارس منتشر شد، گفته بود: “قبل از این جابه جایی با دویست نفر از فرماندهان لشکرها و تیپ‎های سپاه در سال 1376 خدمت حضرت آقا رفتیم و ایشان در آن زمان دست به شانه آقای رضایی گذاشتند و فرمودند هم‎اکنون هم اگر بخواهم برای سپاه فرمانده انتخاب کنم آقای رضایی را برمی‎گزینم.”

تنها تفاوت سخنان رحیم صفوی با نوشته محسن رضایی در این است که رضایی تعداد فرماندهان سپاه در آن دیدار را حدود 70 تا 80 نفر ذکر کرده اما رحیم صفوی این تعداد را 200 نفر عنوان می کند.

به گفته جانشین محسن رضایی در فرماندهی سپاه، “حضرت آقا مایل بودند که ایشان به فرماندهی سپاه ادامه دهند و آقای رضایی بنا به تفکرات خودشان به این نتیجه رسیدند که از فرماندهی استعفا دهند هرچند که بنده نیز مخالف استعفای ایشان بودم و ایشان از مدتی قبل به فکر کاندیداتوری ریاست جمهوری بوده‎اند.”

 

مخالفت هاشمی با انتصاب محسن رضایی

محسن رضایی پس از کناره گیری از فرماندهی سپاه به عنوان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد. او در یادداشت خود فاش کرده که پیش از آن، رهبر جمهوری اسلامی او را برای دبیری شورای عالی امنیت ملی در نظر گرفته بود که این مسئله با مخالفت اکبر هاشمی رفسنجانی محقق نشد.

“دو ماه که گذشت، حضرت آقا حقیر را احضار و فرمودند: مسئولیت بعدی شما هم مشخص شد و افزودند: آقای ذوالقدر با آقای هاشمی مذاکره کردند که شما را به دبیری شورایعالی امنیت ملی منصوب کنند ایشان نپذیرفتند ولی محل دیگری برای شما تعیین شده است.”

این محل به نوشته رضایی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام بود: “دیشب، دیروقت که برای استراحت می رفتم شما به ذهنم آمدید و آقای محمدی گلپایگانی را نزد آقای هاشمی فرستادم و گفتم که آقای رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام شوند. لذا خود را برای این مسئولیت آماده کنید.”

وی در عین حال از ذهنیت منفی هاشمی رفسنجانی نسبت به خود خبر داده است: “چند روز مانده به صدور حکم دبیر مجمع و نیز صدور حکم فرمانده جدید سپاه، با آقای هاشمی جلسه ای داشتم. احساس کردم ایشان در خصوص انتصاب من به دبیری مجمع، ذهنیت و ابهاماتی دارند، لذا پس از جلسه نامه ای به محضر حضرت آقا نوشتم و گفتم با توجه به ابهام آقای هاشمی، چون ممکن است در کار مجمع، با ایشان به اختلاف برسم اگر جنابعالی موافق باشید، فعلاً در سپاه به کار ادامه دهم .”

“آقا فرمودند: دیر شده و با نفر بعدی صحبت کرده ایم، من هم به ایشان حق دادم، چون رهبری وقتی که به یک تصمیم می رسند و آن را آشکار می کنند، دیگر تغییر آن به مصلحت نیست.”

محسن رضایی که از سال 1358 به فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رسیده بود و این مسئولیت را تا سال 1376 هم در اختیار داشت، پس از کناره گیری از این مقام تاکنون دو بار کاندیداتوری ناموفق در انتخابات ریاست جمهوری (1384 و 1388) را در کارنامه خود به ثبت رسانده است.

هم اکنون نیز زمزمه هایی درباره احتمال نامزدی مجدد او برای انتخابات ریاست جمهوری 1392 در محافل خبری به گوش می رسد.