آیتالله خامنهای در جریان دیدار با اعضای ستاد “کنگره شهدای چهارمحال و بختیاری” باز هم از وضعیت جوانان در ایران سخن گفته و نگرانیهای خود را درباره “حمله همهجانبه دشمن برای سست کردن اعتقادات”بیان کرده است.
بر اساس گزارش منتشر شده در سایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی، او در این جلسه گفته: “ما مواجهیم با یک حملهی همهجانبهی فرهنگی و اعتقادی و سیاسیِ اعلام نشده؛ یعنی شما حالا که من دارم میگویم، قاعدتاً از من قبول میکنید لکن اطّلاع ندارید از آنچه دارد اتّفاق میافتد؛ بنده اطّلاع دارم از آنچه دارد اتّفاق میافتد؛ من دارم میبینم چه دارد اتّفاق میافتد؛ لشکر فرهنگی دشمن و لشکر سیاسی دشمن با همهی ابزارهایی که برایشان ممکن بوده، حمله کردهاند به ما برای سست کردن اعتقادات دینی ما، سست کردن اعتقادات سیاسی ما، تقویت نارضاییها در داخل کشور، جذب جوانها بخصوص جوانهای فعّال و اثرگذار در سطوح مختلف برای مقاصد خودشان؛ دارند کار میکنند.”
او افزوده: “خب، در مقابل اینها کارهایی دارد انجام میگیرد؛ بچّههای حزباللّهی، مردمان مؤمن، مسئولان باتعهّد کارهای خوبی دارند انجام میدهند لکن بیش از اینها باید در کشور کار بشود. یکی از قلمهای مهم، همین است که این مفاهیم باارزش مثل مفهوم جهاد، مفهوم شهادت، مفهوم شهید، مفهوم خانوادهی شهید، مفهوم صبر برای خدا، احتساب لله باید زنده بماند.”
نگرانی خامنهای از آنچه که سالهاست “تهاجم فرهنگی غرب” نامیده چیز جدیدی نیست، اما تاکیدهای اخیر او درباره نگرانیاش از جوانان و احتمال جذب شدن آنان به دشمن به معنی تحولات جدید در رویکرد رهبر جمهوری اسلامی به این مقوله است.
خامنهای چند روز پیش هم از مسئولان خواسته بود که جوانان حزباللهی را به اسم افراطی نکوبند. او گفته بود: “یکی از مهمترین راههای تقویت درونی، حفظ روحیّهی انقلابیگری است در مردم؛ بخصوص در جوانها. سعی دشمنان این است که جوان ما را لاابالی بار بیاورند، نسبت به انقلاب بیتفاوت بار بیاورند، روحیّهی حماسه و انقلابیگری را در او بکُشند و از بین ببرند؛ جلوی این باید ایستاد. جوان، روحیّهی انقلابیگری را باید حفظ کند. و مسئولین کشور جوانهای انقلابی را گرامی بدارند؛ اینهمه جوانهای حزباللّهی و انقلابی را برخی از گویندگان و نویسندگان نکوبند به اسم افراطی و امثال اینها.”
او بعد از توافق هستهای و در اواسط شهریورماه گذشته خطاب به هوادارانش در سراسر کشور گفته بود: “نیروهای مؤمن ما در سرتاسر کشور بدانند که حرکت، بهسمت اهداف و آرمانهای اسلامی است؛ در این هیچ تردیدی نیست. و همه خودشان را آماده نگه بدارند، همه آماده باشند؛ نیروهای مؤمن، نیروهای اصیل و معتقد در سرتاسر کشور -که بحمدالله اکثریّت قاطع این کشور را هم تشکیل میدهند- آمادهبهکار باشند.”
نگرانی خامنهای آن است که با تغییر سبک زندگی مردم و خصوصا جوانان، زمینه تحولات در ساختار حکومت نیز فراهم شود و امکان کنترل و یا سرکوب نماند. البته او این نگرانیها را کاملا آشکار هم بیان کرده است. خامنهای از جمله در دیدار چندی پیش خود با دانشجویان گفته بود: “اینکه ما بیاییم دانشجوها را به خیال خودمان برای نشاط بخشیدن به محیط دانشجویی، به اردوی مختلط ببریم یا کنسرت موسیقی در دانشگاه تشکیل بدهیم، جزو غلطترین کارها است. برای تحرّک دانشجویی و تلاش دانشجویی و نشاط دانشجویی، راههای دیگری وجود دارد؛ آنها را به گناه نباید کشاند، آنها را به سمت شکستن پردههای تقوا -که خوشبختانه جوان متدیّن امروزی بر حفظ آن اصرار دارد- نباید کشاند؛ آنها را به سمت بهشت باید برد، نه به سمت دوزخ. بله، این کارها در دانشگاهها اصلاً وجهی ندارد. بنده البتّه نشانههای این قضیه و مشکل را خیلی سال قبل -که از سوی یک تشکّل دانشجوییِ آنوقت، یک حرکتی در دانشگاه انجام گرفته بود- دیدم و هشدار هم دادم لکن متأسّفانه دنبال نشد و چوبش را هم خوردیم؛ چند سال چوبش را خوردیم؛ امروز نبایست اجازه این کارها داده بشود”
همین نگرانیهای خامنهای درباره تغییر سبک زندگی و تحول فرهنگی جوانان است که موجب زمینهسازی برای گسترش رانتهای بیشمار برای متحدان حکومت شده است. اظهارات احمد جنتی در اینباره که پُستها در جمهوری اسلامی باید به بچه حزبالهیها برسد در واقع بیان بخشی از سیاست رسمی جمهوری اسلامی در سالهای گذشته است. ماجرای سه هزار بورسیه غیرقانونی که شامل اعضای بسیج دانشجویی و جامعه اسلامی دانشجویان شده بود نیز بخشی از همین تقسیم پستها بین بچهحزبالهیها است. دقیقا به همین دلیل است که سیدعلی خامنه ای علیرغم صراحت مسئولان اجرایی در وجود تخلفات گسترده، از گیرندگان بورسیه حمایت کرد و در نهایت از سه هزار بورسیه غیرقانونی حتی سی نفر هم محروم نشدند.
خامنهای سال گذشته در دیدار با اعضای خبرگان با ابراز نگرانی از آنچه که رخنه فرهنگی دشمن مینامید، تاکید کرده بود: “ما حتماً در مسئله فرهنگ[باید توجه کنیم]، دولت محترم هم باید توجه کند، دیگران هم توجه کنند. بنده هم در این نگرانی با شما سهیم هستم و امیدوارم که مسئولین فرهنگی توجه داشته باشند که چه میکنند. با مسائل فرهنگی شوخی نمیشود کرد، بیملاحظگی نمیشود کرد؛ اگر چنانچه یک رخنه فرهنگی بهوجود آمد، مثل رخنههای اقتصادی نیست که بشود [آن را] جمع کرد، پول جمع کرد یا سبد کالا داد یا یارانه نقدی داد؛ اینجوری نیست، به این آسانی دیگر قابل ترمیم نخواهد بود، مشکلات زیادی دارد.”
نگرانی اصلی در واقع ترمیم نشدن این مشکل دردساز است: جوانانی که سبک زندگی خود را تغییر دادهاند.